افرادی که در معرض خودکشی قرار دارند، دارای چه نشانه ها و علایمی هستند؟
برخی از احساسات و رفتارها هستند که اگر فرد آنها را داشته باشد میتواند احتمال خودکشی را در او افزایش دهد. توجه به این علایم و در مرحله بعد تلاش برای رفع آنها میتواند از این اتفاقات جلوگیری کند.
موسسه خانواده سلامت بنیان- در ماههای اخیر خبرهای زیادی درباره خودکشی شنیدهایم، از کسانی که خود را جلوی قطار مترو میاندازند تا افرادی که تصمیم میگیرند با پریدن از پلها به زندگی خود پایان دهند و … . همین اواخر هم انوشیروان محسنی بندپی، رییس سازمان بهزیستی اعلام کرد این سازمان با اقداماتی که در سال گذشته انجام داده موفق شده ۵ هزار نفر را که اقدام به خودکشی کرده بودند، از مرگ حتمی نجات داده و با مداخله به هنگام آنها را از این کار منصرف کند. همچنین، به گفته محسنی بندپی میزان خودکشی در کشور ۶ در ۱۰۰ هزار نفر است. در این گزارش به عواملی میپردازیم که میتوانند یک فرد را بیشتر از دیگران در معرض خودکشی قرار دهند.
این اقدام، عملی عمدی است که توسط خود شخص انجام میگیرد و آسیب جسمی جدی برای او ایجاد میکند. با این حال، برخی از کسانی که دست به خودکشی میزنند قصد مردن ندارند و از طریق این کار توجهها را به سمت خود جلب میکنند تا بتوانند شرایط را به نفع خود تغییر دهند.
بیماریهایی که زمینهساز خودکشی می شوند
باید به این مساله توجه داشت که برخی از بیماریهای روانشناختی میتوانند زمینهساز خودکشی باشند. مهمترین این بیماریها عبارتند از اختلال شخصیت مرزی، اختلال خلقی، وسواس فکری عملی، اختلال تجزیهای، اختلال هراس یا اضطرابی و اختلال کنترل تکانه. به عبارت دیگر، افرادی که دچار این بیماریها هستند بیشتر از سایرین در معرض این کار قرار دارند.
باورهای غلطی که راجع به این مساله وجود دارد
در میان عامه مردم باورهای غلطی در این باره وجود دارد که برخی از این باورها به شرح زیر هستند:
– افرادی که از خودکشی حرف میزنند دست به این کار نخواهند زد
– این اتفاق بدون هشدار و خبر رخ میدهد
– تنها افراد یک طبقه معین دست به این کار می زنند
– تهدید به خودکشی توسط نوجوانان و جوانان جدی نیست
– اقدام به این کار، همیشه عملی ناگهانی و تکانشی است
– وقتی فردی برای پایان دادن به زندگی خود تصمیم بگیرد، توقف آن محال است
– از خودکشی نمیتوان پیشگیری کرد چون فردی که قصد این کار را دارد راهی برای آن پیدا خواهد کرد
– گرایش به این کار، امری ارثی است
– افرادی که دست به این کار می زنند، خواهان مرگ هستند
– تمام کسانی که خودکشی می کنند، افسرده هستند
علایم و نشانههای خودکشی چیست؟
خودکشی هم مانند بسیاری دیگر از آسیبهای اجتماعی و روحی، علایم و نشانههایی دارد که با توجه به این نشانهها میتوان دریافت چه کسانی بیشتر در معرض این اقدام قرار دارند. یکی از این نشانهها را در حوزه “احساسات” میتوان جستجو کرد. به این ترتیب که اگر کسی احساساتی مانند ناامیدی، درماندگی، بیارزشی، احساس گناه، غم و اندوه، اضطراب مداوم، بیقراری مداوم، پرخاشگری و خصومت، گیجی و عدم تصمیمگیری و کندی روانی، حرکتی را تجربه کند احتمال خودکشی در او دور از انتظار نیست.
بخش دیگری از این نشانهها در حوزه “رفتارها” قابل دستهبندی هستند. رفتارهایی مانند پرخاشگری، بخشش زیاد اموال، پذیرش و انجام کارهای مخاطرهآمیز، اختلال و بی نظمی در کار، اجتناب از دیگران و گوشهگیری، عضویت در گروههای خلافکار، غیبت و فرارهای غیر موجه، سابقه خودکشی و خودزنی، تهیه اسلحه یا سایر وسایل کشنده و نقض پیاپی قوانین از جمله رفتارهایی هستند که وجود آنها میتواند هشداری برای این مشکل باشد.
بخشی دیگر از نشانههای خودکشی به “تغییرات” در عادات و رفتارهای فرد مربوط میشود. برای مثال، کاهش انرژی و بی تفاوتی، از دست دادن علاقه نسبت به چیزهای مورد علاقه، افزایش مصرف موادمخدر و الکل، عدم توجه به وضعیت ظاهری، کاهش عملکرد شغلی و خدمتی، تغییر در الگوی خواب، تغییر در عادات خوردن، تغییر در علایق جنسی و بخشش اموال شخصی بخشی از این تغییرات هشداردهنده هستند.
تهدیداتی مانند تهدید غیرمستقیم و بیان افکاری راجع به مرگ و تهدید مستقیم را نیز باید جدی گرفت.
مطالب مرتبط: