چگونه با کودکی که فحش می‌دهد و بد دهان است رفتار کنیم؟
فحش دادن یا بد دهنی کردن کودکان نتیجه دلسردی و احساس ضعف از توانایی برخورد موثر با محیط است.
موسسه خانواده سلامت بنیان- سمیرا فرزان، کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی و مشاوره کودک؛ فرزندپروری مستلزم صبر فراوان است و سلوک و منش درمانگر و همچنین والدین اثر درمانی دارد و بسیار حائز اهمیت است. به کار بردن فحش یا بددهنی از جانب کودک نشان می‌دهد که وی راه نامناسبی برای جبران احساس کهتری یا ضعف خود برگزیده است. از این رو، به نظر می‌رسد او از مهارت حل مسئله کارآمد اجتماعی برخوردار نیست.
همچنین، در روانشناسی آدلری تاکید بر سودمندی رفتار است و حرکت فرد بسیار اهمیت دارد چرا که با بررسی حرکت و تشخیص چگونگی حرکت فرد به هدف وی خواهیم رسید. فحش دادن یا بد دهنی کردن کودکان نتیجه دلسردی و احساس ضعف از توانایی برخورد موثر با محیط است، و با توجه به اینکه پرورش احساس دلگرمی و پرورش احساس همدلی و موثر بودن، ایجاب می‌کند که والدین صبور باشند.
بر این اساس، برای کاهش رفتار فحش دادن کودک، توصیه می‌شود:
۱. محیط خانه و رفتارها دلگرم کننده باشد تا کودک احساس ناامنی نکند و مدام در پی تذکر برای اصلاح رفتارهای کودک نباشید.
۲. از شنیدن حرف زشت شوکه نشوید، چراکه به نظر می‌رسد کودکان از فحش دادن به عنوان ابزاری استفاده می‌کنند تا والدین را هر چه بیشتر شوکه کنند. در واقع، این کار برای آنها حربه‌ای برای تسلط فوری بر والدین محسوب می‌شود. به عبارت دیگر، شوکه شدن و معطوف شدن توجه به کودک ابزاری می‌شود برای شکست دادن والدین و قدرت ابتکار عمل را نیز از آنها می‌گیرد.
۳. با کودک در مورد رفتارش صحبت کنید و با توافق او برای رفتارش پیامدی منطقی تعریف کنید. پیامد منطقی باید مرتبط با رفتار باشد و با توانایی کودک همخوانی داشته باشد در غیر این صورت موجب دلسردی بیش از پیش در وی خواهد شد.
۴. چنانچه کودک مکرر فحش می‌دهد، می‌توانید ابتدا تمرین‌های خود کنترلی را در موقعیت‌ها و ساعات محدود امتحان کنید.
۵. توصیه بعدی، آموزش راهبردهای نشان دادن هیجان خشم بدون استفاده از فحش است.
۶. الگوسازی برای کودکان از مهمترین روش‌های آموزشی است، می‌توان با نقش بازی کردن به کودکان در مورد رفتارشان بیشتر آموخت. از طرفی بهتر است رفتار و گفتار بزرگسالان در راستای هم باشند. یعنی اگر کودک را به رعایت ادب و گفتار تشویق می‌کنیم خودمان هم چنین ویژگی را دارا باشیم.
۷. با کودک همدلی کنید. همدلی یعنی به کودک نشان دهیم که احساس او را در آن لحظه درک می‌کنیم و مقصود از برنامه‌ریزی برای تغییر رفتار فحش دادن به منظور سرزنش او نیست، بلکه می‌خواهیم به او کمک کنیم راه بهتری برای ابراز هیجان خویش بیابد.
در واقع از کودک بخواهید خودش را در نقش کسی فرض کند که مخاطب بددهنی است و از احساسش درباره شنیدن این کلمات بپرسید.
اگر کودک قادر به نوشتن است از او بخواهید احساسش از مخاطب قرار گرفتن بددهنی را بنویسد در واقع خودش را جای فردی بگذارد که مخاطب بد دهنی قرار گرفته است و احساسش را بنویسد. نوشتن با درگیر شدن حافظه دیداری همراه است و اثر بخشی بیشتری به همراه دارد.
۸. چنانچه کودکان از فحش دادن‌های همدیگر شکایت دارند، با توجه به کودک شکایت کننده به سرزنش کودک دیگر نپردازید، چون این کار هر دو کودک را به ادامه دادن وضعیت ترغیب می‌کند.
۹. گاهی کودکان از فحش دادن و بد دهنی به عنوان ابزاری استفاده می‌کنند تا والدین و اطرافیان خویش را تحت سلطه خویش قرار دهند و گاهی ابزاری برای انتقام گرفتن از اطرافیان بکار برده می‌شود.
به نظر می‌رسد فحش دادن و بد دهنی ناشی از ترس از پذیرش کامل نبودن است. در واقع فحش دادن نوعی دهن کجی و عدم پذیرش کامل نبودن است. یعنی فرد هنوز به اندازه کافی دلگرم و شجاع نشده است تا بپذیرد ما انسان‌ها کامل نیستیم.
مطلب مرتبط:
با کودکی که عادت به لمس ناحیه تناسلی خود دارد چگونه برخورد کنیم؟
