اگر هورمون‌ها به درستی کار نکنند، چه اتفاقی برای روح و روان شما می‌افتد؟
هورمون‌ها نقش مهمی در تنظیم خلق‌وخو و احساسات دارند و اگر به درستی کار نکنند، شما را مستعد افسردگی، استرس و سایر مشکلات روانشناختی خواهند کرد.
موسسه خانواده سلامت بنیان – هورمون‌ها نقش بسیار مهمی در سلامت روان ما دارند. گاهی اوقات تغییرات در هورمون‌ها می‌تواند زندگی را چالش‌برانگیز کند و تاثیر زیادی بر عملکرد روزانه ما داشته باشد.
هورمون‌ها پیام‌رسان‌های شیمیایی هستند که به وسیله غدد درون‌ریز ترشح می‌شوند. آنها بر بسیاری از جنبه‌های عملکرد ما از جمله متابولیسم، رشد، سلامت جنسی، سیستم تولیدمثل و … تاثیر می‌گذارند. همچنین، سلامت روان ما به شدت تحت تاثیر هورمون‌هاست، زیرا هورمون‌ها نقش مهمی در تنظیم خلق‌وخو و احساسات دارند.
در ادامه، با برخی از هورمون‌هایی که بیشترین تاثیر را روی سلامت روان می‌گذارند، آشنا می‌شویم.
سروتونین
هورمون سروتونین یک انتقال‌دهنده عصبی است که به تنظیم خلق‌وخو کمک می‌کند. این هورمون همچنین، مسئول عملکرد حافظه است.
عدم تعادل این هورمون در برخی از بیماری‌های روانپزشکی، از جمله اختلالات افسردگی، اختلالات اضطرابی، اختلال استرس پس از سانحه و اختلال وسواس نقش دارد.
دوپامین
انتقال‌دهنده عصبی هورمون دوپامین و همچنین، گیرنده‌های آن در سراسر بدن نقش مهمی در خلق و احساسات ما دارند. علاوه بر این، دوپامین در سیستم پاداش مغز ما نقش ایفا می‌کند.
کورتیزول
هورمون کورتیزول یک هورمون استروئیدی است که استرس را در بدن کنترل می‌کند. این هورمون وقتی فعال می‌شود که ما با موقعیت‌های استرس‌زا و ترسناک مواجه می‌شویم.
کورتیزول سیستم جنگ یا گریز ما را به کار می‌اندازد، از جمله واکنش‌های بدنی مانند افزایش ضربان قلب و تنفس سریع که هنگام تحریک رخ می‌دهد.
تیروئید
هورمون‌های تیروئید توسط غده تیروئید که غده‌ای پروانه‌ای شکل در گردن است، ترشح می‌شوند. این هورمون‌ها بر متابولیسم، قلب، ریه‌ها و ماهیچه‌ها تاثیر می‌گذارند. اگر هورمون تیروئید خیلی کم یا خیلی زیاد باشد، می‌تواند باعث افسردگی و اضطراب شود.
دکتر Nina Vasan می‌گوید: «هورمون‌ها ارتباط مستقیمی با احساس ذهنی و فیزیکی ما دارند و کم یا زیاد شدن هورمون تیروئید می‌تواند باعث اضطراب شود».
هورمون‌های جنسی
هورمون جنسی زنان، استروژن و هورمون جنسی مردان، پروژسترون است.
هورمون استروژن در طول چرخه قاعدگی، در دوران بارداری و یائسگی نوسان دارد و تغییر پیدا می‌کند.
هر دو هورمون استروژن و پروژسترون بر خلق‌وخو، احساسات و تمایلات جنسی زنان و مردان تاثیر می‌گذارند و به همین دلیل، باید در حالت متعادل قرار داشته باشند.
دکتر Nina Vasan می‌گوید: «تغییرات هورمونی ماهانه در اطراف چرخه قاعدگی می‌تواند منجر به مشکلات خلقی و تحریک‌پذیری شود. همچنین، در دوران یائسگی، سطح استروژن پایین می‌آید که افسردگی و اضطراب را به همراه خواهد داشت».
تاثیرات عدم تعادل هورمون‌ها روی سلامت روان
نمونه‌هایی از عدم تعادل هورمونی که بر سلامت روان تاثیر می‌گذارند، عبارتند از:
- بیماری‌های تیروئید مانند کم‌کاری تیروئید که با خلق‌وخوی ضعیف یا افسردگی مرتبط است یا پر کاری تیروئید که معمولا با تحریک‌پذیری و اضطراب همراه است.
- سندرم پیش از قاعدگی که ناشی از نوسانات هورمونی است و تغییرات خلقی قابل توجه و آشفتگی عاطفی را به دنبال دارد.
- افسردگی پس از زایمان که یک اختلال خلقی جدی است و با تغییرات سریع هورمون‌ها حین و بعد از زایمان ارتباط دارد.
- مشکلات یائسگی که با نوسانات خلقی شدید، افسردگی و اضطراب مشخص می‌شود.
روش‌های درمان عدم تعادل هورمون‌ها
اگر از علائم بالا رنج می‌برید و احساس می‌کنید هورمون‌های بدن شما کار خود را به درستی انجام نمی‌دهند، به یک متخصص غدد مراجعه کنید تا ببینید که هورمون‌های بدن شما به درستی کار می‌کنند یا خیر.
پزشک ممکن است برای برطرف شدن مشکل شما دارو تجویز کند یا سایر روش‌های درمانی را در پیش بگیرد که لازم است به آنها عمل کنید.
در ادامه به روش‌هایی که برای بهبود این علائم وجود دارد، اشاره شده است.
-
تغییر در سبک زندگی
ایجاد تغییراتی در سبک زندگی می‌تواند به بهبود مشکلات هورمونی کمک کند و سلامت جسمی و روانی شما را بهبود ببخشد. برخی از تغییراتی که می‌توانید در سبک زندگی خود ایجاد کنید به شرح زیر است:
- ورزش بیشتری را به برنامه روزانه خود اضافه کنید.
- به رژیمی پایبند باشید که به جای غذاهای فرآوری شده، روی غذاهای کامل تمرکز دارد.
- به اندازه کافی بخوابید.
- حتما در مورد احساسات و عواطف خود صحبت کنید.
-
استفاده از داروها
انواع داروهایی که برای درمان مشکلات سلامت روان ناشی از عدم تعادل هورمون‌ها استفاده می‌شوند، بسته به سیستم بدن افراد مختلف و تاثیر هورمون‌ها، متفاوت است.
دکتر Nina Vasan می‌گوید: «داروها می‌توانند به کاهش اثرات عدم تعادل هورمونی کمک کنند. برای مثال، درمان جایگزینی هورمون یا همان HRT راهی مفید برای ایجاد تغییر در برخی از تغییرات خلقی است که پیش از یائسگی و در طول آن رخ می‌دهد».
سایر داروهای مورد استفاده برای رفع عدم تعادل هورمونی عبارتند از:
- داروهایی برای رفع کم‌کاری و پرکاری تیروئید
- قرص‌های جلوگیری از بارداری، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد اضطراب و داروهایی برای رفع علائم سندرم پیش از قاعدگی PMS
- داروهای ضد افسردگی برای رفع افسردگی پس از زایمان
-
درمان‌های روانشناختی
علائم افسردگی معمولا با درمان شناختی-رفتاری، رفتار درمانی، درمان سیستمیک و اشکال مختلف روانکاوی درمان می‌شوند.
اضطراب نیز با درمان شناختی-رفتاری، مواجهه درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، قابل درمان است.
علائم سندرم پیش از قاعدگی را نیز می‌توان با درمان شناختی-رفتاری و انواع مختلفی از درمان‌های آرامش‌بخش، مانند مدیتیشن و تمرینات تنفسی کاهش داد.
برگرفته از verywellmind.com
