• 23 تیر 1398

در این مطلب به این موضوع می‌پردازیم که نشانه‌های استرس چیست، چرا دچار این مشکل می‌شویم و برای درمان آن باید چه کنیم.

 موسسه خانواده سلامت بنیان- مریم رجب وندی، شما هم این تجربه را داشته‌اید که به دلیل مشکلی جسمانی مثل سردرد، بیماری قلبی، معده درد و … سراغ دکتر رفته‌اید و هزار جور آزمایش داده‌اید اما در نهایت دکتر آب پاکی را روی دستتان ریخته که مشکلات شما منشأ جسمانی ندارد و همه چیز زیر سر استرس است؟

این روز‌ها این داستان برای خیلی‌ها پیش می‌آید به‌طوری که محققان و پزشکان، استرس را یکی از مهمترین عوامل ایجاد کننده انواع بیماری‌ها مثل ام اس و حتی تضعیف سیستم ایمنی بدن معرفی می‌کنند.

اصلا استرس چیست؟

اگر بخواهیم خیلی ساده و روان این واژه را تعریف کنیم باید بگوییم «استرس به شرایط یا احساسی گفته می‌شود که فرد را به این باور می‌رساند که مجموعه خواسته‌ها و انتظاراتی که از او وجود دارد (از طرف خودش یا دیگران)، بسیار بیشتر از امکانات، منابع و توانمندی‌های اوست».

 تعریف دیگری که از استرس وجود دارد این است که «استرس، واکنش ما در برابر شکارچی و خطر است». در این تعریف، استرس دیگر یک حالت روانشناختی بد و مخرب نیست بلکه می‌تواند باعث نجات ما از موقعیت‌های خطرزا شود.

 کریس جانسون، روان‌درمانگر در این باره می‌گوید: «استرس ابزار مفیدی است، از لحاظ تاریخی، هورمون‌های استرس، آدرنالین و کورتیزول و نور‌اپی‌نفرین ما را در وضعیت بر‌انگیختگی شدید قرار می‌دهند و به ما موجی از انرژی می‌بخشند و باعث افزایش واکنش ما در برابر خطرات و تهدید‌‌ها می‌شوند».

 پس استرس ضرورتا حس و حال بدی نیست و اتفاقا خیلی وقت‌ها می‌تواند به کمک‌مان هم بیاید اما مشکل از زمانی شروع می‌شود که استرس تبدیل به حالتی مخرب می‌شود و در بسیاری از عرصه‌های زندگی روزمره خودش را به رخ ما می‌کشد و حتی ممکن است کار را تا جایی پیش ببرد که سلامت روان و جسم ما را به خطر بیندازد.

از کجا بفهمم حس و حالم همان استرس است؟

گاهی حس و حالی داریم که خودمان هم چندان از آن سر در نمی‌آوریم و فقط می‌دانیم که زندگی را برای ما سخت و آشفته کرده است. استرس هم مثل هر مشکل و بیماری دیگری نشانه هایی دارد و با در کنار هم قرار دادن چندین نشانه می‌توانید به این نتیجه برسید که دچار این مشکل هستید یا نه. البته، این نشانه‌ها تقریبی هستند و برای رسیدن به قطعیت درباره مشکل باید سری به مطب پزشکتان بزنید.

حالا برویم سراغ نشانه هایی که از استرس بالای شما خبر می‌دهند:

1. یا زیاد می‌خورید یا کم

اگر مدتی است که احساس می‌کنید میل شما به غذا تغییرات اساسی کرده، به پرخوری رو آورده‌اید، نمی‌توانید بی خیال خوراکی‌های چرب و شیرین بشوید و وزنتان روز به روز بیشتر می‌شود این مساله می‌تواند یکی از نشانه‌های استرس بالای شما باشد. بعضی‌ها هم از آن طرف بام می‌افتند و موقع استرس بالا اشتهای خود را از دست می‌دهند و دست و دلشان به خوردن نمی‌رود.

2. بی خوابی و پر خوابی و کابوس دمادم

خواب هم اندازه دارد و کیفیت آن، حال و روز آدم را نشان می‌دهد، طوری که میزان و کیفیت خواب می‌تواند نشانه مهمی برای تشخیص سلامتی یا بیماری باشد. برای همین است که وقتی به مطب دکتر یا روانشناس می‌روید یکی از سوالات تقریبا ثابت آن‌ها این است که «خوابت چطوره؟»

بعضی از کسانی که استرس دارند بی خوابی به سرشان می‌زند و هر کاری می‌کنند نمی‌توانند با خیال راحت بخوابند. این افراد معمولا کابوس‌های زیادی هم می‌بینند و حتی وقتی هم که خوابشان می‌برد چند بار بیدار می‌شوند و دوباره مدتی طول می‌کشد که به خواب بروند. در نقطه مقابل، کسانی قرار دارند که وقتی استرس را تجربه می‌کنند دائما احساس خواب آلودگی و بی حالی می‌کنند و فقط دوست دارند به پتو و تخت خوابشان بچسبند.

3. سردرگمید و تمرکز ندارید

وقتی استرس به شما حمله می‌کند نمی‌توانید فکر و ذکر خودتان را متمرکز کنید. نمی‌دانید چه تصمیمی باید بگیرید و چه کاری باید انجام دهید. دائما ذهنتان مشغول است اما همه چیز در مغزتان به همه ریخته و شبیه کلافی سردرگم شده است و نمی‌توانید روی یک موضوع خاص تمرکز کرده و به آن فکر کنید.

4. از کاه کوه می‌سازید

شما هم از آن دسته آدم‌هایی هستید که هر چیز بی اهمیتی ذهنتان را به شدت درگیر می‌کند و دائم در مورد تمام مسایل روزمره زندگی دل نگران هستید؟ خبر خوبی برایتان ندارم، به احتمال زیاد شما استرس شدیدی را تجربه می‌کنید و حتی شاید خودتان هم از آن خبر ندارید.

5. تمایلات جنسی‌تان مثل سابق نیست

ارزیابی تمایلات جنسی می‌تواند یکی از راه‌های شناخت میزان استرس باشد. چون بسیاری از کسانی که استرس بالایی را تجربه می‌کنند میل جنسی‌شان کمتر از قبل می‌شود و حتی ممکن است در روابط جنسی با همسرشان دچار مشکلات زیادی شوند.

6. دست از منفی بافی برنمی‌دارید

زندگی جنبه‌های مثبت و منفی زیادی دارد و ما با توجه به حس و حالی که داریم یا جنبه‌های منفی را پر رنگ‌تر می‌بینیم یا جنبه‌های مثبت را. اگر مدتی است که فقط جنبه‌های منفی را می‌بینید، مدام غر می‌زنید، هیچ هدفی را دنبال نمی‌کنید و نمی‌خواهید یا نمی‌توانید خودتان را از شر منفی بافی خلاص کنید احتمالا دارد با استرس دست و پنجه نرم می‌کنید.

7. دردهای جسمی بی خیال شما نمی‌شود

بسیاری از کسانی که استرس شدید را تجربه می‌کنند دچار دردهای جسمانی می‌شوند. مثلا سردرد و گردن‌درد می‌گیرند، معده‌شان به هم می‌ریزد، قلبشان تیر می‌کشد، در دست‌ها و پاهایشان احساس ضعف و ناتوانی می‌کنند، کمردرد می‌گیرند، ماهیچه‌هایشان تیر می‌کشد یا منقبض می‌شود و … .

8. تیک‌های عصبی دارید

اگر مدام دست و پاهایتان را تکان می‌دهید و دچار سندرم پای بی‌قرار شده‌اید به‌طوری که تکان دادن شدید و مداوم پا‌ها جزو عادت‌های روزمره‌تان شده نشان می‌دهد که استرستان شدید است. در بعضی از افراد تیک چشم‌ها و ابرو‌ها هم می‌تواند از استرس زیاد آن‌ها خبر بدهد.

9. سیگار از دستتان نمی‌افتد

مصرف مداوم و شدید سیگار، موادمخدر و مشروبات الکلی هم نشانه وجود استرس هستند. وقتی فردی را می‌بینید که سیگار پشت سیگار روشن می‌کند و نمی‌تواند به موادمخدر و الکل نه بگوید، قبل از این که او را به بی اراده بودن متهم کنید به این نکته فکر کنید که شاید غرق در استرس باشد.

10. همیشه سرماخورده اید

اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که سرماخوردگی پشت سرماخوردگی را تجربه می‌کنید و بار‌ها و بار‌ها در طی سال درگیر قرص سرماخوردگی و پنی‌سیلین و انواع روش‌های سنتی می‌شوید که روزهای بدون سرماخوردگی و آنفولانزا را داشته باشید به احتمال زیاد از مشکلاتی در روح و روان خود مانند استرس و افسردگی رنج می‌برید چون این مشکلات باعث تضعیف سیستم ایمنی بدنتان می‌شود.

6 دشمن اصلی که استرس را به جانمان می‌اندازند

حتما برای شما هم این سوال پیش آمده که این استرس مرموز که خیلی راحت و زیرپوستی به جنگ با بدن و روان ما می‌آید و ذره ذره ما را به سمت بیماری پیش می‌برد، سر و کله‌اش از کجا می‌شود؟ این سوالی است که اگر بخواهیم استرسمان را مدیریت کنیم اول باید به دنبال پیدا کردن جوابی برای آن باشیم.

دلایل زیادی برای ایجاد استرس وجود دارد که شایع‌ترین این دلایل در جوامع شهرنشین امروزی را می‌توانیم در چند دسته از جمله «انتظارات اجتماعی»، «رقابت»، «توانایی‌های مالی»، «تغییرات»، «روابط» و «ظاهر و قیافه» دسته‌بندی کرد.

