• 07 شهریور 1397

همه می‌دانیم که خوردن میوه و سبزیجات برای سلامت بدن ضروری است، پس چه بهتر که بر اساس رنگ آنها خواصشان را بدانیم و جالب اینجاست که این رنگ‌ها علاوه بر خواص اعجاب انگیزی که برای بدن ما دارند، وجودشان برای خودشان نیز ضروری است و سبب محافظت آنها در برابر اشعه‌های مخرب خورشید و آفت‌ها می‌شوند.

موسسه خانواده سلامت بنیان – از آنجایی که خداوند رب العالمین است و کوانتوم، سیاهچاله‌ها و جهان‌های موازی ذره ای از اقیانوس دانش بی پایان او هستند و هرچیز که تحت فرمان اوست دارای نظم و معناست، مشخصاً تنوع رنگ میوه‌ها و سبزیجات هم از این قضیه مستثنی نیست و دارای هدف و معنای خاص خود هستند که در ادامه به آن می‌پردازیم.

همه می‌دانیم که خوردن میوه و سبزیجات برای سلامت بدن ضروری است، پس چه بهتر که بر اساس رنگ آنها خواصشان را بدانیم و جالب اینجاست که این رنگ‌ها علاوه بر خواص اعجاب انگیزی که برای بدن ما دارند، وجودشان برای خودشان نیز ضروری است و سبب محافظت آنها در برابر اشعه‌های مخرب خورشید و آفت‌ها می‌شوند و همچنین باعث حفظ مواد مغذی و ویتامین‌های موجود در آنها می‌شوند.

توجه داشته باشید که همراه هرکدام از این ترکیبات، ویتامین‌های مرتبط با آنها و مواد معدنی مخصوص فراوانی وجود دارد که ما در این مقاله فقط به ترکیبات بوجود آورنده رنگ‌ها و خواصشان می‌پردازیم.

در ضمن ممکن است مثلاً عامل بوجود آورنده رنگ قرمز در میوه‌های سبز رنگ نیز وجود داشته باشد به همین ترتیب عوامل بوجود آورنده رنگ‌های مختلف ممکن است در میوه‌ها و سبزیجاتی که رنگ دیگری دارند وجود داشته باشند، این اتفاق در شرایطی بوجود می‌آید که آن عامل به وجود آورنده مثلاً رنگ قرمز نتوانسته بر عامل به وجود آورنده رنگ سبز در میوه سبز رنگ غلبه کند و در آن میوه عامل به وجود آورنده رنگ سبز غالب است.

توضیح بالا به این دلیل بود که ممکن است در ادامه مقاله این سوال برای شما پیش بیاید که چگونه بتا_کاروتن (عامل بوجود آورنده رنگ نارنجی) در کاهو که سبز رنگ است وجود دارد.

در جدول زیر عوامل بوجود آورنده رنگ‌های مختلف در میوه‌ها و سبزیجات ذکر شده است.

رنگدانه‌های طبیعی فوق همگی آنتی اکسیدان (ضد سرطان)‌های بسیار قوی هستند که باید دائماً در رژیم غذایی ما وجود داشته باشند، به خصوص برای افراد مسن، سیگاری و کسانی که در معرض عوامل سرطان زا هستند، البته به غیر از مکمل‌های بتا_کاروتن که برای افراد سیگاری و دائم الخمر به هیچ وجه توصیه نمی شود زیرا باعث تشدید اثر رادیکال‌های آزاد بوجود آمده در بدنشان می‌شود.

آنتی اکسیدان‌ها، رادیکال‌های آزاد (که ناشی از ظروف پلاستیکی، دخانیات، آلودگی هوا، آزبست‌ها (الیاف بسیار مستحکم که در لنت ترمز اتومبیل‌ها و برخی مصالح ساختمانی به کار می‌روند)، تشعشعات رادیواکتیوی و خورشیدی، غذاهای سرخ شده و … هستند ) را که باعث ایجاد پیری و آسیب به بافت‌ها و تولید سرطان و بیماری‌های قلبی_عروقی می‌شوند را نابود کرده و مانع از آسیب‌های ناشی از آنها می‌شوند.

مصرف این آنتی اکسیدان‌ها بدون عوارض است حتی مصرف بیش از اندازه آنها به غیر از کاروتن و لیکوپن که به صورت موقت پوست را زرد یا نارنجی رنگ می‌کنند.

آنتوسیانین:

باعث جلوگیری از بیماری‌های قلبی_عروقی، عصبی، انواع سرطان، دیابت و چاقی مفرط از طرق از بین بردن چربی‌های بدن می‌شود، دارای خصوصیات ضد التهابی حتی قوی تر از آسپرین است، برای چشم مفید است و سبب بهبود دید از طریق افزایش تولید رنگدانه‌های شبکیه و افزایش گردش خون در آن قسمت می‌شود، همچنین باعث پیشگیری از بروز بیماری‌های چشمی نظیر آب مروارید می‌شود.

منابع:

چغندر، زغال اخته، انگور سیاه، پرتغال خونی، گیلاس، لوبیا قرمز، انگور کانکورد، انگور موسکادین، کلم قرمز، برنج سیاه، پوست بادمجان، خانواده بری‌ها ( توت‌ها ): تمشک، توت فرنگی، بلوبری، کرانبری، بلکبری، شاه توت.

لیکوپن:

بیشتر در بافت‌ها و عروق اعضایی چون بیضه ها، قدد آدرنال، کبد، پروستات، پستان ها، روده بزرگ و ریه ذخیره می‌شود و از آنها به شدت در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند.

با بازسازی سلول‌های جدید پوست باعث می‌شود پوست کمتر آسیب ببیند و از آفتاب سوختگی جلوگیری می‌کند، عوارض دراز مدت دیابت نوع  دو را کاهش می‌دهد، موجب بهبود دستگاه ایمنی بدن شده و باعث جلوگیری از گرفتگی عروق و بیماری‌های قلبی_عروقی، دژنراسیون ماکولای چشمی وابسته به سن (زرد شدن سفیدی چشم)، کاتاراکت (آب مروارید)، آسم ناشی از ورزش، سرطان پستان، دهانه رحم، تخمدان، پروستات، ریه، پانکراس، پوست و معده می‌شود.

منابع:

گوجه فرنگی، هندوانه، پرتغال خونی، گریپ فروت صورتی

نکته: گوجه فرنگی هرچه پخته‌تر باشد به خصوص اگر در روغن سرخ شود درصد جذب لیکوپن آن بیشتر می‌شود برخلاف هندوانه که خام آن جذب لیکوپنش بیشتر است.

آلفا_کاروتن:

هر چند که از لحاظ شیمیایی شباهت ساختاری زیادی با بتا_کاروتن دارد، اما دارای قدرت بیشتری در محدود کردن سلول‌های سرطانی در مغز، کبد وپوست می‌باشد، به میزان قابل توجهی مرگ زودرس را کاهش می‌دهد و همچنین به صورت چشمگیری باعث کاهش ابتلا به انواع سرطان و بیماری‌های قلبی_عروقی می‌شود. در بدن به ویتامین آ تبدیل می‌شود و برای سالم نگه داشتن چشم و افزایش ایمنی بدن و سلامت عمومی بدن لازم است.

منابع:

هویج، سیبزمینی شیرین، کدو تنبل، بروکلی، لوبیا سبز، نخود فرنگی، شلغم نارس، کاهو، جعفری.

بتا_کاروتن:

تقریبا تاثیراتش بر بدن با آلفا_کاروتن یکسان است، بتا_کاروتن نیز پیشساز ویتامین آ است و در دوران بارداری و شیردهی بسیار حائز اهمیت است و نقش مهمی در سلامت جنین و نوزاد ایفا می‌کند.

در همین زمینه:

باید و نبایدهای تغذیه در دوران بارداری

رژیم تغذیه ای مادر پس از زایمان چگونه باشد؟

باعث کاهش ابتلا به آلزایمر، بهبود سیستم تنفس و جلوگیری از مشکلات تنفسی نظیر ایجاد خلط و خس خس کردن سینه می‌شود، هچنین باعث حفظ سلامت پوست و محافظت از آن در برابر اشعه ماورای بنفش می‌شود و از ایجاد سوزش، خارش و چین و چروک در پوست جلوگیری می‌کند.

منابع:

فلفل دلمه ای زرد و قرمز، گوجه فرنگی، هویج، چغندر، کاهو، هلو، شلیل، آلئ، گرمک، طالبی، خرمالو، نارنگی، انبه.

بتا_کریپتوگزانتین:

با کاهش گیرنده‌های نیکوتین در ریه خطر پیشرفت سرطان ریه را به صورت چشمگیری کاهش می‌دهد، قابل توجه سیگاری‌های عزیز نیکوتین علاوه بر اعتیاد آور بودن شدید، سوخت لازم برای رشد تومور در ریه را نیز تامین می‌کند، شایان ذکر است که نیکوتین یک نوع از بیش از چهل نوع مواد سرطان‌زا در سیگار است.

بتا_کریپتوگزانتین از امراض قلبی_عروقی و پوکی استخوان جلوگیری می‌کند و خطر تشدید بیماری‌های التهابی مثل آرتروز روماتیسمی را کاهش می‌دهد، پیشساز ویتامین آ نیز هست.

منابع:

لیموترش، پرتغال، ذرت، کدو حلوایی، فلفل دلمه ای قرمز، نارنگی، هلو سرشار از بتا_کریپتوگزانتین هستند.

لوتئین:

افزایش سن، مصرف دخانیات و یائسگی باعث کاهش شدید ذخائر لوتئین در بدن می‌شوند، در این شرایط دریافت دائم آن از رژیم غذایی بسیار مهم است. دون لوتئین بینایی خود را از دست می‌دهیم، باعث جلوگیری از بروز آب مروارید و کاهش حساسیت به نورو کاهش خستگی در چشم می‌شود و باعث تقویت بافت چشم و کمک به نگه داشتن لنزو شبکیه چشم در تراکم مناسب می‌شود. باعث جوانی پوست و محافظت از آن در برابر اشعه ماورای بنفش و آلودگی‌های محیطی می‌شود.

با کنترل سطح کلسترول بد خون و به تاخیر انداختن اکسیده شدن کلسترول غذا و بیرون نگه داشتن آن از جریان خون موجب سلامت قلب و عروق و باعث جلوگیری از تصلب شرایین یا گرفتگی رگ‌ها می‌شود، همچنین باعث جلوگیری از فشار خون و کنترل قند خون می‌شود، از طرفی باعث کمک به یادگیری و حافظه در مغز نیز می‌شود.

باعث کاهش بیماری‌های قلبی و سکته مغزی و کاهش بیماری‌های التهابی مثل کرونر قلب (گرفتگی عروق و ایجاد حمله قلبی) می‌شود، همچنین باعث جلوگیری از بروز انواع سرطان‌ها مثل سرطان پستان، دهانه رحم، روده بزرگ و ریه می‌شود.

منابع:

اسفناج، بروکلی، کاهو، هویج، کدو، لوبیا سبز، کنگر، نعناع، ریحان، جعفری، بابونه، آویشن، کرفس، بلوبری، ذرت، پاپایا، هلو، گیلاس، کیوی، انگور، کلم برگ.

زئاگزانتین:

معمولا همراه لوتئین است و تقریبا عملکرد مشابه آن دارد، مبارزه با سرطان و سلامت چشم به وجودش در بدن بستگی دارد و طعم خاص زعفران به خاطر وجود زئاگزانتین است.

منابع:

فلفل دلمه ای، ذرت، زعفران، پاپریکا، کلم، اسفناج، کاهو، کاکائو، سویا، خردل سبز.

ایزوتیوسیانات:

ضد سرطان بسیار قوی مخصوصا سرطان پستان، جلوگیری از رشد تومور و جهش زایی ژنتیکی، دارای خواص ضد میکروبی و ضد قارچی.

منابع:

کلم، گل کلک، بروکلی، خردل سبز، شلغم، ترب.

آلیسین:

جریان خون در سطح پوست را افزایش می‌دهد و به فولیکول‌های مرده و یا آسیب دیده مو زندگی مجدد می‌بخشد و از ریزش مو جلوگیری می‌کند. ضد ویروس، باکتری، انگل و قارچ است و در درمان سرماخوردگی، آکنه، بیماری‌های پوستی و آلرژی‌ها بسیار موثر است، همچنین ضد سرطان و ضد تومور بسیار قوی است.

منابع:

سیر و پیاز

نویسنده و گرد آورنده:

“محسن مجاهد اکباتانی، کارشناس صنایع غذایی”

اشتراک گذاری...