چند پیشنهاد برای داشتن چهارشنبه سوری شاد؛ مجازاتهایی که در انتظار ناامنکنندگان این شب است
در گذشتههای نه چندان دور این مملکت چهارشنبه سوری جشنی با آیینهای زیبا بود که مثل تمام جشنها و دور هم جمع شدنها تأثیر مثبتی روی سلامت روح و روان آدمها داشت. هرچند، هنوز هم هستند کسانی که فارغ از در کردن توپ و ترقه، سنتهای قدیمی را زنده میکنند و یک شب شاد و خوشحال را در کنار خانواده و دوستانشان دارند.
موسسه خانواده سلامت بنیان- چهارشنبه سوری یکی از سنتهای قدیمی ما ایرانیان است که از صدها سال گذشته آن را جشن میگرفتیم. در واقع، چهارشنبه سوری شبی بود که با برپایی جشن و شادی به استقبال نوروز میرفتیم.
در روزگار ما این رسم کهن همچنان به قوت خود پا برجاست اما با یک تفاوت عمده و آن تفاوت این که چهارشنبه سوری برای ما تبدیل به یک جشن خشونت آمیز شده که هر ساله خسارتهای مالی و جانی فراوانی وارد میکند. به طوری که خیلی از افراد به ویژه خانمها جرأت ندارند در شب چهارشنبه سوری با خیال راحت و بدون ترس از انواع ترقه و مواد منفجره پایشان را از خانه بیرون بگذارند.
با توجه به شیوه غلطی که برای برپایی این جشن در دهههای اخیر حاکم شده قوانین و مجازات هایی وضع شده تا بازدارنده باشند و جلوی حجم آسیبهای این شب را بگیرند.
مجازاتهایی که برای ناامن کردن چهارشنبه سوری در نظر گرفته شده است
ماده ۶۱۸ قانون مجازات اسلامی اشاره میکند که استفاده از مواد منفجره و محترقه در اماکن عمومی، میتواند اخلال در نظم و آسایش عمومی محسوب شود و مستوجب حبس از ۳ ماه تا ۱ سال و تا ۷۴ ضربه شلاق باشد.
به موجب ماده ۵۰۱ قانون مجازات اسلامی انفجارهای صوتی اگر موجب هراس شخصی شده و بر اثر آن شخص بمیرد یا مصدوم گردد، حسب مورد مباشر به قصاص یا دیه محکوم میشود.
به عبارتی دیگر، پرتاب ترقه و ایجاد آلودگی صوتی حتی اگر به قصد ضرب و جرح و کشتن دیگری نباشد چون نوعاً کشنده محسوب میشود و به نوعی قصد عمدی بودن آن عمل از آن احراز شده، چنانچه موجب مرگ کسی گردد قتل عمد محسوب میشود.
فروش و آموزش ساخت مواد محترقه در فضای مجازی نیز جرم است. به طوری که بر اساس مصوبه چهل و هفتمین جلسه کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه فروش، تبلیغ، توزیع و هرگونه معامله بدون مجوز، تجهیزات نظامی و تجهیزاتی که دارای کاربرد دو گانه و نیز اقلام و موارد تحت کنترل از قبیل انواع مواد محترقه، منفجره اعم از نظامی و غیرنظامی ، شیمیایی، رادیواکتیو ، میکروبی، گازهای بیهوشکننده، بیحسکننده و اشکآور و شوکدهندهها (شوکرها) و تجهیزات نظامی و انتظامی جرم بوده و بر اساس قانون تحت پیگرد قرار خواهند گرفت.
طبق ماده ۱۲۲ قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیر مجاز هرکس به شکل غیرقانونی و غیرمجاز مواد محترقه و شوکدهندهها (شوکرها) را خریداری، نگهداری و حمل کند یا مبادرت به توزیع و فروش آنها کند یا معامله دیگری با آنها انجام دهد به حبس از ۹۱روز تا ۶ ماه محکوم خواهد شد.
همچنین طبق تبصره ماده ۱۲ این قانون خرید و حمل مواد محترقه غیرمجاز که برای جشنها و مراسم استفاده میشود، مستوجب جزای نقدی از ۵۰۰ هزار ریال تا ۱۰ میلیون ریال است.
بنابراین حسب قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز و نیز مواد ۶۱۸و۶۱۹ قانون مجازات اسلامی خرید و حمل اقلام انفجاری، آتش زا و ترقههای غیراستاندارد و اخلال در نظم و آسایش و آرامش عمومی دارای وصف مجرمانه است و قابلیت تعقیب کیفری دارد.
آیینهای سنتی چهارشنبه سوری که هنوز هم میتوان آنها را زنده نگه داشت
در گذشتههای نه چندان دور این مملکت چهارشنبه سوری جشنی با آیینهای زیبا بود که مثل تمام جشنها و دور هم جمع شدنها تأثیر مثبتی روی سلامت روح و روان آدمها داشت. هرچند، هنوز هم هستند کسانی که فارغ از در کردن توپ و ترقه، سنتهای قدیمی را زنده میکنند و یک شب شاد و خوشحال را در کنار خانواده و دوستانشان دارند.
آتش روشن کردن
قدیمی ترین و اصلی ترین رسمی که در چهارشنبه سوری برپا میشد آتش روشن کردن و پریدن از روی آن بود. در تمام ایران رسم بر این بود که در این شب بوتههای خار را از بیابان جمع میکردند و آنها را آتش میزدند و زن و مرد و پیر و جوان از روی این آتش که خیلی هم بلند نبود، میپریدند. هر کس هم از روی آتش میپرید میگفتند: «زردی من از تو، سرخی تو از من». یعنی زردی بیماری و ناتوانی را از من بگیر و سرخی و شادابی و تندرستی را که در خود داری به من ببخش.
آجیل خوران
در شب چهارشنبه سوری غیر ممکن بود که رسم آجیل خوردن فراموش شود. آجیل این شب باید آجیل شور و شیرین بود و زنان آن را آماده میکردند تا وقتی دور هم جمع میشوند بیکار نباشند و دست به کاسه آجیل ببرند. در این آجیل دانههای مختلفی مانند تخم هندوانه، تخم کدو، پسته، فندق، بادام، نخود، تخم خربزه، گندم و شاهدانه وجود داشت.
فالگوش ایستادن
اصلاح فالگوش ایستادن را حتما شنیدهاید. داستان از این قرار است که در شب چهارشنبه سوری، دختران جوان با نیت خاصی پشت دیوار میایستادند و به حرفهای رهگذران گوش میدادند سپس این حرفها را تفسیر میکردند و جواب نیتشان را میگرفتند.
قاشقزنی
این رسم یکی از رسوم قدیمی و محبوب ایرانیان است که در آن جوانان طوری چادر سر میکردند که خجالت نکشند و در حالی که روی کاسه قاشق میزدند به خانه همسایهها میرفتند. صاحبخانه هم جلوی در میآمد و در کاسه آنها شیرینی، پول، نقل یا آجیل چهارشنبه سوری میریخت.
آیینهای مخصوص شهرهای مختلف برای برگزاری چهارشنبه سوری
آیین هایی که در بالا به آنها اشاره شد تقریبا در تمام ایران وجود داشت. اما شهرهای مختلف کشور نیز آیینهای مخصوص به خود را برای این شب داشتند و حتی دارند و هنوز هم این آیینها کمابیش اجرا میشوند.
پاشیدن آب و گلاب
تبریزیها اعتقاد دارند آب پاشیدن، خوشبختی و سعادت را به زندگی آنها میآورد و به همین دلیل، در شب چهارشنبه سوری روی هم آب یا گلاب میپاشند. رسم دیگری که آنها در این شب دارند، فرستادن هدایایی از خانه داماد به خانه عروس است.
در مغان اردبیل نیز رسم جالبی وجود دارد. به این ترتیب که اردبیلیها پیش از طلوع آفتاب روز چهارشنبه در کنار رودخانه آتش روشن میکنند و به شادی میپردازند و جوانان هم سوارکاری میکنند. موقع برگشت هم زنان ظرفهایشان را پر از آب میکنند و دور و بر خانه میپاشند.
قایق سواری
بوشهریها هم مثل همه جای ایران در شب چهارشنبه سوری آتش روشن میکنند و از روی آن میپرند. اما رسم دیگری که دارند این است که با قایق از روی آب دریا رد میشوند. آنها اعتقاد دارند که این کار باعث میشود نحسی چهارشنبه سوری از بین برود.
چهارشنبه سوری در کنار سعدیه
رسم جالبی که در شیراز وجود دارد این است که شب چهارشنبه سوری برای باز کردن بخت دختران جوان به سعدیه میروند و از آب استخر آنجا روی سر دختران میریزند. البته، این کار فقط محدود به دختران نمیشود و زنان هم برای این که مهر و محبتشان در دل شوهرشان بیشتر شود، همین کار را انجام میدهند.
دعا خواندن زیر منبر مسجد جامع شهر و پختن آش و حلوا هم از دیگر رسوم شیرازیها هستند.
پرتاب سنگریزه
روستاییان استان کردستان در شب چهارشنبه سوری به صورت دسته جمعی به صحرا و کنار چشمهها میروند، میرقصند، کشتی میگیرند و شاد هستند. موقع برگشتن به خانه هم هر کس کمی سنگریزه جمع میکند و بدون نگاه کردن به پشت سرش، سنگریزهها را به عقب پرتاب میکند. آنها معتقدند با این کار، بلا و آفت را از خودشان دور میکنند.
شال اندازی
آیین شال اندازی به این شکل است که تعدادی از جوانان شهر یا روستا سراغ خانههای همسایهها و افراد ثروتمند میروند و در حالی که سرود و تصنیف میخوانند، شالی را روی در یا دریچه آویزان میکنند. اهل خانه هم به شال هدیهای میبندند و به او میدهند. این هدیه معمولا نخودچی و کشمش، جوراب، تخم مرغ، کله قند یا شاخه نبات است.
پختن آش هفت ترشی
کشتی گرفتن و اسپند دود در شب چهارشنبه سوری در روستاهای مازندران رایج است اما رسم دیگری که محبوبیت زیادی هم دارد پختن «آش هفت ترشی» است. در این آش از 7 نوع سبزی، 7 نوع ترشی و 7 نوع حبوبات استفاده میشود.
شما هم میتوانید برای آن که شب چهارشنبه سوری خوبی داشته باشید و بچهها را از خطراتی که در کوچه و خیابان وجود دارد دور کنید از هر یک از این آیینها یا ترکیبی از آنها استفاده کنید. مثلا میتوانید مهمانی بدهید و سعی کنید هر کدام از این آیینها را که برایتان مقدور است در مهمانی تان اجرا کنید تا شبی شاد و خاطره انگیز داشته باشید. اگر هم حیاط یا محوطه ای داشته باشید که بتوانید آتش کوچکی روشن کنید و از روی آن بپرید و شادی و پایکوبی کنید که نور علی نور است.
مطالب مرتبط: