رژیم تغذیهای مادر پس از زایمان چگونه باشد؟
مادران باید توجه داشته باشند که حداقل در 6 هفته اول بعد از زایمان اصلا نباید به فکر کاهش وزن باشند، زیرا محدود کردن آنچه شما در هفتههای اول زایمان میخورید باعث کاهش تولید شیر میشود.
موسسه خانواده سلامت بنیان – زنان پس از زایمان و به دنیا آمدن بچه به نیاز به مراقبتهای ویژهای دارند، مراقبتهایی که هم باعث میشوند سلامتی خود را باز یابند و هم موجب سلامت نوزاد خواهد شد. یکی از انواع مراقبتهایی که نقش تعیین کننده در سلامت مادر و نوزاد دارد مراقبتهای تغذیهای است. در این گزارش به ذکر نکاتی پیرامون تغذیه بهتر زنان تازه زایمان کرده میپردازیم.
اهمیت مغزها و خشکبار
ابتدا باید به این نکته توجه داشته باشید که روش تغذیه کردن بعد از زایمان مساله خاص و پیچیدهای نیست که موجب نگرانی شما مادران شود. در واقع، بهتر است پس از زایمان درست مانند دوران بارداری به یک رژیم غذایی با کیفیت و خوب ادامه دهید. یکی از مواد غذایی مفید که پس از زایمان بسیار به کار شما میآیند مغزها و خشکبار هستند. همچنین، بهتر است موادی مانند انجیر خشک، قیسی و برگه زردآلو، خاکشیر، عرق نعنا، ترنجبین، عسل و شیر را همیشه در منزل داشته باشید تا در صورت نیاز فوری در دسترستان باشد.
محصولات لبنی کم چرب بخورید
محصولات لبنی کم چرب از دیگر موادی هستند که نباید مصرف آنها را از یاد ببرید. ماست، شیر و یا هر محصول لبنی که ترجیح بدهید، نقش مهمی در کیفیت شیر شما دارد چرا که این محصولات دارای پروتئین و ویتامینهای B و D هستند. از طرفی هم منبع غنی کلسیم هستند که برای اسکلتبندی نوزاد شما ضروری است. به یاد داشته باشید که حداقل 3 سهم از لبنیات به صورت روزانه، برای مادر شیرده ضروری است.
تخم مرغ فراموش نشود
زرده تخم مرغ یکی از منابع ویتامین D و مادهای اساسی برای استحکام استخوانها و رشد کودک است. علاوه بر آن، تخم مرغ منبعی ترکیبی از پروتئینهای مختلف و متنوع مورد نیاز بدن است. سعی کنید روزانه دو تخم مرغ نیمرو یا آبپز کنید، املت درست کنید یا آبپز آن را در سالادتان خرد کنید.
میزان کالری مورد نیاز مادر شیرده
یکی از مسایلی که مادران حتما باید به آن توجه کنند خوردن همه مواد مانند حبوبات و دانههای مغذی، میوههای تازه، سبزیجات و غذاهایی است که پروتئین، کلسیم و آهن را به فراوانی فراهم میکنند. متخصصان و کارشناسان در بحثهای پرستاری مادران توصیه به اضافه کردن انرژی به میزان 500 کالری در روز را دارند. به طور متوسط اکثر زنان شیرده روزانه 2700 کالری انرژی نیاز دارند و باید بدانند که خوردن کمتر از 1800 کالری در روز منجر به کاهش تولید شیر و ضعف میشود.
ضرورت تأمین آهن بدن مادر
مادران در این دوران باید همانند دوران بارداری میزان آهن دریافتی را کنترل کنند هر چند که در دوران بارداری تمام ویتامینها و مواد لازم را به طور کامل دریافت کرده باشند. مادر در این دروان به طور معمول قرص آهن را برای تامین آهن موردنیاز خود و نوزادش مصرف میکند. بسیاری از خانمها ذخایر آهن خود را طی زایمانهای مکرر به میزان قابل توجهی از دست میدهند. بنابراین مادران باید در این دوران از نظر ذخایر آهن کنترل شوند. البته این نکته قابل توجه است که این مواد کمکی (مانند ویتامینها) نباید جایگزین یک رژیم غذایی خوب شوند.
حبوبات مخصوصاً در رنگهای تیره مثل لوبیا، برای زنان شیرده گیاه خوار بسیار مناسب هستند. این مواد نه تنها سرشار از آهن هستند، بلکه منبع با کیفیت پروتئین غیر حیوانی نیز میباشند.
در 6 هفته ابتدایی پس از زایمان به فکر کاهش وزن نباشید
مادران باید توجه داشته باشند که حداقل در 6 هفته اول بعد از زایمان اصلا نباید به فکر کاهش وزن باشند، زیرا محدود کردن آنچه شما در هفتههای اول زایمان میخورید باعث کاهش تولید شیر میشود. مصرف مواد غذایی که پر از فیبر هستند مانند میوهها و سبزیها قسمت اصلی رژیم غذایی این دوران محسوب میشوند (حتی بیشتر از زمان بارداری). از مزایای این مواد غذایی فیبردار، تامین حرکات دودی رودهها است که برای درمان یبوست و هموروئید (بواسیر) مفید است.
آب بنوشید
کمبود آب یکی از بزرگترین علل کمبود انرژی است و مادران شیرده بیشتر در معرض این خطر قرار میگیرند. برای تأمین سطح انرژی و تولید شیر مناسب، به میزان کافی آب مصرف کنید. در این دوران، شیردهی و آزاد شدن اکسی توسین (هورمون آزاد شده از هیپوفیز) باعث میشود که مادر احساس تشنگی بیشتری بکند. به همین دلیل مادر در این دوران بیشتر از بقیه مواقع آب مینوشد و اگر چه که تاثیر زیادی در تامین شیر ندارد ولی متخصصین زنان و مامایی آمریکا نوشیدن حداقل 8 تا 12 لیوان آب در روز را به مادران توصیه میکنند.
میتوانید نیاز خود به آب را با یک لیوان آب میوه یا شیر نیز تأمین کنید. اما در مصرف نوشیدنیهای کافئیندار مثل چای و قهوه احتیاط کنید و بیشتر از 2 تا 3 فنجان مصرف نداشته باشید زیرا این کافئین وارد شیر شما میشود و کودک را بیقرار و بد خواب میکند.
آیا کاچی مفید است؟
در خانوادههای ایرانی پختن كاچی برای زائو به یك سنت تبدیل شده است تا آنجا كه اگر مادران جوان امروزی تمایلی به خوردن كاچی نداشته باشند، اطرافیان خورد آن را مثل یك دارو تجویز میكنند و با اصرار آن را به مادر میدهند اما حقیقت این است كه غذاهای چرب برای كسی كه تازه وضع حمل كرده، خوب نیست و تنها موجب اضافه وزن او میشود. كاچی غذای پركالری و بسیار چربی است و باتوجه به كمتحركی مادر در هفته اول، در بدن ذخیره میشود.
در همین زمینه بخوانید:
چگونگی تغذیه مردان قبل از بارداری همسرشان
باید و نبایدهای تغذیه در دوران بارداری
