کمال‌گرایی چیست و در زندگی با فرد کمال‌گرا چگونه رفتار کنیم؟
نگرانی عمده فرد کمال‌گرا اجتناب از شکست است پس به دنبال انجام کار بی نقص و عیب هستند که این امر منجر به اهمال‌گرایی می‌شود. کمال‌گرایی باعث می شود افراد مبتلا به خاطر سطح بالایی از نگرانی و استرس مزمنی که دارند، زمان و انرژی زیادی برای کارهای غیر ضروری صرف کنند.
موسسه خانواده سلامت بنیان- زهرا رضیئی، روانشناس؛ احتمالا افرادی را دیده‌اید که می‌خواهند کاری را شروع کند اما آنقدر منتظر می‌ماند که همه چیز کامل شود یا کلا منصرف می‌شوند و یا دائما صفر و یک نگاه می‌کنند یعنی یک کار باید کامل انجام شود یا اینکه کلا انجام نشود. از این افراد به عنوان افراد کمال‌گرا یاد می‌شود.
قبل از هر چیزی باید ویژگی‌های افراد مبتلا به کمال‌گرایی را بشناسیم تا بتوانیم در رویارویی با این افراد برخورد مناسبی داشته باشیم. سوالات زیر نمونه موقعیت‌هایی است که افراد کمال‌گرا با آن مواجه می‌شوند:
- آیا در برنامه ریزی برای اجرای کار در پی این بوده‌اید که همه شرایط کامل و قابل کنترل باشد، در غیر اینصورت از انجام آن منصرف می‌شوید؟
- آیا به خاطر ترس از شکست یا نداشتن وقت کافی برای انجام کار از انجام آن منصرف می‌شوید؟
- آیا دیگران به شما می‌گویند که معیارهایتان خیلی سطح بالا است؟
- آیا مدام مراحل انجام کار را برای رسیدن به اهدافتان که در حال انجام آن هستید، بررسی می‌کنید؟
کمال‌گرایی چیست؟
کمال‌گرایی تیغه دو لبه‌ای است که هم انگیزه مثبتی برای پیشرفت محسوب می‌شود و هم می‌تواند شوق و ذوق فراوان آدم‌های معمولی را فدا و قربانی کند. کمال‌گرا فردی است که استانداردهایش خارج از دسترس و منطق است. فردی است که به صورت وسواس‌گونه و پیوسته برای دستیابی به اهداف ناممکن تلاش می‌کند و ارزش‌هایش و میزان دستاوردهایش را تماما مورد ارزیابی قرار می‌دهد. او از کار و شرایطی که امکان خطر و ریسک دارند اجتناب می‌کند.
انواع کمال‌گرایی
کمال‌گرایی انواع مختلفی دارد و افراد کمال‌گرا با هم متفاوت هستند. در ادامه می‌توانید با انواع کمال‌گرایی آشنا شوید.
- کمال‌گرایی خودمدار: فرد خودمدار تلاش می‌کند به استانداردهای غیر واقعی برسد. عدم توانایی پذیرش شکست، عزت نفس پایین، کمبود خودباوری که باعث بی تحرکی، کمبود انرژی و انگیزه می‌شود از جمله ویژگی‌های این افراد است.
- کمال‌گرایی دیگر مدار: این افراد از دیگران انتظار دارند که مطابق استانداردهای آنها رفتار کنند. عدم انعطاف پذیری، عصبانیت، روابط مشکل‌دار، متکبر و سلطه‌جویی از ویژگی‌های آنان است.
- کمال‌گرایی جامعه‌مدار: آنها عقیده دارند که دیگران از آنها انتظار دارند به معیارهای بالا و غیر قابل دسترسی دست پیدا کنند. آنها نگران پیامدهای اجتماعی شکست مانند طرد و عدم پذیرش از سوی جامعه هستند و همچنین از ارزیابی منفی دیگران می‌ترسند.
ویژگی‌های افراد کمال‌گرا
نگرانی عمده فرد کمال‌گرا اجتناب از شکست است پس به دنبال انجام کار بی نقص و عیب هستند که این امر منجر به اهمال‌گرایی می‌شود. کمال‌گرایان به خاطر سطح بالایی از نگرانی و استرس مزمنی که دارند، زمان و انرژی زیادی برای کارهای غیر ضروری صرف می‌کنند.
از نظر مبتلایان به کمال‌گرایی همه کارها مهم هستند و این موضوع می‌تواند به اهمال‌گرایی و عدم تصمیم‌گیری منجر شود. آنها به توانایی‌های بالقوه خود کمتر دست می‌یابند. آنها انتقادها را خیلی سخت و عذاب‌آور می‌دانند.
یک اشتباه بر ارزش‌های آنان تاثیر می‌گذارد و اعتماد به نفسشان کاهش می‌یابد. در برخورد با مشکلات می‌توانند تدافعی و مضطرب باشند. این افراد انگیزه مستمر دارند که کامل باشند. نمی‌توانند با احساسات بلاتکلیفی و انعطاف پذیری برای انجام کار سازگار شوند پس به دنبال قواعد خشک و انعطاف پذیری برای انجام کارها هستند.
به دنبال پاسخ‌های صریح و روشن برای مشکلات هستند. آنها در مورد خودشان به تفکر همه یا هیچ قائلند، شرایط قابل کنترل است یا قابل کنترل نیست، شادند یا غمگین هستند، این نظر درست است یا غلط است.
کمال‌گرایان در انتخاب‌های کوچک هم به کرات نظرشان را تغییر می‌دهند. کارهایی که برای اکثریت، زمان کم نیاز دارد، آن ها زمان زیادی صرف می‌کنند بنابراین برای سایر امور وقت کمی دارند.
آنها از احساسات منفی خجالت می‌کشند و احساس می‌کنند که همیشه باید شاد باشند خودشان را کنترل می‌کنند و احساس افسردگی، ناراحتی و نگرانی را قبول نمی‌کنند.
کمال‌گرایان اجتماع‌محور نیاز به تایید دیگران دارند. بنابراین زمان زیادی را صرف نگران بودن در مورد این موضوع می‌کنند که هم کار درست انجام دهند و هم حرف درستی را بزنند.
در زندگی کردن با این افراد چگونه برخورد کنیم؟
باید بدانید که زندگی با یک فرد مبتلا به کمال‌گرایی، پر از تلاطم و هیجان است. در زندگی لازم نیست که تمام وقت خود را صرف دلجویی از آنان و برقراری آرامش کنید، به یاد داشته باشید که آنها از اینکه به وسیله دیگران کنترل شوند یا متاثر شوند می‌ترسند.
نظرات شما معتبر هستند و تصمیم بگیرید چه چیزی را می‌توانید تحمل کنید و چه چیزی را نمی‌توانید تحمل کنید. خودتان را موظف نکنید که آرزوهایتان را نادیده بگیرید. وابستگی زیاد به یک کمال‌گرا اصلا خوب نیست، ممکن است آنها را ناراحت و دلواپس کند و از شما دور شوند.
آنها به شما احترام می‌گذارند و به شما نزدیک می‌شوند به شرطی که درگیر علایق خودتان باشید. به آنها این حس را ندهید که خوشی شما تا حد زیادی به او وابسته است. در مکالمات خود از جملاتی مانند همیشه، هرگز همه و هیچ استفاده نکنید.
مطالب مرتبط:
توصیه‌هایی که مثبت اندیشی را در شما افزایش می‌دهد
