وقتی سالمندان و کودکان ازدواج می‌کنند تا وام ازدواج بگیرند
این روزها آمارهایی ارایه می‌شود که ازدواج کودکان و همچنین ازدواج سالمندان به‌منظور استفاده از وام ازدواج افزایش یافته است. در این مطلب دکتر شیخ‌الاسلامی از دیدگاه کارشناسی به فواید و مضرات وام ازدواج پرداخته است.
موسسه خانواده سلامت بنیان- دکتر علی شیخ‌الاسلامی، مدیرعامل موسسه خانواده سلامت بنیان؛ یکی از مشکلاتی که در حوزه ازدواج وجود دارد نوع نگاه مسئولان به ازدواج است. یعنی تصور غالب مسئولان ما این است که مشکل ازدواج در کشور ما گرانی و هزینه‌های آغاز زندگی است. به همین دلیل، فکر می‌کنند اگر رقم وام ازدواج را افزایش دهند مشکلات ازدواج جوانان کم می‌شود.
در حالی که این وام ضرورتا کمکی به افزایش ازدواج نمی‌کند. از طرف دیگر، ازدواجی که با بدهی 50 میلیونی شروع شود چندان پایدار نخواهد بود. دلیل این مساله این است که شغل مناسب در کشور ما ایجاد نشده تا جوانان از طریق اشتغال بتوانند درآمد پایدار داشته باشند. همچنین، مسئولان نتوانسته‌اند شرایط مناسبی را ایجاد کنند که افراد با پرداخت رقم بسیار پایینی بتوانند صاحب مسکن شوند.
دغدغه هزینه‌های زندگی مشترک بیشتر از هزینه‌های ازدواج است
با توجه به گرانی‌هایی که در همه اقلام اتفاق افتاده، افزایش وام ازدواج کمکی به ازدواج نمی‌کند چون تنها دغدغه افراد، هزینه‌های برگزاری مراسم ازدواج نیست. مشکل اصلی، استمرار زندگی مشترک و هزینه‌ها و مسئولیت‌هایی است که در جریان زندگی به‌وجود می‌آید. از آنجایی هم که افراد از پس این هزینه‌ها و مسئولیت‌ها برنمی‌آیند، به دنبال ازدواج نیستند.
این دغدغه درست هم هست و جوان پیش خودش فکر می‌کند چرا باید وارد مسیری شود که تبعات منفی و گرفتاری‌های زیادی برایش دارد. به همین دلیل، ترجیح می‌دهد از طریق روش‌هایی غیر از ازدواج نیازهای خود را تأمین کند.
البته، کسانی هم هستند که مشکل آنها برای شروع زندگی مشترک صرفا نداشتن نقدینگی برای آغاز کار است و وام ازدواج به آنها کمک می‌کند.
مفسده‌هایی که نگاه غیراصولی به وام ازدواج ایجاد کرده است
این که نگاه ما به ازدواج صرفا منوط به افزایش وام ازدواج شود، مفسده‌هایی به دنبال دارد. مثلا به تازگی آمارهایی ارایه شده که در برخی از مناطق فقیرنشین دختران کوچک خود را شوهر می‌دهند فقط برای این که بتوانند وام او را بگیرند و زندگی‌شان را بگذرانند. همچنین، آمار ازدواج افراد سالمند به دلیل گرفتن وام ازدواج بالا رفته است و هستند افرادی که پدر و مادر پیر خود را به عقدی کسی درمی‌آورند تا بتوانند از وام او استفاده کنند.
نباید برای ازدواج از افراد بی‌نیاز حمایت مالی شود
باید به موضوع ازدواج نگاه ریشه‌ای‌تری داشت و شرایط مشخصی برای کسی که می‌خواهد وام ازدواج بگیرد در نظر گرفته شود. لزومی ندارد از ازدواج همه افراد حمایت مالی شود چون بسیاری از افراد نیازی به این حمایت‌ها ندارند.
مشکل نگاه ترحم‌آمیز به ازدواج
مشکلی که در جامعه ما وجود دارد نگاه ترحم‌آمیز نسبت به ازدواج است. ما به جای این که روی توانمندسازی جوانان برای ازدواج کار کنیم صرفا روی شکل برگزاری مراسم ازدواج و تأمین جهیزیه تمرکز کرده‌ایم. مثلا جشن‌هایی می‌گیرند تا مراسم ازدواج تعدادی زوج که توانایی مالی خوبی ندارند، با هم برگزار شود یا این که کاروان جهیزیه عروس‌های بی‌بضاعت راه می‌اندازند و جهیزیه را جلوی خانه عروس به او تحویل می‌دهند و آبروی او را جلوی دیگران می‌برند.
باید سیاست‌های تشویقی داشته باشیم
ما باید سیاست‌هایی را به‌صورت تشویقی در نظر بگیریم تا افراد بتوانند با توانمند کردن خودشان برای تشکیل زندگی از مزایای مربوط به ازدواج استفاده کنند. مثلا وام ازدواج را به کسانی بدهیم که دوره توانمندسازی ازدواج را در یکی از مراکز مشاوره گذرانده باشند یا این که حتما مشاوره قبل از ازدواج رفته باشند.
مسئولان باید در طرح‌هایی که تصمیم دارند ارایه دهند نظر کارشناسی افراد فعال در این حوزه را لحاظ کنند اما متأسفانه در حال حاضر این رویه وجود ندارد.
ضرورت انجام تحقیق درباره تاثیرات وام ازدواج
در مورد ازدواج تا به حال بررسی کارشناسانه‌ای صورت نگرفته که ارایه این وام تاکنون چقدر به کسانی که ازدواج کرده‌اند کمک کرده؟ آیا از میزان این وام رضایت داشته‌اند یا خیر؟ آیا گرفتن وام کمکی به پایداری زندگی آنها کرده؟ متاسفانه هیچ تحقیقی در مورد اثر وام‌های ازدواج قبلی انجام نشده است. این در حالی است که باید بررسی جامعی درباره این موضوع صورت گیرد تا ببینیم پیامدهای وام‌های قبلی چه بوده است و براساس این موضوع، برنامه‌ریزی‌های جدید صورت گیرد.
کاهش ازدواج بیشتر به دلیل مشکلات فرهنگی و اجتماعی است
به نظر من مشکلات اقتصادی در کاهش ازدواج تاثیر داشته اما بیشتر از آن، مشکلات فرهنگی و اجتماعی باعث ایجاد معضل ازدواج شده است. بحث تغییرات جمعیتی و تغییراتی اجتماعی در سال‌های اخیر تأثیر زیادی روی موضوع ازدواج گذاشته است اما آنها را بررسی نکرده‌ایم و بدون نگاه کارشناسی، طرح‌های غلطی ارایه می‌شود که نتایج مثبتی ندارد.
آدم‌ها راه‌های درست زندگی کردن را آموزش نمی‌بینند. ما باید در مدارس آموزش مهارت‌های زندگی را جدی بگیریم تا بتوانند در آینده در زندگی مشترک موفق باشند.
مطالب مرتبط:
با ارایه تحلیل های آماری غلط جوانان را از ازدواج نترسانیم
