16 نکته کلیدی که باعث می شود کودک در تمیز کردن خانه همکاری کند
در هنگام تمیز کردن خانه دستور دادن به کودک بی فایده است زیرا او می داند چه باید بکند و از کجا آغاز کند. همه اسباب بازی ها باید جمع آوری شوند و تا زمانی که قفسه و یا مکانی برای آنها تعیین نشده است در اختیار کودک قرار نگیرند.
موسسه خانواده سلامت بنیان، راضیه جلالی، روانشناس؛ جلب همکاری کودکان در تمیز کردن خانه تقریبا ناممکن است اما یکی از مهم ترین وظایفی است که باید آموخته شود هرچند به دوره ای سخت و طولانی نیاز دارد. تمیز کردن خانه یکی از درگیری های اصلی در بسیاری از خانوده هاست به ویژه خانواده هایی که خیلی دیر آموزش این وظیفه مهم را آغاز می کنند.
اگرچه والدین آستانه تحمل متفاوتی در روبه رو شدن با درهم ریختگی وسایل منزل دارند اما آموزش مرتب نگه داشتن محیط زندگی به کودکان بسیار ارزشمند است و در تمامی مراحل زندگی برای آنها مفید خواهد بود.
به کودک دستور ندهید که خانه را تمیز کند
در هنگام تمیز کردن منزل دستور دادن به کودک بی فایده است زیرا او می داند چه باید بکند و از کجا آغاز کند. همه اسباب بازی ها باید جمع آوری شوند و تا زمانی که قفسه و یا مکانی برای آنها تعیین نشده است در اختیار کودک قرار نگیرند.
والدین باید اسباب بازی های کودک را در کیسه ای قرار دهند و به او بگویند در مقابل هر روزی که اتاق خود را تمیز کنی یکی از اسباب بازی هایت را در اختیارت قرار می دهیم و بدین ترتیب خواسته خود را برای فرزندشان به طور دقیق مشخص کرده و پاداشی برای آن تعیین کنند.
از به کار بردن این جمله پرهیز کنید
اگر برای نخستین بار از فرزند خود می خواهید که اتاقش را تمیز کند از به کار بردن جمله هایی مانند” اتاقت را تمیز کن” اجتناب کرده و به طور دقیق برای او مشخص کنید که منظور شما از تمیز کردن اتاق چیست؟ زیرا ممکن است سرپیچی فرزندتان از دستورها به دلیل نفهمیدن منظور شما باشد.
راه درست انجام دادن کار را به کودک یاد بدهید
گاهی اوقات کودکان مایلند به والدین خود کمک کنند ولی نمی دانند “چگونه؟” بنابراین باید آنها را راهنمایی کرد. سارا کودک دو سال و نیمه مشغول بازی با یک ماشین در مهد کودک بود که معلم او از طریق پیانو علامتی داد که نشان دهنده تغییر فعالیت و آغاز یک بازی جدید بود. او گفت: “یک، دو، سه وسایل خود را جمع کنید. به من کمک کنید من هم به شما کمک می کنم”. سارا ماشین را در سبد اسباب بازی گذاشت و بقیه را به معلم داد چون بازی دیگری غیر از نواختن پیانو در انتظارش بود که برای او جذابیت بیشتری داشت. پس خودداری سارا از ادامه مرتب کردن وسایل بازی به دلیل تنبلی او نبود.
16 نکته کلیدی که باعث می شود کودک در تمیز کردن خانه همکاری کند
اکنون به نکته های کلیدی دیگری اشاره می کنیم که به کودک شما کمک می کند تا در تمیز کردن خانه با شما همکاری نماید:
1. مراقب رفتار خود باشید زیرا کودکان اغلب از رفتار والدین خود تقلید می کنند. ممکن است شما خیلی منظم باشید ولی همسرتان نامرتب باشد کودک شما نیز لزوما مرتب بودن را انتخاب نخواهد کرد بنابراین در داشتن یک رفتار هماهنگ با همسرتان به توافق برسید.
2. حتی اگر فرزندی یک ساله دارید درباره کارهایی که برای او انجام می دهید و کمکی که به او می کنید توضیح دهید مثلا وقتی اسباب بازی او را در سبد اسباب بازی ها قرار می دهید به او بگویید “می خواهم اتاق تو را مرتب کنم پس اسباب بازی هایت را سر جای خودش می گذارم. تو هم وقتی بازی خود را تمام کردی آنها را در سبد بگذار”. شما باید کلمات و مفاهیم ان را به کودک خود بیاموزید. این آموزش از طریق مثال و تکرار امکان پذیر خواهد بود. در این صورت اگر دستوری به او دادید متوجه آن خواهد شد.
3. برای تفهیم ضرورت انجام دادن کاری در منزل از داد و فریاد و کتک زدن خودداری کنید. زورگویی چیزی به دانش کودک اضافه نمی کند. سعی کنید فرزندتان وظایفی را که در خانه دارد درک کند بنابراین درخواست های خود را به گونه ای واضح و مشخص بیان کنید.
4. کارهای بزرگ را به چند بخش کوچک تقسیم کنید تا انجام آن برای کودک به سهولت میسر باشد. برای مثال نخست به او بگویید کتاب هایش را مرتب کند سپس کارهای دیگری از او بخواهید. مرتب کردن همه وسایل وظیفه بزگی است که سبب ترس کودک خواهد شد.
5. قفسه کتاب وسیله خوبی برای نگهداری اسباب بازی ها محسوب می شود و می تواند نظم و ترتیب را به ذهن کودک متبادر سازد. هرچه فضای مربوط به اسباب بازی ها کوچک تر باشد مرتب کردن آنها آسان تر است.
6. کودکان به طور معمول آهسته کار می کنند. هرگز برای اینکه کارها با سرعت انجام شوند خودتان آنها را انجام ندهید. همکاری فرزندتان در مرتب کردن خانه اهمیت بیشتری از سرعت انجام کارها دارد.
7. وقتی مشغول مرتب کردن خانه هستید تلویزیون را خاموش کنید تا تمرکز فرزندتان مختل نشود.
8. به فرزند خود بگویید ” اگر می خواهی نقاشی کنی اول باید وسایل خود را مرتب کنی”. بدین ترتیب فرزند شما به تدریج خواهد آموخت که وسایل خود را پس از هر بازی مرتب کند.
9. اگر می خواهید فرزندتان در مرتب کردن خانه به شما کمک کند انتظار نداشته باشید که خانه آن گونه که سلیقه شماست مرتب شود. کودکان کم کم می آموزند که مرتب کردن خانه را به خوبی انجام دهند لذا از نارسایی کار آنها انتقاد نکنید.
10. کودکان خود را به خاطر مرتب بودن و کمک کردن تحسین کنید. این کار نباید فقط لفظی باشد بلکه او را در آغوش بگیرید و ببوسید تا احساس خود را نشان دهید.
11. در حضور دیگران از فرزند خود تعریف کنید که چگونه به شما کمک می کند.
12. اگر به خاطر اینکه فرزندتان به شما کمک نمی کند و می خواهید او را تنبیه کنید به او می گویید “برایت قصه نمی گویم” با اصرار فرزندتان از تنبیهی که در نظر گرفته اید منصرف نشوید زیرا در این صورت او برای هیچ یک از سخنان شما ارزش قائل نخواهد شد.
13. سعی کنید تمیز کردن اتاق را به صورت یک بازی انجام دهید و با فرزند خود در این مورد مسابقه دهید یا با آواز خواندن به انجام کار بپردازید.
14. هنگامی که میهمان دارید 15 دقیقه برای مرتب کردن خانه وقت تعیین کنید و به میهمانان بگویید همه اعضای خانواده ما در تمیز کردن خانه مشارکت می کنند.
15. هیچ کودکی علاقه ندارد به تنهایی اتاق خود را مرتب کند. سعی کنید این کار را به طور دسته جمعی انجام دهید تا فرزندتان از شما یاد بگیرد و از اینکه به شما کمک می کند لذت ببرد.
16. وقتی تمیز کردن خانه به پایان رسید ارزش کار را به فرزند خود گوشزد کنید. مثلا به او بگویید “آیا خانه قشنگ تر نشده است؟” یا این که “آیا خواندن داستان در این اتاق مرتب لذت بیشتری ندارد؟” فرزند شما با این یادآوری ها در وضعیتی قرار می گیرد که ارزش مرتب بودن را درک می کند.
مطالب مرتبط:
