نحوه صحیح تعاملات جنسی زن و شوهر و عواملی که سلامت جنسی را تهدید می کند
متاسفانه در زندگی بسیاری از زوجین، در فاصله بین یک رابطه جنسی به شکل نزدیکی تا ارتباط بعدی هیچ اثری از سایر رفتارهای جنسی وجود ندارد.
موسسه خانواده سلامت بنیان- دکتر سیدعلی آذین، متخصص پزشکی اجتماعی و سایکوسکسولوژیست؛ در مطلب قبل در مورد ابعاد مختلف سلامت جنسی و نقش ازدواج در این زمینه صحبت کردیم.
پرسش دیگری که در این زمینه مطرح می‌شود، آن است که افراد متاهل، به خصوص افرادی که تازه ازدواج کرده اند، برای برقراری یک رابطه جنسی سالم باید چه نکاتی را در آموزش‌های قبل از ازدواج فرا بگیرند؟
به مهارت‌های لازم برای زندگی مشترک نمی‌توان نگاه جزیره‌ای داشت
در پاسخ به این پرسش نیز باید گفت که اصولا نمی‌توان به موضوع مهارت‌های لازم برای داشتن یک زندگی مشترک موفق صرفا به شکل جزیره‌ای نگاه کرد؛ مثلا وقتی همسران نمی‌توانند در مورد اغلب موضوعات، یک مذاکره منطقی را پیش ببرند و به یک مصالحه توام با خیرخواهی برای زندگی مشترک خود دست یابند، چگونه متصور است که بتوانند به موضوع خواسته‌ها و نیازهای سکسی خود که صحبت کردن در مورد آن تابوهای فرهنگی خاص خود را دارد، بپردازند؟!
یا مثلا فردی که در کنترل تکانه خشم خود مشکل دارد، به احتمال قوی در برخورد با تکانه‌های سکسی نیز قدرت کنترل رفتاری کمتری دارد. به همین دلیل، همه این موارد باید به شکل یک بسته آموزشی حساب شده به جوانان ارائه شود و واقعیت این است که این کار باید از مدت‌ها قبل، به ویژه در دوران کودکی و نوجوانی، آغاز شده باشد. اینکه انتظار داشته باشیم جوان در استانه ازدواج و به شکل تزریقی با ارائه چند ساعت کلاس و کارگاه به این مهارت‌ها دست یابد، خوش بینانه است. به هرحال، نباید از مداخلات موثر و مقرون به صرفه در این مقطع مهم زندگی غفلت کرد.
موضوعاتی که باید در بسته آموزشی ازدواج وجود داشته باشد
بسته آموزشی مناسب برای جوانان در آستانه ازدواج، حتی اگر تنها نیازمندی‌های سلامت جنسی را لحاظ کنیم، باید حداقل به این موارد پرداخته باشد:
- مفاهیم پایه در خصوص جنسینگیSexuality) ) و لزوم احترام گذاشتن به تفاوت‌های فردی در این موضوع
- مروری بر کالبدشناسی و زیست شناسی اندام‌های سیستم باروری و سکسی و اصلاح برخی باورهای غلط در این خصوص که گاه از ابتدای زندگی و اولین تماس‌های جنسی موجب بروز برخی تجارب ناخوشایند می‌شوند
- نحوه تصمیم گیری و اقدام برای فرزندآوری
- پاسخ جنسی در انسان و رفتار سکسی سالم و اصلاح باورهای نادرست در این خصوص که گاه دامنه رفتار جنسی زوجین را بیش از حد محدود می‌کند و به یکنواختی و کم شدن کیفیت رابطه جنسی بین آن دو منجر می‌شود
- نکاتی در خصوص شرایط نخستین نزدیکی
- توجه به شاداب نگه داشتن زندگی سکسی و احترام به ترجیحات جنسی یکدیگر و همچنین حقوق انسانی طرف مقابل در پذیرش یک رفتار سکسی
- توجه به مفهوم تعهد و مسؤولیت پذیری در شرایط جدید زندگی و پیامدهای منفی جسمی، روانی و اجتماعی بی توجهی به آن، از جمله موضوع بیماری‌های منتقل شونده از راه تماس جنسی
- لزوم کسب توانمندی‌هایی مثل مهارت ارتباط موثر و مذاکره، حل مساله، تصمیم گیری و کنترل تکانه که به طور عمومی برای حفظ زندگی مشترک و به شکل خاص برای حفظ کیفیت روابط عاطفی و جنسی الزامی هستند.
تعهد و مسئولیت‌پذیری مهمترین سنگ‌بنای رابطه جنسی است
شاید بتوان «تعهد و مسؤولیت پذیری اخلاقی» را مهمترین سنگ بنای حفظ و تداوم یک رابطه جنسی دانست. مخدوش شدن این اصل، آثار مخرب جدی بر زندگی سکسی و عاطفی زوجین دارد که گاه جبران ناپذیر است. بنابراین وقتی دو نفر با یکدیگر پیمان زناشویی می‌بندند، تعهد می‌کنند که در همه حال، چه به لحاظ سکسی و چه از نظر سایر وظایف خانوادگی و اجتماعی، احساس مسؤولیت کنند.
بخشی از این تعهد شامل آن است که اجازه ندهند عوامل آسیب رسان عاطفی و احساسی و همچنین عوامل بیماری‌زای عفونی به رابطه بین آن دو نفوذ کنند و به این ترتیب از سلامت روانی و جسمی خود و همسرشان محافظت نمایند.
اگر چه چنین عوامل تهدید کننده‌ای تقریبا همیشه خانواده‌ها را تهدید می‌کرده است ولی باید بپذیریم که شرایط جدید زندگی و توسعه فناوری و تغییر در نحوه و وسعت تعاملات اجتماعی، این آسیب پذیری را افزایش داده است.
در چنین شرایطی به جای انفعال و اجازه دادن به عوامل آسیب رسان برای اثرگذاری در روابط زناشویی، زوجین باید قادر باشند تا این مخاطرات بالقوه را شناسایی نموده و آنها را کنترل نمایند. به عبارتی فراگیر شدن یک فناوری مثل انواع رسانه‌های دیداری و شنیداری یا تعاملات ممکن در فضای مجازی نباید باعث شود تا اصول اخلاقی و تعهد دو طرف در یک رابطه زناشویی رنگ ببازد و نادیده گرفته شود. چنین امری مستلزم آن است که دو طرف نسبت به کلیه اعمال خود آگاهانه و مسؤولانه تصمیم بگیرند.
تعاملات جنسی زن و شوهر باید به چه صورت باشد؟
نکته مهم دیگر آن است که زوجین باید درک درستی از تعاملات جنسی بین زن و شوهر داشته باشند. متاسفانه چه فرهنگ سنتی ما و چه فضاسازی‌های رسانه‌ای و اغلب تجاری معاصر، رابطه جنسی بین زوجین را صرفا در داشتن «نزدیکی جنسی» خلاصه می‌کنند.
بخشی از این فضاسازی جدید به علت آن است که با اصل و محور قرار دادن این فعالیت که در ذات خود به برخی قابلیت‌های جسمی نیاز دارد، زمینه برای ایجاد دغدغه و نگرانی در مورد تناسب فیزیکی و کارکردی فراهم می‌شود و شرایط برای ایجاد تقاضا در بازار بزرگی که برای انواع محصولات تجاری در این حوزه به وجود آمده مهیا می‌گردد.
این در حالی است که تعامل زوجین از کلام عاشقانه شروع می‌شود، یعنی تعاملی که باید در هر فرصت مناسب بین آنها در جریان باشد و متاسفانه گاه در روابط زوجین به ویژه به شکل رایج‌تری از سوی مردان مورد کم توجهی قرار می‌گیرد.
اهمیت تماس فیزیکی خارج از رابطه سکسی
علاوه بر تبادل کلامی، انواع تماس فیزیکی بین همسران نیز از جمله تعاملات جنسی آنها محسوب می‌شود که بر اساس مقتضیات زمانی و مکانی لازم است به آن پرداخته شود. متاسفانه در زندگی بسیاری از زوجین، در فاصله بین یک رابطه جنسی به شکل نزدیکی تا ارتباط بعدی هیچ اثری از سایر رفتارهای جنسی وجود ندارد.
بسیاری از زوجین حتی یک فعالیت سکسی به شکل معاشقه را صرفا به عنوان مقدمه‌ای برای یک نزدیکی تلقی می‌کنند و هویت مستقلی برای آن قائل نیستند. به همین دلیل هم هنگامی که به دلایل مختلف مثل گرفتاری‌های شغلی و اجتماعی یا حتی موقتا به واسطه بیماری، امکان داشتن رابطه به شکل نزدیکی فراهم نباشد، گاه تعامل جنسی زوجین برای مدتی به شکل کامل از زندگی مشترک حذف می‌شود. اگرچه ممکن است تصور شود که این شرایط می‌تواند اشتیاق جنسی زوجین به یکدیگر را افزایش دهد ولی در عمل اغلب به تخلیه شارژ عاطفی و جنسی دو طرف منجر می‌شود.
همان طور که قبلا نیز اشاره شد، حفظ کارکرد جنسی مناسب از ملاحظات سلامت عمومی فرد قابل تفکیک نیست. بنابراین برای تداوم یک زندگی جنسی رضایت بخش، اتخاذ یک شیوه و سبک زندگی سالم ضروری است. سبک زندگی سالم باعث می‌شود سلامت ساختاری بدن، از جمله عروق و به ویژه شریان‌های سیستم عصبی، غدد درون ریز و تا سنین بالاتری حفظ شود و این موضوع بر کار کرد جنسی فرد آثار جدی دارد.
عوامل تهدیدکننده سلامت جنسی
نهایتا آنکه مرور زمان می‌تواند بالقوه زندگی جنسی زوجین را تحت تاثیر قرار دهد. مسایلی همچون روزمرگی در الگوی زندگی خانواده و یکنواختی در تعامل جنسی (به ویژه اگر با برخی سرخوردگیها و عدم رضایت هم همراه باشد)، بارداری و زایمان و تغییراتی که به دنبال آن در شرایط زندگی به وجود می‌آید و بالاخره محدودیت‌های فیزیکی با روان شناختی به دنبال ابتلا به بیماریها یا فرایند کلی افزایش سن از جمله تهدید کننده‌های سلامت جنسی هستند.
طبیعی است که در مواجهه با شرایط خاص باید به موقع از متخصص مربوطه یاری طلبید و همیشه می‌توان به ارتقای کیفیت زندگی جنسی زوجین کمک کرد ولی نباید فراموش شود که رضایت فرد از زندگی جنسی منوط به داشتن توقعات جسمی، روانشناختی و ارتباطی واقع‌گرایانه است. توقعات غیر واقع‌گرایانه باعث احساس ناامیدی، شکست و پریشانی خواهد شد.
مشکل انتظارات جنسی غیر واقع‌بینانه
تاکید بر قابلیت‌های سکسی بدون نقص باعث می‌شود فرد احساس سرخوردگی کند، در حالی که باید تغییرات ذاتی در کیفیت روابط زوجین را به شکل واقع بینانه به رسمیت شناخت و همزمان توجه داشت که روابط جنسی تنها قطعه‌ای مجزا از زندگی زناشویی نیستند، بلکه در زندگی روزمره زوجین ادغام شده اند و زندگی روزمره آنها نیز با تعاملات جنسی ترکیب شده تا سبک خاص زندگی جنسی آنها شکل بگیرد. لذا هر یک از زوجین در هر سن و سالی به جای تمرکز بر کار کرد و قابلیت‌های بدنی در روابط جنسی باید آن را یک عنصر خوب زندگی و بخشی ارزشمند از آسایش، صمیمیت، لذت و اعتماد به نفس تلقی کنند.
در همین حال، داشتن انتظارات جنسی واقع گرایانه و متناسب با سن و شرایط سلامت برای رسیدن به رضایت جنسی امری اساسی است. به عبارتی افراد باید بر دنیای اشباع شده از تصاویر کلیشه‌ای از مردانگی و زنانگی و جذابیت، معادل دانستن توانمندی جسمی با توانمندی سکسی و کمال گرایی در رابطه‌ای عاشقانه غلبه کنند و به جای تحت فشار قرار دادن خود و طرف مقابل برای کار کرد مناسب، بر لذت بخشیدن و گرفتن و سناریوهای جنسی متنوع و انعطاف پذیر تمرکز نمایند.
مطالب مرتبط:
