آیا افسردگی نوعی بیماری ارثی است و از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود؟
ممکن است افسردگی دو قطبی نوعی بیماری خانوادگی باشد. حدود ۵۰ درصد تمام مبتلایان به این بیماری، دست کم یک نفر از بستگان نزدیکشان سابقه افسرده شدن دارد.
موسسه خانواده سلامت بنیان- باور بر این است که افسردگی تا اندازه‌ای ارثی است، زیرا پژوهش‌های انجام شده در مورد خانواده‌ها نشان می‌دهد که بعضی خانواده‌ها، در مقایسه با خانواده‌های دیگر، برای ابتلا به این بیماری آمادگی بیشتری دارند.
برادرها، خواهرها و والدین کسانی که افسردگی عمده دارند، 2 تا 3 برابر بیشتر از دیگران احتمال دارد که به این بیماری مبتلا شوند. بستگان نزدیک کسانی هم که به این بیماری عمده مبتلا هستند 1.5 تا 2.5 برابر بیشتر احتمال دارد که به افسردگی دو قطبی مبتلا شوند. این واقعیت، که بستگان نزدیک همگی آمادگی ابتلا به بیماری را دارند، نشان می‌دهد که این اختلال از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود.
افسردگی دو قطبی نوعی بیماری خانوادگی است
ممکن است افسردگی دو قطبی نوعی بیماری خانوادگی باشد. حدود ۵۰ درصد تمام مبتلایان به این بیماری دست کم یک نفر از بستگان نزدیکشان سابقه این بیماری دارد.
اگر یکی از والدین به افسردگی دو قطبی مبتلا باشد، ۲۵ درصد احتمال خواهد داشت که فرزند او نیز به نوعی بیماری این بیماری مبتلا شود. اگر پدر و مادر هر دو افسردگی دو قطبی داشته باشند، احتمال اینکه فرزندانشان افسرده شوند، بین ۵۰ و ۷۵ درصد است.
برادرها و خواهرهای مبتلایان به افسردگی دو قطبی نیز ۸ تا ۱۸ برابر بیشتر از افراد دیگر به این بیماری مبتلا می‌شوند. به علاوه، ۲ تا ۱۰ برابر بیشتر احتمال دارد که آنها به افسردگی عمده مبتلا شوند.
پژوهش‌هایی که درباره افسردگی روی دوقلوها انجام شده است
بخش اعظم اسناد و شواهدی که به نقش توارث در این بیماری اشاره می‌کنند، حاصل مطالعه بر روی دو قلوهاست. دوقلوها، برای پژوهشگران علم ژنتیک، بسیار مفیدند، زیرا دو قلوهای یکسان آرایش ژنتیکی کاملا شبیه به هم دارند، ولی در مورد دوقلوهای عادی این طور نیست.
در حالی که تمام ژن‌های دو قلوهای یکسان با هم مشابه هستند، تنها ۵۰ درصد ژنها در دو قلوهای عادی به هم شباهت دارند، درست مانند برادرها و خواهرهای معمولی. فرض کنیم یکی از دو قلوی یکسان چشمان آبی دارد. چون این صفت با ژنها تعیین می‌شود، قلوی یکسان دوم نیز چشمان آبی خواهد داشت. چون رنگ چشم و هر ویژگی دیگر را ژنها کنترل می‌کنند، خصوصیات دوقلوهای یکسان همیشه مشابه خواهد بود.
(با آزمون افسردگی بک، شدت افسردگی خود را بسنجید. برای دریافت این تست، اینجا کلیک کنید)
پژوهشگران، دو قلوهای یکسان را زیر نظر قرار داده‌اند تا ببینند وقتی یکی از دو قلوهای یکسان به افسردگی بالینی مبتلا می‌شود، دیگری نیز افسرده می‌شود یا خیر. بعد، آنها افسردگی دو قلوهای یکسان را با این بیماری در دو قلوهای عادی مقایسه کرده اند.
پژوهشگران، در ایالات متحده، انگلستان، آلمان، نروژ و دانمارک، به این نتیجه رسیده‌اند که در خصوص افسردگی، دو قلوهای یکسان بیشتر به هم شبیه هستند تا دو قلوهای عادی. وقتی یکی از دو قلوهای یکسان افسرده است، در ۷۹ درصد موارد، دو قلوی دیگر نیز افسرده است. در حالی که وقتی یکی از دو قلوهای عادی افسرده است، فقط در ۱۹ درصد موارد، دو قلوی دیگر نیز افسرده است.
این یافته‌ها اثر قوی توارث بر بیماری افسردگی را نشان می‌دهند، ولی قاطع نیستند. دوقلوهای یکسانی که مورد مطالعه قرار گرفته بودند، در یک خانه بزرگ شده بودند، بنابراین، تحت تأثیر یک محیط بودند. شاید در آن محیط مشترک چیزی باعث این بیماری شده است.
همچنین، پژوهشگران می‌دانند که دو قلوها خیلی تحت تأثیر یکدیگر هستند؛ آنها متوجه شده‌اند که افسردگی یکی از دو قلوها، به گونه‌ای دو قلوی دیگر را تحت تأثیر قرار داده است.
مطالعه دو قلوهای یکسانی که به فرزندخواندگی پذیرفته شده‌اند احتمال اثر توارث بر این بیماری را زیادتر می‌کند. دو قلوهای یکسانی که جدا بزرگ شده بودند، در ۹۷ درصد موارد افسردگی، هر دو افسرده بودند. باز هم، این یافته حاکی از این است که این بیماری تا حدی ارثی است.
نقش تعیین‌کننده ژنها در افسرده شدن آدم ها
همه این یافته‌های قوی به این اشاره دارند که ژنها در این بیماری نقش دارند. در عین حال، آنها نشان می‌دهند که ژنها به تنهایی تبیین کننده افسردگی نیستند.
پژوهشگران براین باورند که تجربه شخص، مانند فقدان‌های عاطفی زمان کودکی، می‌تواند آسیب‌پذیری توارثی او را تحت تأثیر قرار دهد. در مورد ارثی بودن این بیماری شواهد بیشتری از سوی پژوهشگران بلژیکی ارایه شده است. آنها بزرگسالان مبتلا به افسردگی دوقطبی را که در کودکی به فرزندخواندگی پذیرفته شده بودند، بررسی کرده‌اند.
آنها دریافته‌اند که والدین نسبی فرزند خوانده، نسبت به پدر و مادر سببی او، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. بنابراین، می‌توان گفت که ژن‌های مشترک پدر و مادر نسبی و فرزندانشان، بیشتر از محیط، در بیماری افسردگی دو قطبی اهمیت دارند.
مطلب مرتبط:
چرا زنان بیشتر از مردان افسرده می شوند؟
