وقتی بچه ها قشقرق به پا می کنند؛ چند راه حل کاربردی برای مواجهه با بچه هایی که جیغ می زنند
یکی از مهم ترین عوامل پرخاش و جیغ کودکان، آن است که والدین پس از جیغ زدن و سر و صدا راه انداختن در مقابل خواسته کودک تسلیم می شوند. جیغ زدن کودک با رسیدن به خواسته اش و یا با تغییر وضعیت به نفع او پایان می یابد و کودک یاد می گیرد هرچه بیشتر جیغ بزند امتیاز های بیشتری به دست می آورد.
به گزارش موسسه خانواده سلامت بنیان، در سنین ۲ تا ۳ سالگی که شروع سن استقلال طلبی کودکان است والدین شاهد پرخاشگری و جيغ زدن کودکان خود هستند که در برخی از خانواده ها به علت عدم اصول صحیح رفتاری منجر به مشکلات عدیده ای شده است.
جيغ زدن بچه ها در سنین مختلف چه معنایی دارد؟
معمولا در هر سنی جيغ زدن معنا و مفهوم متفاوتی دارد. مثلا در سنین زیر یک سال، جیغ زدن می تواند راه ارتباطی شیرخوار با مادرش باشد، در حقیقت کودک با این کار نشان می دهد خواهان ارتباط با مادر است. بعد از ۳ تا ۴ ماهگی، این جیغ ها ممکن است همراه با گریه باشد و معمولا کودک در زمان خستگی، گرسنگی، درد یا کثیف بودن پوشک جیغ می زند. اغلب یک مادر آگاه می تواند تشخیص دهد گریه های مختلف کودک زیر یک سال چه مفهومی دارد. به طور کلی گریه همراه با جیغ این کودک به دلیل اتفاقی است که برایش افتاده و برای برقراری ارتباط با والدین خود به خصوص مادر جیغ می زند.
وقتی بچه ها قشقرق به پا می کنند
از سنین ۱۵ ماهگی که سخت ترین سن تربیت کودک است و به آن سنین نوپایی گفته می شود، کودک یک سلسله رفتار که آن را «قشقرق» می نامیم، بروز می دهد. این رفتار شامل جیغ زدن، فریاد کشیدن، پا به زمین کوبیدن، سر به زمین با دیوار زدن همراه با گریه است. قشقرق به پا کردن معمولا از سنین ۱۵ ماهگی شروع می شود و تا ۳ سالگی ادامه پیدا می کند و اغلب به منظور دستیابی به خواسته ای است که والدین در مقابل آن مقاومت نشان می دهند.
در این سنین جیغ زدن به دلیل بیماری گرسنگی و تشنگی نیست. دلایل جیغ زدن کودکان از نظر پزشکی بعضأ مشکلات جسمی، مسائل شنوایی یا بیماری های ممکن است و خود را با بیقراری، گریه کردن ممتد، جیغ زدن های طولانی نشان می دهد.
تأثیر اختلالات شنوایی در جیغ زدن کودکان
در مسیر تکامل تکلم در کودکان ممکن است اختلالات شنوایی با جیغ زدن همراه باشد. چرا که کودک نمی تواند نیازهای خود را در مسیر عادی ابراز کند، نمی تواند با کلمات نیازهای خود را بیان کند و با جیغ زدن جلب توجه می کند. در زمان دندان در آوردن جيغ زدن می تواند شدت پیدا کند. در بسیاری از بیماری های زمینه ای کودک بیماری های متابولیک و کلامی و یا اختلالات گوارشی و یا بیماری های عصبی و یا اختلالات روانی ممکن است حالت عادی کودک را تغییر داده و منجر به این شود که ابراز نیاز کودک به طرز عادی نباشد.
چنانچه جیغ زدن های کودک باعث جلب توجه و توجه بیشتر به کودک شود او شرطی می شود و سعی می کند خواسته های خود را با جیغ زدن به اطرافیان تحميل کند. انواع محرک های محیطی مثل صدهای بلند حتی صدای زنگ تلفن، تلویزیون، فریاد و … می تواند باعث یادگیری چنین رفتاری شود. در واقع، جیغ زدن نوعی وسیله برای ارتباط با محیط و ابزار نیاز یا مطرح کردن خود است.
به طور طبیعی کودکان بین سنین ۱۰ ماهگی تا ۳سالگی قشقرق به پا می کنند و جیغ و فریاد راه می اندازند که نمی تواند نشانه اختلال، بیماری یا ناهنجاری رفتاری باشد. در حقیقت طرز رفتار والدین می تواند رفتار کودک را تنظیم کند. بعد از ۳ الی ۵ سالگی جیغ و فریاد کودک کمتر و کمتر می شود.
با کودک زیر یک سالی که جیغ می زند چه کنیم؟
قبل از یک سالگی چون جیغ و گریه کودک برای برقراری ارتباط با والدین است و او خواهان احساس امنیت است، توصیه می شود تا شروع به جیغ زدن کرد، مادر او را در آغوش بگیرد. این کار باعث می شود ارتباط کودک با مادر همراه با احساس امنیت و دلبستگی بیشتری شکل بگیرد. مطالعه ها نشان داده است در آغوش گرفتن کودک به کم کردن جیغ و فریاد او کمک می کند و باعث می شود کودک شیر خوار احساس آرامش و اطمینان کند. بنابراین توصیه می شود وقتی کودک زیر یک سال شروع به گریه می کند، سریع او را در آغوش بگیرید و به خواسته اش پاسخ دهید.
از سن یک سالگی به بعد، پاسخ به جیغ و فریاد کودک باید کمتر و با تاخیر صورت گیرد. از ۱۵ ماهگی به بعد که سخت ترین سن برای تربیت بچه هاست، اگر والدین به خواسته کودک پاسخ منفی می دهند، بعد از جیغ و فریاد کودک هم نباید خواسته اش را برآورده کنند. بهتر است حواس او را پرت کنند و این کار موثر واقع می شود و مساله به خوبی و خوشی تمام خواهدشد.
تفاوت کودکان راحت و کودکان دشوار
کودکان راحت، خوش خلق و انعطاف پذیر هستند و واکنش آن ها به محرک ها طبیعی است و با اطرافیان راحت ارتباط برقرار می کنند. در مجموع مدیریت رفتار این بچه ها برای والدین ساده است، اما در مورد کودکان دشوار قضیه سخت تر می شود و ممکن است به هیچ وجه حواسشان پرت نشود. کودکان سخت معمولا ۱۰ درصد کودکان را تشکیل می دهند، بدخلق و بدقلق هستند، در این شرایط والدین باید با یکدیگر هماهنگ باشند و نباید به جیغ کودک توجه کنند. بعد از بارها و بارها بی توجهی کودک یاد می گیرد از درخواست نامعقول خود دست بردارد.
بدیهی است در همه موارد توصیه نمی شود که والدین در مقابل خواسته کودک مقاومت کنند و به او بی توجه باشند. از سن ۲ سالگی که سن لجبازی کودک هم هست، اگر بیشتر خواسته های او با واکنش منفی والدین مواجه شود و به همه خواسته هایش نه بگویند، طبیعتا لجبازی اش بیشتر می شود. والدین آگاه می توانند تشخیص دهند کدام خواسته فرزندشان را باید پاسخ دهند و در چه مواردی نه بگویند.
با کودک پرخاشگر، دعوا نکنید
برخی والدین تصور می کنند دعوا کردن کودک با داد زدن با صدای بلند تر بر سر او باعث می شود دیگر جیغ نزند اما دعوا کردن یا پرخاشگری هنگامی که کودک رفتار پرخاشگرانه نشان می دهد، رفتار پرخاشگرانه او را تشدید می کند. روش های تنبیهی دیگر مانند محروم کردن کودک معمولا در سنین بالاتر استفاده می شود، بنابراین برای ادب کردن یا ساکت کردن کودکی که جیغ می زند، پرخاشگری یا داد زدن راه حل مناسبی نیست.
رفتار جیغ زدن کودک را تحلیل کنید
از آن جا که کودک توانایی اولیه بیان خواسته خود از طریق ایما و اشاره و به کار بردن جملات ابتدایی را ندارد ممکن است جیغ زدن، ابزار کودک برای تحمیل خواسته های خود به دیگران باشد و برای برخورد مناسب با آن باید دید کودک در چه زمان هایی، به چه دلیلی، به چه اندازه و چگونه از این رفتار استفاده می کند و به ویژه مشخص شود در هنگام و در پایان جیغ زدن واکنش دیگران به این رفتار کودک چیست؟
مهارت های ارتباطی خود و کودکانتان را افزایش دهید
هرچقدر ارتباط والدین با کودک غنی تر و کودک در بیان خواسته خود ماهرتر شود، رفتار هایی نظیر جیغ زدن کم می شود. تا می توانید ارتباط خود را با کودک تقویت کنید. مهارت های بازی کردن و سرگرم کردن کودک را در خود افزایش دهید. به کودک یاد بدهید با اشاره یا بیان کلمه های ساده، خواسته خود را مطرح کند.
جیغ زدن را در کودک تقویت نکنید
یکی از مهم ترین عوامل پرخاش و جیغ کودکان، آن است که والدین پس از جیغ زدن و سر و صدا راه انداختن در مقابل خواسته کودک تسلیم می شوند. جیغ زدن کودک با رسیدن به خواسته اش و یا با تغییر وضعیت به نفع او پایان می یابد و کودک یاد می گیرد هرچه بیشتر جیغ بزند امتیاز های بیشتری به دست می آورد.
به خواسته های معقول و مناسب کودکتان اهمیت دهید
همه افراد نیازمند توجه مثبت اطرافیان هستند به ویژه کودکان در سنین زیر ۵ سال نیاز بیشتری دارند و توجه به کودکان و رسیدگی به خواسته های به جا و نیازهای ضروری آن ها یکی از وظایف اصلی والدین است. هرچند ایستادگی همراه با آرامش در مقابل خواسته های غیر لازم و نابجای کودکان لازم است اما ضروری تر آن است که والدین، توجه خاصی به خواسته های کودک بکنند و نیازهای اصلی او را با مهربانی و گشاده رویی و بدون منت برآورده سازند تا کودک ضمن احساس امنیت، محبت والدین را درک نماید.
رفتارهای اتفاقی کودک را نادیده بگیرید
برخی از بدرفتاری ها و جیغ زدن های کودک از سر بی حوصلگی، خستگی و یا اتفاقی است. در این شرایط، صبور باشید و جیغ او را نادیده بگیرید. جیغ زدن باعث تحلیل انرژی کودک می شود و تارهای صوتی و دیافراگم کودک را دچار خستگی می نماید، بنابراین کودک نمی تواند به مدت طولانی این کار را ادامه دهد.
به کودک پیام ها و هویت منفی ندهید
گاهی والدین و اطرافیان، آگاهانه و یا اغلب، ناآگاهانه به کودک هویت منفی می دهند، اسم ها، خطاب ها و عبارت هایی به کار می برند، نظیر “جیغ جیغو”، “مگه بلندگو قورت دادی”، “از دستت خسته شدیم” و … . این عبارت ها، پیام هایی منفی اند که به حل مسئله کمک نمی کنند و رفتار نامناسب کودک را به ویژگی شخصیتی تبدیل می نمایند.
به رفتارهای مثبت کودک توجه کنید
به جای تمرکز بر جيغ زدن و رفتار نامناسب کودک، به دیگر رفتارهای مثبت او را به ویژه هنگامی که آرام است یا با آرامش بازی می کند و خواسته های خود را صحیح مطرح می کند، توجه کنید. هر چقدر بیشتر به رفتارهای مثبت و ارتباط های آرام او توجه کنید، رفتارهای منفی او ضعیف تر می شود و کاهش می یابد. یکی از واکنش های مخرب والدین در مقابل جیغ فرزند، فریاد زدن و آرام کردن او با صدای بلند است و یا در حالی که خود والدین با فریاد و صدای بلند با کودک صحبت می کنند یا او را تهدید و تنبیه می کنند و انتظار دارند کودک آرام باشد اما این واکنش نه تنها کمکی به حل مشکل نمی کند بلکه باعث تشدید رفتار کودک می شود.
مطالب مرتبط:
با کودکی که حرکت های غیر معمول دارد چه کنیم؟
چرا بچه ها دندان قروچه می کنند؟// با این بچه ها چگونه رفتار کنیم؟
دختر من داره دو سالش میشه خیلی بده خییییلی از زندگی و دنیا سیر شدم حالم از همه چی بهم میخوره خیلی بچه مزخرفیه از زندگی سیرم کرده دلم میخواد خودمو بکشم از دستش راحت شم😭😭😭😭😭😭😭😭🥱