راهکارهای مواجهه با شکست عشقی
در یادداشت پیش رو دکتر علی شیخالاسلامی، مدیرعامل موسسه خانواده سلامت بنیان به بیان راهکارهایی میپردازد که به بازسازی زندگی پس از شکست عاطفی کمک میکنند.
موسسه خانواده سلامت بنیان – برای بسیاری از آدمها پیش آمده که درگیر شکست عشقی شوند یا با آدمهایی که این تجربه را از سر میگذرانند مواجهه داشته باشند. هرچند شکست عشقی تجربهای دردناک است اما بسیاری از آدمها راههای برخورد با آن را بلد نیستند و بسیار دیده میشود که شکست عاطفی را انتهای دنیا میدانند. از طرفی هم اطرافیان معمولا آنها را سرزنش میکنند یا انتظار دارند بدون داشتن هیچ آگاهی و مهارت خاصی خیلی زود به روزهای خوبی و خوشی برگردند. این در حالی است که این تجربه تلخ هم مثل تمام مراحل و تجربیات زندگی نیاز به آگاهی و مهارت دارد تا فرد با کمترین آسیب و بیشترین تجربه مثبت بتواند این مرحله را پشت سر بگذارد.
در یادداشت پیش رو دکتر علی شیخالاسلامی، مدیرعامل موسسه خانواده سلامت بنیان به بیان راهکارهایی میپردازد که به بازسازی زندگی پس از شکست عاطفی کمک میکنند:
اولین گام فرآیند بازسازی زندگی پس از شکست عشقی، مدیریت مرحله فقدان و سوگواری است که با ۳ واکنش رایج رفتاری و هیجانی از جمله «انکار»، «غم» و «اندوه همراه با اضطراب و عصبانیت» و در نهایت پذیرش «واقعیت» همراه است.
نشانههای هیجانی و روانی مرحلهی فقدان و سوگواری شامل موارد زیر است:
- ناراحتی و کسلی: غصه، افسوس و حس ناراحتی ذهنی از موارد متداول در غم و اندوه است. افرادی که سوگوار هستند ممکن است به خاطر آنچه از دست دادهاند آه بکشند، افسوس بخورند و یا گریه کنند. احساس این که بغضی در گلو دارند نیز شایع است.
- خشم و تحریکپذیری: پس از انکار، خشم جای خود را باز میکند. فرد ممکن است از دست خودش یا دیگران به خاطر آن که چرا از وقوع شکست عشقی جلوگیری نکردهاند یا حتی فرد را به گرفتن طلاق و جدا شدن از همسر سابقش تشویق کرده اند، خشمگین شود. این خشم ممکن است نثار زمین و زمان نیز بشود. در این بین، اطرافیان فرد از این خشم بیبهره نخواهند ماند!
- احساس گناه: احساس گناه اغلب پس از خشم بروز میکند. فرد ممکن است از بابت این که چرا در جلوگیری از بروز تعارضات و اصلاح رابطهی زناشویی موفق نبوده، احساس گناه کند. احساس بیارزشی و پوچی نیز ممکن است پیش آید اما کاهش جدی و شدید اعتماد به نفس در این مرحله میتواند علامت هشداردهندهای برای به وجود آمدن افسردگی حاد باشد.
۴. افسردگی و نبود احساس لذت: بسیاری از افراد به هنگام غم و اندوه، علاقه خود را به فعالیتهای روزمره از دست میدهند. سوگواری برای شکست عاطفی تا ۳ ماه اول طبیعی است اما اگر بیشتر از ۶ ماه طول بکشد دیگر طبیعی نیست و به افسردگی نزدیک میشود. در صورت طولانی شدن فرآیند سوگواری و ناتوانی در کاهش و تسکین آلام، حتما از یک روانشناس و مشاور خانواده باید کمک گرفته شود.
- اضطراب: افراد جدا شده با آینده جدیدی مواجه شدهاند که با زندگی قبلی که مدتها برای آن برنامهریزی کرده بودند، متفاوت است و طبیعی است که این مسئله میتواند به راحتی ایجاد اضطراب کند.
