دیابت بارداری سراغ کدام زنان میآید و برای کنترل آن چه کارهایی میتوان انجام داد؟
دیابت بارداری اگر کنترل نشود، امکان ابتلای مادر به دیابت بعد از دوران حاملگی را افزایش میدهد و جنین را نیز در معرض خطر قرار خواهد داد.
موسسه خانواده سلامت بنیان – برخی از زنان در حالت عادی زندگی خود دچار دیابت نیستند، اما در دوران حاملگی به دیابت بارداری مبتلا میشوند. گاهی هم فرد قبل از دوران حاملگی دچار بیماری دیابت بوده، اما از آن خبر نداشته و در دوران بارداری، بیماری او شناسایی میشود. معمولا 3 تا 8 درصد از زنان باردار دچار این مساله میشوند.
دیابت بارداری به این شکل است که بدن برخی از خانمها در دوران حاملگی نمیتواند به اندازه کافی انسولین تولید کند. به همین دلیل، سطح قند خون آنها بالا میرود.
عوارضی که دیابت بارداری برای مادر و جنین دارد
در بسیاری از موارد، پس از دوران بارداری، دیابت از بین میرود، اما لازم است این بیماری کنترل شود، وگرنه هم برای مادر و هم برای نوزاد او عوارضی را به همراه خواهد داشت.
از سوی دیگر، اگر این بیماری به خوبی مدیریت نشود، احتمال آن که مادر پس از حاملگی دچار دیابت شود، بالا خواهد رفت.
دیابت مادران در دوران بارداری میتواند عوارض مختلفی برای نوزاد آنها به همراه داشته باشد. مشکلاتی مانند زجر تنفسی نوزاد، احتمال بروز تشنج در او، احتمال بروز نارسایی قلبی، معلولیت جنین و احتمال ابتلای کودک به دیابت و چاقی در دوران کودکی و بزرگسالی، از جمله این موارد هستند.
احتمال دیابت بارداری در کدام زنان بیشتر است؟
برخی از زنان باردار بیشتر از زنان دیگر در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری قرار دارند. از جمله:
- کسانی که قبل از بارداری، اضافه وزن داشتهاند
- زنانی که در سنین بالای 35 سال حامله میشوند
- کسانی که سابقه ابتلا به دیابت در خانواده خود را دارند
- زنانی که چند قلو باردار هستند
- زنانی که سابقه سقط جنین دارند
- زنانی که وزن نوزاد قبلی آنها بیشتر از 4 کیلوگرم بوده است
علائمی که خبر از این بیماری میدهند
دیابت بارداری علائم مختلفی دارد که در صورت مشاهده آنها بهتر است آزمایش دهید تا از ابتلا یا عدم ابتلا به این بیماری مطمئن شوید. برخی از علائم این بیماری عبارتند از:
-
احساس تشنگی
تشنگی در دوران بارداری، طبیعی است، اما برخی از زنان بیش از حد دچار این احساس میشوند و حتی ممکن است بیش از 10 لیوان آب در طول روز بنوشند. در چنین شرایطی، احتمال دیابت بارداری وجود دارد، چون زمانی که میزان قند خون افزایش پیدا میکند، بدن از سلولها آب میگیرد تا قند خون را رقیق کند. بالا بودن قند خون روی کلیهها هم اثر میگذارد و مانع از جذب آب توسط کلیهها میشود.
-
تکرر ادرار
خانمهایی که مبتلا به دیابت بارداری هستند، بیشتر از سایر خانمهای باردار دستشویی میروند. دلیلش هم این است که کلیهها به خاطر بالا بودن قند بدن، مجبورند بیشتر کار کنند و برای همین، فرد مبتلا بیشتر از افراد عادی نیاز به ادرار دارد.
-
تهوع
داشتن احساس تهوع و بالا آوردن در دوران بارداری، اتفاق عجیبی نیست، با این حال، میتواند، یکی از علائم ابتلا به دیابت بارداری باشد. این حالت تا 3 ماهه ابتدایی بارداری، طبیعی است، اما اگر بعد از آن هم ادامه پیدا کرد، باید سراغ آزمایش دیابت بارداری بروید.
-
تاری دید
وقتی قند خون بالا برود، محتوای آب ساختار چشم تحت تاثیر قرار میگیرد و در تمرکز کردن، مشکل به وجود میآید.
-
عفونت
زنانی که دیابت بارداری دارند معمولا دچار عفونتهای واژینال میشوند. دلیل این مساله این است که منبع تغذیه باکتریها و قارچها، گلوکز است و به همین دلیل، هرچه قند خون بالاتر برود، میزان عفونت نیز افزایش پیدا میکند.
روشهایی که دیابت بارداری را کنترل میکند
زنان بارداری که دچار علائم بالا هستند، باید برای تست قند خون به پزشک خود مراجعه کنند. این آزمایش معمولا بین هفتههای 24 تا 28 بارداری انجام میشود.
اگر مشخص شود که فرد، مبتلا به دیابت بارداری است، باید تحت نظر پزشک باشد و حتما درمانهای توصیه شده را جدی بگیرد تا مشکل خاصی برای خودش و جنین به وجود نیاید.
در ادامه به برخی از اقداماتی که میتوان برای کنترل قند خون در دوران بارداری انجام داد، اشاره میشود.
-
رژیم غذایی سالم
اولین کاری که زنان مبتلا به دیابت بارداری باید برای اصلاح رژیم غذایی خود انجام دهند، پرهیز از خوردن غذاها و نوشیدنیهایی است که قند بالایی دارند. این افراد باید تا حد ممکن، مصرف قند و شکر، ماکارونی، شیرینی، کیک، شکلات، نوشابه، بستنی و آبمیوههای صنعتی را کاهش دهند.
پرهیز از مصرف غذاهای کنسروشده، غذاهای سرخشده، فستفود و غذاهای شور هم کمککننده است.
کسانی که مبتلا به این بیماری هستند، بهتر است به جای سرخ کردن موادغذایی، آنها را آبپز کرده یا بهصورت کبابی میل کنند.
استفاده از سبزیجاتی مانند کرفس، نخود و همچنین، مصرف جو و نان جو به جای نان سفید، نان لواش و نان گندم هم به کنترل دیابت بارداری کمک میکند.
-
پایش سطح قند خون
کسانی که دچار این بیماری هستند باید بهصورت دقیق و علمی از یک پرستار یاد بگیرند که چگونه و چه زمانی میزان قند خون خود را اندازهگیری کنند. پایش منظم قند خون کمک میکند بیماران بیشتر حواسشان به خودشان باشد و تاثیر اقداماتی که برای بهبود سلامت خود انجام میدهند را بهتر بسنجند.
-
فعالیت بدنی منظم
کسانی که مبتلا به دیابت بارداری هستند اگر به صورت منظم ورزش یا حتی پیادهروی کنند، نه تنها تناسب اندام بهتری خواهند داشت، بلکه سطح قند خون آنها به شکل موثرتری کنترل میشود و دوران بارداری را با سلامت بیشتری سپری خواهند کرد.
-
یادگیری استفاده از انسولین
برخی از بیماران برای کنترل بیماری دیابت، نیاز به تزریق انسولین دارند. این افراد باید اطلاعات لازم درباره زمان، چگونگی تزریق و نحوه نگهداری انسولین را از پزشک یا پرستار یاد بگیرند تا خودشان به راحتی بتوانند کار تزریق انسولین را انجام دهند.
مطالب مرتبط
کتاب هایی که قبل از بارداری باید بخوانید
7 کار ممنوعه ای که در دوران بارداری نباید انجام دهید
اما و اگرهای سکس در دوران بارداری
قبل از بارداری این کارها را نکنید اگر فرزندتان را دوست دارید
باید توجه کرد که مادرانی که دیابت بارداری دارند در سالهای آینده نسبت به زنان معمولی احتمالاً بیشتر در معرض دیابت نوع دو هستند این دیابت در زنان باردار دیده میشود. در این حالت سطح قند خون افزایش پیدا می کند؛ در حالی که بیمار قبلا سابقه دیابت یا قند خون نداشته است. دیابت بارداری میتواند خطر نقص مادرزادی، مردهزایی و زایمان زودرس را افزایش دهد. این عارضه زنان را مستعد بیماری مزمن کلیه میکند.حدود ۱۰ درصد زنان در دوران بارداری دچار دیابت بارداری میشوند متفورمین که برای دیابت نوع ۲ استفاده میشود، نباید در دیابت بارداری زیاد استفاده شود چون از جفت عبور کرده و به جنین میرسد.بایستی توجه کرد که زنان باردار مبتلا به دیابت در مقایسه با زنان دیگر چهار برابر بیشتر احتمال دارد دچار مردهزایی شوند.مادران در دوران بارداری با کنترل مداوم گلوکز و جلوگیری از اضافه وزن بارداری دیابت بارداری جلوگیری کنند
مادران بهتر است ویتامین D مصرف کنند چون بعضی از محققان اعتقاد دارند این ویتامین از دیابت بارداری جلوگیری می کند.