اسکیزوفرنیا؛ به دام افتاده در ذهن

.jpg - اسکیزوفرنیا؛ به دام افتاده در ذهن

افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا معمولا از بیماری خود آگاه نیستند و آن را قبول نمی کنند. علائم معمولا در دوران نوجوانی آغاز می شود. شیوع آن در زنان و مردان تفاوتی ندارد، اما در زنان در سنین پایین تر مثلا ۱۵ تا ۲۵ سالگی و در مردان در سنین بالاتر و از ۲۵ تا ۳۵ سالگی بروز می کند.

موسسه خانواده سلامت بنیان، دکتر مائده پرویزی، دستیار روانپزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی؛ اسکیزوفرنیا از جمله جدی ترین اختلالات روانپزشکی می باشد. در این اختلال فرد دچار علائم توهم و هذیان می شود. رفتار و گفتار آشفته و عاطفه سطحی، کم حرفی، کاهش احساس لذت و انگیزه از جمله مهم ترین علایم این بیماران می باشد.

علایم بیماری اسکیزوفرنی

بیمارانی که توهم دارند صدای چیزی را که وجود ندارد می شنوند و یا آن را دیده و حتی بوی آن را حس می کنند. هذیان سبب می شود و به بیماران دچار باورهای غلط و غیر منطقی شوند. باور به بودن فردی معروف با توانایی و های خارق العاده، خیانت و دزدی از سوی اطرافیان، وجود دشمنان خطرناک و تحت تعقیب بودن از جمله هذیان های بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا می باشد.

این بیماران عمدتا در روند تفکر خود دچار اختلال شده و گاه قابلیت شکل دهی تفکرات خود را از دست داده و با کلمات و جملات نامفهوم صحبت می کنند. گاه دچار آشفتگی در حرکات خود می شوند. و حرکات تکراری و غیرارادی انجام می دهند و گاه مدت ها در یک وضعیت خاص بدون حرکت باقی می مانند. افسردگی، اضطراب، خشونت، خودکشی، اعتیاد، فقر و بی خانمانی در این بیماران نسبت به افراد سالم به میزان بیشتری دیده می شود.

افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا معمولا از بیماری خود آگاه نیستند و آن را قبول نمی کنند. علائم معمولا در دوران نوجوانی آغاز می شود. شیوع آن در زنان و مردان تفاوتی ندارد، اما در زنان در سنین پایین تر مثلا ۱۵ تا ۲۵ سالگی و در مردان در سنین بالاتر و از ۲۵ تا ۳۵ سالگی بروز می کند. این اختلال در همه طبقات جامعه دیده می شود و متعلق به یک قشر خاص نیست و شیوع آن در طول زندگی هر فرد در حدود ۰٫۳۸ – ۰٫۷ می باشد.

تأثیر ژن ها در انتقال این بیماری

ترکیبی از ژنتیک و عوامل زیست محیطی در پیشرفت اسکیزوفرنی ایفای نقش می کنند. بزرگترین خطر برای پیشرفت اسکیزوفرنی داشتن یک فامیل درجه اول مبتلا به این بیماری می باشد؛ بیش از ۴۰٪ از دوقلوهای همسان کسانی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند نیز تحت تأثیر قرار می گیرند.

در ژوئیه ۲۰۱۴ دانشمندان موفق شدند هشتاد و سه ژن جدید را که در بیماری اسکیزوفرنی نقش دارند شناسایی کنند. بیشتر این ژن ها در انتقال پیام های شیمیایی در مغز نقش دارند و برخی دیگر نیز بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارند. این پژوهش ژنتیکی بودن این بیماری را ثابت کرد.

عوامل محیطی موثر در ابتلا به اسکیزوفرنی

مصرف مواد مخدر از جمله حشیش، شیشه و کوکائین و عوامل استرس زای محیطی از جمله عوامل مرتبط با پیشرفت اسکیزوفرنیا می باشد. آسیب های جنینی حین و قبل از تولد فرد را مستعد ابتلا به این بیماری در آینده می کند.

راه های درمان

اسکیزوفرنیا اختلالی مزمن و تخریب کننده می باشد. هر چه درمان بیماران سریع تر آغاز شود، امکان بهبود علایم آنان بیشتر می شود. امروزه با توجه به وجود داروهای مؤثر ضد روان پریشی فقط بیست و پنج درصد بیماران سرانجام نامناسب پیدا می کنند. اگر حمله حاد اسکیزوفرنی سریع تشخیص داده شود و به فوریت درمان گردد از مرگ سلول های مغزی جلوگیری می شود. مرگ سلول های مغزی موجب بی تأثیر شدن درمان دارویی در آینده خواهد شد.

استفاده از القای تشنج از طریق الکتریسیته، روان درمانی و رفتار درمانی از جمله سایر روش های درمانی مورد استفاده در بیماران مبتلا می باشد.

چند توصیه به بیماران و خانواده ها

داروهای ضد روانپریشی بهترین درمان برای اسکیزوفرنیا است. این داروها بیماری را قطعا درمان نمی کنند یا تضمینی برای عود مجدد بیماری نیست. منظم بودن مصرف دارو بسیار مهم است. در غیر اینصورت ممکن است بیماری عود کند. در صورتی که بیمار به دارو پاسخ نداد به روانپزشک اطلاع دهید چرا که ممکن است تغییر یا تعویض دارو لازم باشد.

بیماری عضو خانواده را به رسمیت شناخته و با تقسیم کار هر یک سهمی را در رسیدگی به بیمار ایفا نمایید. بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی احساس ناامنی می کنند. بنابر این باید برای او فضایی آرام بسازید که در آن احساس تهدید شدن نداشته باشد و بتواند حریم خصوصیاش را حفظ کند.

بیمار را تشویق کنید از انزوا و گوشه گیری خودداری کند و در فعالیت های اجتماعی شرکت نماید. در مورد بیمار دچار اسکیزوفرنیا قضاوت نکنید و با مشاهده تغییر رفتار اطرافیان، به جای اعتراض و انتقاد به روان پزشک مراجعه کنید. با بیمار آهسته و با لحنی آرام صحبت کنید و جملات کوتاه به کار ببرید. از انتقاد و سرزنش خودداری کنید.

به یاد داشته باشید این تفکر که ازدواج اسکیزوفرنی را بهبود می بخشد اشتباه است. ازدواج ممکن است با افزایش فشارهای روانی بر بیمار به طلاق و ضرر اقتصادی منجر شود. در صورت اصرار بیمار به ازدواج پس از اطلاع کامل همسر آینده از بیماری، حمایت های خانواده ضروری می باشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *