بررسی ابعاد حقوقی زایمان های نابهنگام به بهانه آخرین تاریخ لاکچری قرن
متاسفانه آمار‌ها نشان می‌دهد که از سال ۸۸ به بعد میزان زایمان و تولد نوزادان در روزهای خاص، بیش از میانگین روزانه در طول سال بوده است.
موسسه خانواده سلامت بنیان- به بهانه آخرین تاریخ لاکچری قرن اتفاقات ناگواری در حال رخ دادن هست. نوعا والدینی را می‌بینیم که به دور از انسانیت فقط برای ثبت واقعه تولد فرزند خود در روز و ساعتی لوکس، تاریخ 9/9/1399 و ساعت 9:09 را با گزاف‌ترین قیمت‌ها رزرو کردند.
عواقب جبران‌ناپذیری که زایمان های زودرس دارند
عوارض سزارین به‌خاطر زایمان زودرس می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد، چرا که بیشترین تکامل مغزی جنین در چند هفته آخر حاملگی اتفاق می‌افتد. این در حالی است که در کشور ما به‌طور میانگین در ۳۸ هفتگی سزارین انجام می‌شود و به این ترتیب، جنین، 2 هفته از رشد مغزی محروم می‌شود.
همچنین، در صورت تمایل والدین به تولد نوزاد در تاریخی خاص یا روزهای مناسبتی، به دلیل سزارین زودرس، نوزادان بیشتر در معرض نارسایی تنفسی قرار می‌گیرند.
دستکاری در تاریخ زایمان باعث افزایش میزان بستری نوزادان و حتی مرگ آنها می‌شود
شواهد پزشکی حاکی از آن است که دستکاری در تاریخ زایمان‌ها اعم از تعجیل یا تاخیر در آن به این دليل که پدر و مادر قصد دارند فرزندشان را در تاریخ معین و ویژه‌اي به دنیا بیاورند، مثلا در تاریخ عقد یا عروسی خود یا تاریخی هماهنگ با تاریخ تولد یکی از آن دو یا شخص دیگری مثل پدربزرگ، مادربزرگ یا به دلیل عدم تاخیر در فرایند تحصیلی فرزندان، منصرف از اینکه می‌توانند برای مادر خطرناک باشد، میزان بستری نوزاد در NICU و حتی مرگ نوزادان را نیز افزایش می‌دهد. گاهی نیز متاسفانه به جای زایمان نوزاد، این پروسه منتهی به استخراج جنین مرده می‌شود.
عوارض خطرناکی که تولدهای تقویمی به همراه خواهند داشت
زهره داوودی مقدم، متخصص زنان، زایمان و ناباوروری در خصوص عوارض زایمان زودرس به ایسنا گفته است: «زردی، مشکلات گوارشی و کولیک‌های نوزادی و افت قندخون در نوزادانی که زودتر به دنیا می‌آیند، بیشتر مشاهده می‌شود. نکته قابل توجه آن است که افت قندخون می‌تواند منجر به بروز تشنج نوزادی شود که عوارض درازمدتی با خود به همراه دارد».
اعظم‌السادات موسوی، رئیس انجمن متخصصین زنان در مورد عوارض و عواقب تولدهای تقویمی، می‌گوید: «اگر جنین را قبل از اتمام ۳۹ هفتگی و بدون دلیل خارج کنیم، برای جنین و مادر بسیار خطرناک است. باید توجه داشت که فقط جنین را به دلایل پزشکی مثل فشارخون بالا، مسمومیت بارداری، بیماری‌های قلبی و کلیوی، دیابت بارداری و مواردی که جان جنین در خطر است، می‌توان زودتر خارج کرد».
مریم کاشانیان متخصص زنان، عوارض تولد نوزاد پیش از زمان طبیعی را جبران‌ناپذیر می‌داند و می‌گوید: «چنین نوزادانی در آینده در معرض بیماری‌های آسم، اوتیسم و بیش‌فعالی قرار می‌گیرند. در نتیجه، اینکه والدین تصور کنند نوزادشان زودتر به دنیا بیاید و در آینده مشکلی نخواهد داشت، کاملا نادرست است. ضمن اینکه عوارض دیررسی وجود دارد که معلوم نیست چه زمانی ظاهر می‌شود».
از سال 88 به بعد میزان تولد نوزادان در روزهای خاص افزایش پیدا کرده است
این در حالی است که متاسفانه آمار‌ها نشان می‌دهد که از سال ۸۸ به بعد میزان تولد نوزادان در روزهای خاص، بیش از میانگین روزانه در طول سال بوده است. حسب اعلام معاون امور اسناد هویتی سازمان ثبت اسناد ۴ هزار و ۱۹۵ تولد در تاریخ “۸۸.۸.۸” به ثبت رسیده است و در روزهای “۹۵.۵.۵” و “۹۶.۶.۶” به ترتیب ۶ هزار و ۱۳ و ۵ هزار و ۶۸۰ نوزاد در سراسر کشور متولد شده‌اند. این در حالی ست که نرخ تولد روزانه در طول یک دهه اخیر حدود ۳ هزار و ۸۰۰ مورد بوده است.
ضعف ارکان نظارتی بر تخلفات صورت‌گرفته در رابطه با زایمان زودرس
نکته‌ای که قابل تامل است صرف‌نظر از مسئولیت مدنی و کیفری و اخلاقی والدین در تولد نوزاد نارس، موضوع ضعف ارکان نظارتی بر زیاد شدن سزارین در تاریخ‌های لاکچری و تخلفات صورت گرفته از سوی پزشکان و رؤسای بیمارستان‌های خاطی است که بدون در نظر گرفتن مفاد سوگند خود، انسانیت را فدای پول می‌کنند.
اگرچه در حال حاضر به شکل جسته و گریخته با جستجو در مجموعه‌ای از قوانین می‌توان مواردی را در راستای حمایت از کودک به دست آورد ولی با توجه به عدم انسجام و نقص قانونگذاری در زمینه‌های نظارتی به نظر می‌رسد اگر قانونگذاری و اجرا و نظارت صحیحی نداشته باشیم و در مقابل، فرهنگ‌سازی در این زمینه صورت نگیرد تاریخ لاکچری بعدی به کمتر از یک سال و نیم دیگر می‌رسد و در آینده‌ای نه چندان دور با نسلی مواجهیم که از مشکلات جسمی و روانی رنج می‌برند.
اقدامی که محاکم قضایی باید انجام دهند
محاکم ما باید به دنبال تبیین مسئولیت‌های هر یک از مسئولین باشند و باب جدیدی از شکایات به روی محاکم گشوده خواهد شد که شاید نیاز به رسیدگی تخصصی در محاکم منجر به اختصاص شعبی به این موضوع شود. اگرچه در حال حاضر نیز به‌ندرت می‌توان در رویه قضایی موجود به مصادیقی مرتبط دست یافت.
امید که تا 1/1/1401 ساعت 1:01 بامداد و یا ظهر آن روز شاهد این کوته‌نگری نباشیم و حقوق کودکانمان را در سالم زیستن و شاد زیستن حفظ کنیم.
با ما همراه باشید تا در فصول بعدی به بررسی گسترده ابعاد حقوقی زایمان های نابهنگام و مسئولیت‌های حقوقی، کیفری و انتظامی ناشی از آن بپردازیم.
نویسندگان:
فریبا زارعی خالدآبادی، کارشناس ارشد حقوق خصوصی
محمدرضا بلباسی، دانشجوی دکترای حقوق خصوصی
آدرس پیج اینستاگرام آموزش حقوق کودکان:
L4K.law_for_kids@