انتظاراتی که جامعه از ما دارد

ما آدم‌ها در جامعه زندگی می‌کنیم و بخواهیم یا نخواهیم جامعه و انتظارات اجتماعی آدم‌ها روی ما تأثیر می‌گذارد. البته، این تأثیر روی بعضی‌ها کمتر و روی بعضی‌ها بیشتر است. هر اندازه میزان تأثیرپذیری ما از جامعه و محیط اطراف بیشتر باشد استرس ما هم بیشتر خواهد بود چون دائم تلاش می‌کنیم خودمان و زندگی مان را با استانداردهای دیگران وفق دهیم و این نگرانی را داریم که اگر در این کار موفق نباشیم چه اتفاقی برایمان می‌افتد.

ما امروزه در دنیایی زندگی می‌کنیم که به تسخیر رسانه‌ها و تبلیغات درآمده و این تبلیغات از هر راهی سعی می‌کنند روی ذهن ما تأثیر بگذارند تا بتوانند کالا‌ها و خدمات خودشان را به ما بفروشند. برای همین است که مدام این احساس را در ما ایجاد می‌کنند که زندگی مان آن طوری که باید ایده‌آل نیست و باید روز به روز ایده‌آل‌تر از دیروز بشویم، آن هم با خرید کالا‌ها و خدماتی که آن‌ها می‌خواهند به ما بفروشند.

این مساله انتظارات ما از خودمان و انتظارات دیگران از ما را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد و ما برای اول بودن و ایده‌آل بودن در هر زمینه‌ای فشار روانی زیادی را تجربه می‌کنیم که خود را به شکل استرس و اضطراب‌های زیاد نشان می‌دهد.

من باید از تو بهتر باشم!

حس رقابت اصلا حس بدی نیست و حتی خیلی از اوقات یک موتور محرکه بسیار قوی در جهت رشد و شکوفایی ماست. حتی این احساس می‌تواند نوعی از استرس را در ما ایجاد کند که استرس مخربی نیست مثل همان احساس شیرینی که موقع یک ملاقات تعیین‌کننده شغلی یا عاطفی داریم یا حس استرس سالمی که در هنگام شرکت در یک مسابقه درگیر آن می‌شویم. مشکل از جایی شروع می‌شود که این احساس رقابت به شکل بیمارگونه‌ای ما را به استرس برساند و تمام جنبه‌های زندگی ما را تحت تأثیر قرار دهد و اثر مطلوبی برای ما نداشته باشد.

 مثلا حتما شما هم با کنکوری‌هایی آشنا هستید که تمام سال را به شکل بسیار جدی درس می‌خوانند و عطش بسیار زیادی برای کسب رتبه‌های بالای کنکور دارند. آن‌ها روز و شب درس می‌خوانند تا بتوانند از بقیه جلو بزنند و استرس شدیدی را تجربه می‌کنند که جنبه‌های دیگر زندگی‌شان از جمله سلامتی و تفریح را هم مختل می‌کند. بسیاری از این افراد هم در هنگام آزمون عملکرد خوبی ندارند چون استرس شدیدی که برای رقابت دارند و ترس از ایده‌آل نبودن عملکرد آن‌ها را دچار اختلال شدید می‌کند. در حالی که اگر استرس نداشتند می‌توانستند بسیار موفق‌تر باشند.

استرس کیف پول

در ادبیات گذشته ما حافظ از خدا می‌خواست که “دولت فقر” به او ارزانی کند و در جای جای امثال و حکم و ادبیات و موعظه‌های دینی ما و سایر کشورهای دنیا درباره فضیلت قناعت و ساده زندگی کردن صحبت می‌شد. اما در دنیای سرمایه‌داری امروز پول و توانایی‌های مالی مهمتر از هر چیز دیگری هستند و آدم‌ها براساس ثروتی که دارند، کالاهایی که می‌خرند و پول هایی که خرج می‌کنند مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و حتی این معیار به قضاوت‌های اخلاقی ما هم راه پیدا کرده است. همین مساله استرس زیادی را برای بیشتر داشتن و بیشتر مصرف کردن و خریدن به آدم‌های دنیای مدرن وارد می‌کند.

حالا این مساله را در کنار بحران‌های اقتصادی قرار دهید که کشورهای مختلف دنیا به‌خصوص کشورهای توسعه نیافته یا کمتر توسعه یافته با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و آدم‌ها نمی‌توانند برنامه‌ریزی اقتصادی درستی برای زندگیشان داشته باشند چرا که یک بحران در یک شب می‌توانند دارایی آن‌ها را به به میزان قابل توجهی کاهش دهد. همین مساله در کنار انتظاراتی که برای کسب ثروت از طرف جامعه و رسانه‌ها وجود دارد می‌تواند استرس بسیار زیادی را به ما تحمیل کند.

تغییر می‌کنم پس هستم

برای خیلی از ما سازگاری با تغییرات سخت است و برای همین سعی می‌کنیم تا حد ممکن خودمان را در معرض تغییر قرار ندهیم. حالا این تغییرات می‌خواهد در مورد عوض کردن خانه یا محل کار یا تغییر رشته تحصیلی و … باشد به هر حال خیلی‌ها تا جای ممکن از تغییر اجتناب می‌کنند و اگر هم مجبور به تغییر باشند درگیر استرس‌های بسیار شدید می‌شوند. در واقع، تلاش برای سازگاری پیدا کردن و تطبیق با موقعیت‌های جدید باعث ایجاد استرس می‌شود. در دنیای امروز هم که ثبات بسیار کمی وجود دارد و روز به روز همه چیز در حال تغییر و تحول است این استرس بسیار بیشتر از گذشته دیده می‌شود.

این روابط پیچیده انسانی

روابط ما امروزه تنها محدود به خانواده و فامیل و گستره محدود اطرافیانمان نمی‌شود و هر یک از ما به ویژه اگر شاغل باشیم یا فعالیت‌های اجتماعی و تحصیلی داشته باشیم در طول شبانه‌روز درگیر روابط متعددی هستیم. در سال‌های اخیر روابط مجازی هم به روابط فضای واقعی اضافه شده و دیگر تمام شب و روز ما پر از روابط مختلف با آدم‌های متعددی است که حتی بسیاری از آن‌ها را نمی‌شناسیم.

هر رابطه‌ای از رابطه درون خانوادگی گرفته تا رابطه‌های بیرون از خانواده، چالش‌ها و درگیری‌های خاص خود را دارند که می‌توانند باعث ایجاد استرس شوند. یکی از مهمترین نکاتی که می‌تواند روابط آدم‌ها را به چالش و استرس بکشاند تفاوت‌های اجتناب‌ناپذیری است که بین آن‌ها وجود دارد و اگر مدیریت درستی در زمینه این تفاوت‌ها وجود نداشته باشد می‌تواند منجر به بروز تنش‌های فرسوده کننده، قهرهای طولانی مدت و حتی جدایی شود.

بکش و خوشگلم کن

طبق تحقیقات آلن کانر(Allen Kanner)، روانشناسی که روی موضوع استرس مطالعه می‌کند بیش از 50 درصد از افرادی که او مورد مطالعه قرار داده بود از ظاهر و وزن خود ناراضی بودند و این موضوع برای آن‌ها استرس زیادی ایجاد کرده بود.

اهمیت این مساله را زمانی در می‌یابیم که به تبلیغات رسانه‌ای نگاه می‌کنیم و می‌بینیم که بخش قابل توجهی از تبلیغات در تلویزیون، بیلبوردها، فضای مجازی و … روی مساله زیبایی و تناسب‌اندام مانور می‌دهند و روز و شب این نکته را به مخاطب خود القا می‌کنند که زشت است و باید در سریع ترین زمان ممکن به روش آن‌ها زیبا شود! همین مساله استرس زیادی را به مخاطب وارد می‌کند و اگر تأثیرپذیری مخاطب بالا باشد وارد چرخه بی پایانی از اقدامات و عمل‌های زیبایی می‌شود که روح و روان و حتی سلامتی جسم و حتی کیف پول او را تحت تأثیر قرار می‌دهد!

راه های پیشگیری از استرس و درمان آن

در ادامه این مطلب قصد داریم در مورد راه‌های پیشگیری از استرس و درمان آن از طریق تغییر نگرش با شما صحبت کنیم.

بدانید که فارغ از انتظارات و توقعات دیگران آدم ارزشمندی هستید

برای پیشگیری از این استرس‌ها و درمان آن‌ها باید ابتدا طرز فکر و نگرشمان را نسبت به این مسایل تغییر دهیم تا به تدریج بتوانیم کنترل استرس را در دست بگیریم. مثلا جامعه و محیط اطراف به اضافه رسانه‌ها به صورت دائم ضرورت موفق بودن و ایده‌آل بودن را به ما القا می‌کنند و این فشار روانی را برای ما به وجود می‌آورند که حتما باید در همه زمینه‌ها از کنکور و تحصیل گرفته تا پیدا کردن شغل، همسر آینده، زندگی مالی و اقتصادی، روابط اجتماعی و… ایده‌آل و کامل باشیم وگرنه آدم موفق و ارزشمندی نیستیم. اگر ما در برابر این انتظارات منفعلانه عمل کنیم و در دام پاسخگویی به این انتظارات کمال‌گرایانه بیفتیم به سختی می‌توانیم خودمان را از عوارض آن که یکی از آن‌ها استرس است نجات دهیم.

 در نتیجه، بهتر است نگرشمان را نسبت به این مساله تغییر دهیم و بدانیم حتی اگر نخواهیم یا نتوانیم به انتظارات بیش از حد جامعه در مورد موفق بودن پاسخ دهیم باز هم انسان ارزشمندی هستیم. این ما هستیم که اولویت‌های زندگیمان را تعیین می‌کنیم و هر چقدر بتوانیم این کار را مستقل از عوامل و فشارهای نامعقول بیرونی انجام دهیم سلامت روحی و روانی و آرامش بیشتری را تجربه خواهیم کرد.

خودتان را با خودتان مقایسه کنید نه با دیگران

حس رقابت شدید یکی دیگر از عوامل استرس‌زاست که درباره آن صحبت کردیم و حتما یادتان هست که گفتیم رقابت به طور کلی حسی مفید و سازنده است اما از جایی برای ما مشکل ایجاد می‌کند که تبدیل به رقابتی وسواسی، بیمارگونه و مخرب می‌شود. بهترین راهی که می‌تواند به شما کمک کند تا درگیر رقابت مخرب نشوید این است که یاد بگیرید خودتان را با خودتان مقایسه کنید نه با دیگران. در این صورت حتی گام‌های کوچکی که برمی دارید به شما حس بسیار خوبی خواهند داد و سرعت پیشرفت‌تان بیشتر می‌شود. این در حالی است که اگر دائم در حال مقایسه خودتان، عملکردتان و زندگیتان با دیگران باشید، هیچ وقت موفقیت‌های کوچک و بزرگی که به دست می‌آورید راضی تان نخواهد کرد چون به هر حال همیشه دست بالای دست بسیار است.

این نکته هم یادتان باشد که زندگی، شرایط، علایق، استعداد‌ها و روحیات هیچ یک از ما کاملا شبیه هم نیست و  هر یک از ما زندگی متفاوتی را نسبت به دیگران تجربه کرده‌ایم. پس مقایسه خودمان با دیگران و رقابت کور و مخرب از اساس کاملا غیر منطقی و استرس‌زاست.

با ایجاد ارزش‌ها و معناهای جدید به جنگ استرس‌های اقتصادی بروید 

استرس‌های مالی و اقتصادی یکی دیگر از انواع استرس هستند که می‌توانند تأثیر بسیار مخربی بر روحیه و عملکرد ما داشته باشند. این استرس‌ها گاهی و در مورد برخی از افراد چندان معقول به نظر نمی‌رسند. مثلا بعضی افراد بدون این که نیاز مالی خاصی داشته باشند در ثروت و رفاه زندگی می‌کنند اما چیزی که برای آن‌ها استرس ایجاد می‌کند تمایل به بیشتر و بیشتر کردن اموال و دارایی هایشان است به‌طوری که این مساله برای آن‌ها خواب و خوراک باقی نمی‌گذارد.

حتما شما هم شنیده‌اید که بعضی از افراد بسیار پولدار در شرایط بحران اقتصادی و نوسانات ارز و طلا از شدت استرس سکته می‌کنند و جان خود را از دست می‌دهند. این در حالی است که خیلی از این آدم‌ها حتی در شرایط بحران اقتصادی هم می‌توانند زندگی خوب و مرفهی داشته باشند اما انتظارات مالی که برای خود تعریف کرده‌اند با شرایط بحران اقتصادی هم‌خوانی ندارد و نمی‌توانند با شرایط جسمی و روانی سالم از این بحران‌ها گذر کنند.

 مهم‌ترین کاری که این افراد می‌توانند برای کاهش استرس خود انجام دهند این است که ارزش‌های دیگری غیر از پول روی پول گذاشتن برای زندگی خود تعریف کنند و به زندگیشان معنای جدیدی بدهند. وقتی مهمترین و اصلی‌ترین ارزش زندگی انسان کسب ثروت باشد و هیچ ارزش دیگری در کنار آن تعریف نشده باشد، این ثروت دیگر تنها کارکرد گذران زندگی و ایجاد رفاه را ندارد بلکه دارای کارکردهای روانی بسیار مهمی می‌شود. این در حالی است که اگر کسب ثروت در کنار ارزش‌های جدیدی مانند رشد و توسعه فردی، کمک به دیگران، کمک به پیشرفت و توسعه کشور، ارزش‌های محیط زیستی و … به صورت متعادل و متوازن وجود داشته باشند این توازن و تعادل در روح و روان فرد نیز قابل مشاهده خواهد بود.

تعریف ارزش‌های جدید و معنای غیر مادی دادن به زندگی تنها برای افراد بسیار ثروتمند توصیه نمی‌شود چون کسب ثروت در همه طبقات اقتصادی و اجتماعی حتی طبقات پایین نیز یک معضل مهم و استرس‌زاست.

گاهی اوقات این استرس بسیار واقعی و معقول است مانند مستأجری که پولی برای پرداخت کرایه خانه ندارد و باید زودتر خانه را تخلیه کند اما گاهی این استرس در نتیجه گرفتار شدن در تله چشم و هم‌چشمی و قضاوت و ارزیابی انسان‌ها براساس دارایی‌ها و میزان مصرفشان ایجاد می‌شود که این موضوع از طریق ارزش گذاری‌های جدید در زندگی قابل کنترل است.

راه‌حل برخورد با استرس تغییر 

نکته استرس‌زای دیگری که درباره آن صحبت کردیم تغییر و سازگاری با تغییرات است. به‌طور کلی تغییر، مساله‌ای است که ایجاد استرس می‌کند اما شدت آن در بعضی کمتر و در بعضی دیگر بسیار زیاد است. به‌طوری که حتی بعضی از افراد از ترس استرس دست به تغییر نمی‌زنند و زندگی راکدی را تجربه می‌کنند. این در حالی است که ما باید بپذیریم تغییراتی مانند تغییر محل زندگی، تغییر شغل و … دشواری‌ها و استرس‌هایی به همراه خود دارند اما یادمان باشد که این تغییرات گذرا هستند و خوبی انسان این است که زود عادت می‌کند و با شرایط جدید سازگار می‌شود. پس اگر به زودگذر بودن سختی‌ها و این نکته فکر کنیم که به زودی تغییرات جدید تبدیل به عادت‌های روتین زندگی ما می‌شوند راحت‌تر می‌توانیم از پس سختی‌ها و استرس تغییر بربیاییم.

این اصول را رعایت کنید تا در روابط انسانی کمتر دچار استرس شوید

پیچیدگی‌های روابط انسانی در خانه، محیط کار، فضای مجازی و … خیلی وقت‌ها کار ما را به استرس می‌کشاند. با این حال اگر بتوانیم بعضی از اصول را در روابط خود مبنا قرار دهیم تا حدود زیادی می‌توانیم از بروز چالش در روابط که نتیجه آن استرس است جلوگیری کنیم.

مثلا به این اصول توجه کنید و تا جایی که می‌توانید آن‌ها را در حرف و عمل تمرین و تکرار کنید تا تبدیل به ویژگی شما شوند:

• کم کردن توقعات و انتظارات از دیگران حتی عزیزانتان تا جایی که امکان دارد عین خوشبختی و آرامش است.
• بحث کردن با دیگران به‌خصوص بحث‌های فرسایشی و طولانی‌مدت سم خطرناکی برای سلامت روح و روان است. پس بحث کردن ممنوع!
• تفاوت بین آدم‌ها را به رسمیت بشناسیم و بپذیریم. همه آدم‌ها قرار نیست مثل ما فکر و زندگی کنند.
• سرمان به کار خودمان باشد و نقش خبرچین محله را بازی نکنیم! اگر بتوانیم از خبر بردن و آوردن و حرف و حدیث‌های تفرقه‌افکن مرسوم دوری کنیم و به هیچ‌وجه وارد این بازی‌های بی سر و ته نشویم گام بسیار مهمی را برای سالم زندگی کردن برداشته‌ایم.
• درباره انگیزه‌های رفتار و حرف‌های دیگران منفی‌بافی نکنیم و یادمان باشد همه حقیقت آن چیزی نیست که ما از زاویه دید خودمان می‌بینیم. خوش بین باشیم.

 راه حل مهم مبارزه با استرس زیبایی و تناسب اندام

نکته دیگری که در مورد آن با شما صحبت کردیم ناراضی بودن از ظاهر و وسواس زیبایی و تناسب‌اندام است که این روز‌ها خیلی‌ها را در تمام دنیا دچار استرس کرده است. اول تکلیف خودمان را با زیبایی و تناسب‌اندام روشن کنیم و بگوییم که به نظر ما هم خوشگل بودن و داشتن اندام زیبا خیلی هم خوب است و می‌تواند حس بسیار خوبی به انسان بدهد اما مشکل از جایی شروع می‌شود که درگیر وسواس‌های عجیب و غریب در این باره می‌شویم، رژیم‌های بسیار سخت و مضر می‌گیریم، درگیر عمل‌های جراحی متعدد و آسیب‌رسان می‌شویم، حالمان به خاطر کمی غبغب یا جوش صورتمان خیلی بد است و در یک کلام خودمان را دوست نداریم.

این حال و روزگار ناشاد دقیقا همان حالی است که رسانه‌ها و تبلیغات دوست دارند در ما ایجاد کنند. آن‌ها دوست دارند به ما تلقین کنند زشت هستیم چون این حس ما را تشویق به خرید محصولات یا انجام کارهایی می‌کند که آن‌ها می‌خواهند و ما با این احساس روز به روز آن‌ها را پولدارتر می‌کنیم و خیلی از اوقات خودمان هم نتیجه دلخواه را نمی‌گیریم.

این در حالی است که اگر خودمان را دوست داشته باشیم به خاطر چند گرم چربی بیشتر به جنگ با خودمان نمی‌رویم و از نگاه کردن در آینه خجالت نمی‌کشیم و دست به اعمال جراحی عجیب و غریب نمی‌زنیم. بلکه سعی می‌کنیم با ورزش و راه‌حل‌هایی که به سلامتمان آسیب نمی‌رساند مشکلات موجود را کمتر کنیم.

نکته دیگری که باید در مورد زیبایی و تناسب‌اندام به یاد داشته باشیم این است که زیبایی همیشه یک معیار و متر مشخص و ثابت ندارد و در زمان‌ها و مکان‌های مختلف، متفاوت است. مثلا اگر مانکن‌های امروزی در 50 تا 100 سال گذشته زندگی می‌کردند همه به آن‌ها می‌گفتند لاغر مردنی و هیچ جذابیتی نداشتند در عوض در آن زمان چاقی مهمترین ملاک زیبایی به خصوص برای زنان بود!

پس یادتان باشد که زیبایی امری نسبی است و هنوز هم سلیقه آدم‌ها در مورد زیبایی با هم متفاوت است و چه بسا خیلی از افراد علاقه‌ای به ظاهر و اندام مانکنی نداشته باشند. پس زیاد به خودتان سخت نگیرید و فقط به این نکته فکر کنید که جدا از تبلیغات رسانه‌ها و القائات دیگران، خودتان واقعا چه می‌خواهید.

به هر حال، نکته مهم در دوست داشتن خودمان است که اگر این اتفاق از درون بیفتد و خودمان را زیبا ببینیم دیگران هم ما را زیباتر و دوست داشتنی‌تر خواهند دید و کمتر استرس زیبا نبودن خواهیم داشت.

غیر از تغییر نگرش، راه‌های دیگری هم برای کاهش استرس وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

یک روش عالی برای کشیدن نفس عمیق

وقتی استرس سراغتان می‌آید یکی از بهترین راه‌هایی که می‌توانید از شر آن خلاص شوید، کشیدن نفس‌های عمیق و آرام است. این کار آرامش بسیار زیادی به شما می‌دهد و باعث می‌شود بهتر بتوانید روی افکار و احساساتتان کنترل داشته باشید.

پس وقتی دچار تنش استرس و اضطراب شدید، در حالت آرمیدگی دراز بکشید، چشمانتان را ببندید و نفس عمیق بکشید. نفس خود را به مدت 5 ثانیه نگه دارید سپس به آرامی و در مدت 5 ثانیه آن را خارج کنید. اگر بتوانید این کار را 5 بار در هر ساعت انجام دهید هم به رفع استرس‌های موجود کمک می‌کند هم باعث می‌شود به‌طور کلی آرام‌تر باشید و استرس کمتر سراغتان بیاید.

تکان بخورید تا استرس نگیرید!

یک جا نشستن و تکان ندادن به بدن مبارک نه تنها می‌تواند هزار جور بیماری را به جان شما بیندازد بلکه روح و روانتان را هم دچار تنش‌های مختلفی می‌کند که یکی از آن‌ها استرس و اضطراب است. اگر باورتان نمی‌شود کافی است یک بار به باشگاه محله‌تان بروید و یک ساعت ورزش کنید تا پشت خستگی، نفس زدن و عرق کردن، سبکی روح و روانتان را احساس کنید.

ورزش کردن و حتی پیاده‌روی باعث افزایش هورمون سروتونین می‌شود. این هورمون به‌عنوان هورمون ضد افسردگی شناخته می‌شود و می‌تواند سطح استرس شما را پایین بیاورد، پس ورزش کنید تا شاد باشید.

حواستان باشد که با چه کسانی معاشرت می‌کنید

شما هم حتما این جمله را شنیده‌اید که «اگر می‌خواهی کسی را بشناسی ببین با چه کسانی دوست است». خیلی از ما بی تفاوت یا با حالت شک و تردید از کنار این جمله می‌گذریم ولی راستش را بخواهید این جمله خیلی هم دور از واقعیت نیست و حال و هوا و اخلاق و رفتار کسانی که با آن‌ها بیشتر از همه معاشرت می‌کنیم روی روحیه ما تأثیر زیادی می‌گذارد.

همه ما در زندگی با آدم‌هایی برخورد کرده‌ایم که انرژی منفی زیادی دارند، سطح استرسشان بالاست، بدبین هستند و تنها به نقاط منفی آدم‌ها، شرایط و اتفاقات فکر می‌کنند و در یک کلام بودن در کنار آن‌ها حال ما را بد می‌کند. یادتان باشد که اگر با این افراد زیاد معاشرت کنید، حال و هوای آن‌ها را به خود می‌گیرید و سطح احساسات منفی از جمله استرس در شما بالا می‌رود.

پس بهتر است تا جای ممکن دور معاشرت با این افراد را خط بکشید و اگر هم مجبور به معاشرت با آن‌ها بودید خیلی خودتان را درگیر نکنید. در عوض تا جایی که می‌توانید سعی کنید دور و برتان را از آدم‌های مثبت پر کنید تا حس و حال خوبی داشته باشید و کمتر دچار استرس شوید.

فکری به حال درست غذا خوردن کنید

روح و جسم ارتباط بسیار نزدیکی با هم دارند و اگر حال یکی بد باشد حال دیگری را هم بد می‌کند و بالعکس. یکی از کارهایی که می‌تواند جسم ما را سالم نگه دارد و در نتیجه، روحمان هم سالم و سلامت باشد داشتن رژیم غذایی درست است.

 پژوهش‌های مختلف و معتبر نشان می‌دهند بیشتر افرادی که دچار استرس و تنش هستند صبحانه کامل نمی‌خورند. این در حالی است که خوردن صبحانه کامل و به‌ویژه صرف تخم‌مرغ آب‌پز در این وعده کمک زیادی به این افراد می‌کند چون تخم‌مرغ سرشار از کولین و پروتئین است و کمبود این مواد باعث ایجاد استرس و اضطراب می‌شود.

نکته دیگری که در مورد رژیم غذایی اهمیت دارد این است که سعی کنید هیچ وقت گرسنه نباشید و غذای خود را در وعده‌های سبک و متعدد میل کنید. چون گرسنگی باعث عصبی شدن فرد و اضطراب می‌شود.

راستی تا یادم نرفته بگویم که مصرف انواع ویتامین B را هم خیلی جدی بگیرید چون این ویتامین‌ها عملکرد صحیح مغز و سیستم عصبی را افزایش می‌دهند و به بالا بردن آرامش و مبارزه با خستگی و استرس کمک می‌کنند. ویتامین B مورد نیاز بدنتان را می‌توانید از طریق غلات سبوس‌دار، لوبیا، نخود، بادام زمینی، اسفناج، کلم پیچ، آووکادو، سیب‌زمینی، موز، حبوبات، تخم‌مرغ و محصولات لبنی تأمین کنید.

خوب بخوابید

خیلی از افراد خوب خوابیدن در شب را زیاد جدی نمی‌گیرند و از تأثیر بسیار مهم نوع و کیفیت خواب بر سلامت جسم و روحشان باخبر نیستند. برای همین است که آخر شب‌ها سر اکثر ما در گوشی و لپ‌تاپ است و اینستاگرام و تلگرام را بالا و پایین می‌کنیم یا این که تا دیروقت پای تلویزیون می‌نشینیم. این در حالی است که اگر خواب شبانه خود را به درستی تنظیم کنیم و به میزان لازم بخوابیم هم جسم سالم‌تری خواهیم داشت هم این که از شر بسیاری از مشکلات روحی و روانی مانند افسردگی و اضطراب در امان خواهیم ماند.

برای این که بتوانید خواب شبانه خوبی داشته باشید سعی کنید برنامه خوابتان را منظم کنید و در ساعت مشخصی بخوابید و بیدار شوید. همچنین، از ساعت 3 بعد از ظهر به بعد خوردن کافئین را کنار بگذارید تا راحت‌تر خوابتان ببرد. اگر هم با مشکلات جدی‌تری در زمینه کم خوابی یا پر خوابی روبه‌رو هستید حتما به پزشکتان مراجعه کنید.

سراغ ماساژ درمانی بروید

ماساژ درمانی باعث سبکی روح و جسم می‌شود و به‌عنوان یک مسکن برای درمان اضطراب و استرس عمل می‌کند. ماساژ پاها، دست‌ها، کمر، گردن و شانه‌ها به وسیله روغن‌های گرمی مانند روغن زیتون، کنجد و نارگیل باعث شل شدن عضلات، بهبود گردش خون و افزایش آرامش می‌شود. بعد از ماساژ هم می‌توانید یک دوش آب گرم بگیرید و در آرامش بخوابید.

از استرس به گیاهان دارویی پناه ببرید

قدیم‌تر‌ها مادربزرگ‌های ما برای هر درد و بیماری سراغ جوشانده‌ها و گیاهان دارویی می‌رفتند و آن‌ها را به همه هم تجویز می‌کردند. این روز‌ها از نظر علمی هم خاصیت بسیاری از گیاهان دارویی تأیید شده و دوباره بسیاری از مردم به استفاده از این گیاهان رو آورده‌اند.

از میان گیاهان دارویی موثر برای کاهش استرس می‌توان به گل گاو زبان، شیرین بیان، بابونه، جیسینگ هندی، سنبل‌الطیب، بادرنجبویه، اسطوخودوس و ریحان اشاره کرد. مصرف این گیاهان به‌صورت عرق یا دمنوش به کاهش استرس و افزایش انرژی و آرامش کمک زیادی می‌کند و باعث می‌شود روح آرام‌تری داشته باشید.

اشتراک گذاری...