چند قدم تا خداحافظی با وسواس شستشو
وسواس انواع مختلفی دارد که یکی از آنها وسواس شستشو است و کسانی که دچار این وسواس هستند درگیر مشکلات متعدد دیگری نیز می‌شوند. با این حال، هر مشکلی راه چاره‌ای دارد و این مشکل نیز قابل حل است.
موسسه خانواده سلامت بنیان؛ «هر چه دستم را می‌شویم تمیز نمی‌شود. حتی یک ساعت شیر آب را باز می‌کنم و با انواع صابون و ضد عفونی کننده‌ها به جان دست‌هایم می‌افتم تا شاید راضی شوم که لای پوست و زیر ناخن‌هایم هیچ میکروبی زنده نمانده است. موقع حمام کردن هم حداقل باید 2 ساعت زیر دوش بمانم تا بالاخره رضایت بدهم که تمیز شده‌ام. پروسه شستن ظرف‌ها و تمیز کردن خانه هم نصف روز مرا اشغال می‌کند. همین پروسه‌ها و حتی شاید سخت از آنها را برای شوهر و دو فرزندم هم پیاده می‌کنم. البته، به نظر خودم کارهای من عجیب و غریب و افراطی نیست و هر آدم تمیزی باید این کارها را انجام دهد اما شوهرم و بچه‌هایم از دستم خسته شده‌اند و می‌گویند تو وسواس شستشو داری و تحمل زندگی با تو سخت شده است و مدام این حرف‌ها را تکرار می‌کنند. حالا ترسم این است که نکند به خاطر تمیزی زیادم شوهر و بچه‌هایم را از دست بدهم».
همان‌طور که از حرف‌های سهیلا برمی‌آید، برای او سخت است که باور کند وسواس شستشو دارد و با این کار به خودش و دیگران آسیب می‌رساند. غالب کسانی که درگیر انواع وسواس‌ها از جمله وسواس شستشو هستند مشکل خود را نمی‌پذیرند و معتقدند همه چیز در مورد آنها عادی است و این، دیگران هستند که کثیف و بی ملاحظه‌اند و باید رفتار خود را تغییر دهند. همین عدم باور به وسواس، کار درمان افراد وسواسی را سخت‌تر هم می‌کند.
تعریف وسواس شستشو و نشانه‌های آن
اما وسواس شستشو دقیقا چیست و چه نشانه‌هایی دارد؟ وسواس شستشو به معنای انگیزه‌ای بیمارگونه برای شستن یا حمام کردن و افکار دائم درباره شستشو و تمیزی است. در واقع، این مشکل، نوعی وسواس عملی است که می‌تواند با وسواس فکری هم همراه باشد.
کسانی که درگیر این مشکل هستند همیشه در مقابل آلودگی‌ها حتی آلودگی‌های بسیار کم و ناچیز احساس آزاردهنده‌ای دارند و علی‌رغم شستشوهای مکرر، باز هم فکر می‌کنند آلودگی‌های هنوز از بین نرفته‌اند و آنها باید به شستشو ادامه دهند.
کسانی که دچار وسواس شستشو هستند معمولا در مورد تمیزی تردید دارند و این تردید برای تحمل‌ناپذیر است. به همین دلیل، برای از بین بردن تردیدهایشان به شستشوی بیشتر روی می‌آورند و تصور می‌کنند هر چه بیشتر بشویند، تردیدهایشان بیشتر برطرف می شود. این افراد به شدت نگران سلامتی خود و خانواده‌شان هستند و سعی می‌کنند با شستشوی بیشتر از سلامتی خود و خانواده‌شان محافظت کنند. اما با این کار، گرفتار مشکلاتی می‌شوند که برطرف کردن آنها چندان راحت نیست.
مشکلات فکری و روحی ناشی از وسواس شستشو
یکی از مشکلاتی که افراد دچار وسواس تجربه می‌کنند مشکلات فکری و روحی است. کسی که به طور دائم از آلودگی می‌ترسد و نگرانی تمیزی و سلامتی خود و اطرافیانش است، دچار مشکلات روحی متعددی می‌شود. درون این فرد مدام جنگ و نزاع جریان دارد و استرس و اضطراب کار زندگی را برای او سخت می‌کند. همین استرس‌ها بر سلامتی جسمی فرد نیز تأثیر می‌گذارد و او را مستعد ابتلا به انواع بیماری‌ها می‌کند.