همچنین مرحله فقدان نشانهها و علایمی جسمی مانند بی حسی، خستگی، اختلال در تغذیه و خواب، سوءمصرف مواد، درد، مشکل در تمرکز و … را نیز در بر دارد.
باید به این نکته توجه داشته باشیم که به خود فرصت دادن و سوگواری کردن یک مرحله مهم پس از شکست عشقی است.
راهکارهای مواجهه با شکست عشقی
مدیریت هیجانات:
- وقت دادن به خود
غم و ناراحتی نسبت به شکست رابطه امری طبیعی و معمول است و لذا نباید نگران این غم و اندوه باشید بلکه باید به خود فرصت دهید تا بتوانید با موضوع کنار بیایید. برای ایجاد یک رابطه جدید تلاش نکنید و به هیجانات خود بیندیشید و دلایلی که منجر به شکست عشقی شما شد را بررسی کنید. هیجاناتی که تجربه میکنید را به خوبی بشناسید و نگران این تجارب هیجانی نباشید. در ابتدا ممکن است تمایل به فعالیت نداشته باشید ولی به تدریج فعالیتهای معمول خود را از سر بگیرید و زمان بیشتری را صرف فعالیت کنید.
- کنار گذاشتن انکار گذشته
در ابتدا ممکن است نخواهید بپذیرید که این عشق شکست خورده است و آن را انکار کنید ولی به تدریج باید این واقعیت را بپذیرید که رابطهتان تمام شده است. به هیچ وجه با دوست سابق خود تماس نگیرید یا پیامی به او ندهید. واکنش او ممکن است شما را بیشتر عصبانی و آزرده خاطر سازد. سعی کنید آنچه که شما را به یاد گذشته میاندازد تغییر دهید و کنار بگذارید. مثلا عکسهای دو نفره را نبینید. خاطرات گذشته را مرور نکنید. اگر در مورد رابطه از شما سوال شد دروغ نگویید و وارد جزئیات هم نشوید و فقط بصورت کلی بپذیرید که رابطه تمام شده است.
- قبول کردن این موضوع که همه چیز تمام شد
طبیعی است که در ذهن خود فکر کنید اگر تغییری در رفتارتان دهید یا چیز خاصی را عوض کنید ممکن است بتوانید دوست سابقتان را برگردانید ولی این موضوع عمل نخواهد کرد و بهتر است قبول کنید که همه چیز تمام شده است. در این صورت میتوانید بقیه زندگی خود را به خوبی بگذرانید و خوشحال باشید. بر مبنای تنفر یا عشق کاری را انجام ندهید و سعی کنید آنچه از هدایا و اموال طرف مقابل دست شماست سریعتر به او برگردانید و به او و برگشتش فکر نکنید. در مقابل آینه بایستید و با خود بگویید که رابطه تمام شده و باید زندگی جدیدی را شروع کنید.
- بخشیدن فردی که دوستش داشتید
بعد از شکست عشقی خشم نسبت به دوستی که رابطه با او تمام شده و خشم نسبت به خود وجود آدمی را فرا میگیرد. باید یاد بگیرید که خود و کسی که با او به شکست رسیدید را ببخشید و راههای مناسبی برای خالی کردن خشم خود پیدا کنید. مشت زدن به کیسه بوکس، یوگا و پیادهروی کمک میکند خشم شما کمتر شود. نامهای بنویسید که در آن حرفهایتان را به دوست سابقتان بزنید و در پایان او را ببخشید ولی این نامه را به او ندهید. بخشیدن خودتان نیز مهم است تا کم کم بتوانید احساسات منفی و خشم را با خوشحالی جایگزین کنید.
توجه به نیازهای هیجانی خود:
- بازسازی اعتماد به نفس
بطور معمول خود را بابت شکست عشقیتان سرزنش میکنید و شایسته مجازات میدانید. فکر میکنید همیشه شکست خواهید خورد و خود را انسانی ضعیف و ناتوان میبینید. لیستی از چیزهای خوب راجع به خودتان تهیه کنید و تمام آنچه در شما هست و باعث میشود دیگران بخاطر ان شما را دوست داشته باشند فهرست کنید و هر روز چیزهای جدیدی به این فهرست اضافه کنید.
- استفاده از سیستم حمایتی
بعد از شکست عشقی دوست دارید در خلوت و تنهایی خود باشید ولی این موضوع کمکی به شما نمیکند. سعی کنید در جمع کسانی که شما را دوست دارند باشید. خانواده و دوستانی که ارتباط خوبی با آنها دارید میتوانند کمکتان کنند تا لحظات شادی را تجربه کنید. با دوستان صمیمی و نزدیک خود راجع به شکست عشقی و دلایل آن صحبت کنید. راجع به احساسات ضد و نقیض خود صحبت کنید و تلاشهای آنها برای خوشحالی خود را درک کنید. از آنها بخواهید به شما کمک کنند تا هیچ ارتباطی با دوست سابق خود نگیرید و مانع هر گونه تماس یا ارتباط شما با او شوند.
- بهبود دادن حال خود
باید حواستان به خودتان باشد و در درمان به خودتان کمک کنید. خواب و خوراک خود را تنظیم کنید و طبق برنامه منظمی پیش بروید. ورزش منظم داشته باشید. به وضعیت ظاهری خود برسید و آراستگی لازم را داشته باشید. خودتان به خرید بروید. پیادهروی کنید. سفری تفریحی برای خود داشته باشید و هر کاری که کمک میکند خوشحال باشید را خودتان برای خودتان در نظر بگیرید.
- رفتن پیش مشاور
مراجعه به یک مشاور حرفهای و دوره دیده کمک میکند تا حال بهتری داشته باشید و کمتر به الکل یا مواد مخدر روی بیاورید. افسردگی پس از شکست عشقی طبیعی است و یک مشاور میتواند کمک کند تا افسردگی درمان شود. او میتواند به شما در مدیریت هیجاناتتان کمک کند و کمک کند تا حال بهتری را تجربه کنید.
- استفاده از تکنیکهای مقابلهای
تکنیکهای مقابله با استرس و کنترل هیجانات میتواند کمک کند این دوره را بهتر پشت سر بگذارید. تنفس عمیق، ریلکسیشن، مدیتیشن و … میتوانند کمک کنند حال بهتری را تجربه کنید. تکنیکهای ذهن آگاهی نیز بسیار کمک کننده هستند. حضور در لحظه و فکر کردن به تنفس میتواند به شما آرامش بدهد.
لذت بردن از زندگی مجردی:
- شروع فعالیتهای جدید
لیستی از سرگرمیها و فعالیتهایی که قبلا به خاطر رابطهتان نمیتوانستید انجام دهید یا وقت انجام آن را نداشتید تهیه کنید و با انجام آنها سعی کنید زندگی شادی را تجربه کنید. میتوانید کسب مهارت جدید یا توسعه مهارتهای گذشته را امتحان کنید. باغبانی، شنا، نقاشی، موسیقی، یوگا، ورزش و … میتواند یکی از این فعالیتها باشد. فعالیت در فضای مجازی، آموزش زبان خارجی، راه اندازی وبلاگ، نوشتن یک کتاب و … نیز میتواند مفید باشد.
- اجتماعی بودن
وقت خود را صرف گذراندن اوقات با خانواده و دوستانی که باعث خوشحالی شما میشوند بنمایید. شرکت در مراسم خانوادگی و دوستانه، شرکت در سخنرانیها، شرکت در فعالیتهای داوطلبانه اجتماعی و دیدار افراد جدید کمک میکند تا احساس خوبی را تجربه کنید. سازماندهی فعالیتهای کوچک گروهی نیز میتواند کمک کننده باشد.
- مدیریت ارتباطات جدید
بعد از یک شکست عشقی نباید بلافاصله وارد یک رابطه عاشقانه جدید شد و باید روابط جدیدی که شکل میگیرد را مدیریت کرد. میتوانید دوستان جدیدی پیدا کنید ولی رابطهتان باید مدیریت شود تا ابتدا شناخت کاملی از ایشان پیدا کنید و با آگاهی کامل یک رابطه عاشقانه جدید را شکل دهید. شکل دادن رابطه عاشقانه قبل از حل مشکلات مربوط به رابطه قبلی و شناخت کامل و عاقلانه طرف مقابل میتواند منجر به شکست عاشقانه دیگری شود.