احتمال بالای ابتلا به بیماری‌های مفاصل و استخوان در میان مبتلایان به وسواس شستشو
مشکل دیگری که برای افراد مبتلا به وسواس شستشو ایجاد می‌شود ابتلا به انواع بیماری‌های مفاصل و استخوان است چرا که دست‌های این افراد به‌طور مدام با آب تماس دارد و همین مساله برای آنها مشکلات زیادی ایجاد می‌کند.
ایجاد اختلال در رابطه با اطرافیان
شاید مهمترین مشکلی که افراد دچار وسواس شستشو با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، آسیب دیدن ارتباط آنها با اطرافیان و به‌خصوص اعضای خانواده‌شان باشد. کسانی که دچار وسواس نیستند به سختی می‌توانند افراد وسواسی را تحمل کنند چون این افراد دائما از آنها می‌خواهند براساس الگوی خاص خودشان یعنی تمیزی افراطی و بیش از حد رفتار کنند و اگر این کار را انجام ندهند جنگ و دعوای شدیدی ایجاد می‌شود. همین مساله، به تدریج روابط آنها را با اختلال جدی مواجه خواهد کرد. عکس این مساله هم صادق است و تحمل افراد غیر وسواسی برای فردی که دچار وسواس است بسیار طاقت‌فرساست.
انواع روش‌های درمان وسواس شستشو
همه این مشکلات نشان می‌دهد افرادی که وسواس شستشو دارند باید فکری به حال م
شکل خود کنند و اجازه ندهند این مشکل، ابعاد دیگر زندگی آنها را تحت‌الشعاع قرار دهد. افرادی که تمایل به حل مشکل خود دارند حتما باید به روانشناس مراجعه کنند و تحت نظارت و با راهنمایی‌های او مشکل خود را برطرف کنند. بسته به نوع و شدت اختلال می‌توان از روش‌های روان درمانی به تنهایی یا ترکیب روان درمانی و دارو درمانی استفاده کرد.
با این حال، ما در این مطلب برای آشنایی این افراد با روش‌های درمان وسواس شستشو به برخی از راهکارها اشاره می‌کنیم.
1. اعتماد به نفس خود را تقویت کنید
بدون داشتن اعتماد به نفس کافی چگونه می‌توانید این باور را در خودتان ایجاد کنید که از پس حل مشکلاتتان برمی‌آیید؟ مهمترین چیزی که باید به آن باور داشته باشید این است که شما اراده لازم برای برطرف کردن مشکل را دارید و جای نگرانی در این باره نیست.
2. تکنیک «فرمان ایست» را اجرا کنید
اگر دچار این وسواس شدید که باید به دستشویی بروید و دست‌هایتان را بشویید یا این که به جان ظرف و ظروف خانه بیفتید و آنها را بسایید، اشکالی ندارد. فکرتان را آزاد بگذارید و این کار را انجام دهید اما وقتی مشغول شستشو هستید یک باره به خودتان بگویید «ایست!» و همان‌جا شستشو را تمام کنید. شما باید با خودتان قرار بگذارید که توقف شستشو بعد از گفتن ایست، یک قانون نقض نشدنی است و حق تخلف از آن را ندارید.
3. تعداد دفعات شستشو را ثبت کنید
در روز تعداد دفعاتی که دست‌هایتان را می‌شویید ثبت کنید و روز بعد تلاش کنید این دفعات را کاهش دهید. این کار را در روزهای بعدی هم ادامه دهید و سعی کنید به تدریج سرعت بیشتری به این کاهش دفعات دهید. اندازه‌گیری این مساله و مشاهده پیشرفت روزانه، به شما کمک می‌کند با انگیزه بیشتری کنار گذاشتن وسواس شستشو را ادامه دهید.
4. خودتان را سرگرم کنید
اگر مبتلا به وسواس شستشو هستید، تا جایی که می‌توانید سعی کنید خودتان را مشغول و سرگرم نگه دارید. به دلیل این که وسواس بیشتر زمانی بروز پیدا می‌کند که زمان‌های بیکاری زیادی دارید. از آنجایی که وسواس عملی در نتیجه وسواس فکری ایجاد می‌شود سعی کنید زمان‌های بیکاری خود را با فعالیت‌هایی که ذهنتان را درگیر می‌کند پر کنید. بهتر است این فعالیت‌ها به گونه‌ای باشد که دستان شما نیز درگیر شود.
مطالب مرتبط:
بی نظمی هر بخش از خانه نشانه چه ویژگی هایی در صاحبخانه است؟
