• 23 شهریور 1398

دختر آبی با 90 درصد سوختگی و تحمل چند روز درد و رنج فوت کرد اما سوالی که مطرح می شود این است که چگونه می توان از اقدام به خودکشی جلوگیری کرد؟

موسسه خانواده سلامت بنیان- دکتر علی شیخ الاسلامی؛ خبر ساده است، دختری که این روزها با نام “دختر آبی” معروف شده دختری عاشق فوتبال است که قصد دارد برای دیدن بازی تیم مورد علاقه خویش وارد استادیوم شود. پلیس متوجه می شود و او را بازداشت می کند. او به قید وثیقه آزاد می شود. جهت پیگیری پرونده به دادسرا مراجعه می کند و قاضی حضور ندارد. او در آن مکان اقدام به خودسوزی می کند. با ۹۰ درصد سوختگی بستری می شود و بعد از چند روز تحمل درد و رنج فوت می کند و خانواده ای داغدار می شود.

قصه به اندازه کافی دردناک است. دختری جوان در ایران ما به هر دلیلی که خودسوزی کرده باشد، قطعا او مرگ را شیرین تر از زندگی می دانسته است که ترجیح داده به زندگی خویش پایان دهد. این دختر جوان در این کشور رشد کرده، مدرسه رفته و تا این سن تحت تاثیر عوامل مختلفی در خانواده و جامعه قرار گرفته است که در نهایت مجموعه این عوامل منجر به خودسوزی او شده است. همه روزه افراد زیادی مثل این دختر در اقصی نقاط ایران و حتی جهان به این جمع بندی می رسند که تحمل شرایط خویش در این دنیا را ندارند و از سر استیصال با کشتن خود، خود را از رنج و غم موجود در جهان می رهانند. و این در حالیست که می شود بسیاری از این موارد را پیشگیری کرد. سحر خدایاری نیز می توانست امروز پیش خانواده اش باشد اگر…

عوامل خطر خودکشی شامل تفکر غیر منطقی، ابتلا به بیماری مزمن و صعب العلاج، مصرف مواد، افسردگی، عوامل دموگرافیکی مثل سن و جنسیت و وضعیت تاهل و … و نداشتن حمایت اجتماعی است. معمولا افرادی دست به خودکشی می زنند که احساساتی چون نا امیدی، درماندگی، بی ارزشی، احساس گناه، غم و اندوه، اضطراب مداوم، بی قراری مداوم، خشم و خصومت، گیجی و عدم تصمیم گیری را دارند.

این افراد معمولا تغییراتی رفتاری نیز دارند مثل کاهش انرژی و بی تفاوتی، از دست دادن علاقه نسبت به چیزهایی که قبلا مورد علاقه بوده، افزایش مصرف الکل و مواد، عدم توجه به وضعیت ظاهری، کاهش عملکرد شغلی و خدمتی، تغییر در الگوی خواب و اشتها، تغییر در علایق جنسی، بخشش اموال شخصی. حتی گاهی اوقات تهدیداتی مبنی بر پایان دادن زندگی یا بیان افکاری راجع به مرگ و خودکشی نیز ممکن است داشته باشند.

خودکشی قابل پیشگیری است و می توان با اقدامات صحیح و به موقع به افرادی که در معرض خطر خودکشی هستند کمک کرد تا از اقدام ایشان به خودکشی پیشگیری شود. اقداماتی که در مورد سحر صورت نگرفت و اگر صورت می گرفت امروز او زنده بود.

باورهای غلطی راجع به خودکشی در جامعه وجود دارد که باید بدانها توجه نمود و آنها را در ذهن عامه مردم اصلاح نمود. این باورهای غلط شامل موارد زیر هستند:

• افرادی که از خودکشی حرف می زنند اقدام به خودکشی نمی کنند.
• خودکشی بدون هشدار و خبر اتفاق می افتد.
• تنها افراد یک طبقه خاص خودکشی می کنند.
• تهدید به خودکشی توسط نوجوان و جوان جدی نیست.
• خودکشی همیشه عملی ناگهانی و تکانشی است.
• وقتی فردی برای پایان دادن به زندگی خویش تصمیم گرفت توقف آن محال است.
• گرایش به خودکشی امری ارثی است.
• افرادی که خودکشی می کنند خواهان مرگ هستند.
• تمام آنهایی که خود را می کشند افسرده هستند یا از بیماری روانی رنج می برند.

این باورهای غلط راجع به خودکشی باعث می شود بخش عمده ای از اقدامات پیشگیری کننده از خودکشی صورت نگیرد و از بسیاری از خودکشی هایی که می توان پیشگیری کرد، جلوگیری نشود. بسیاری از افرادی که خودکشی می کنند اگر فردی را بیابند که بتواند به آنها توجه مثبتی غیرمشروط داشته باشد و کمی همدلانه با ایشان به گفتگو بنشیند دست از اقدام به خودکشی بر می دارند و حیات را بر ممات ترجیح می دهند.

ماجرای سحر این دختر آبی هشداری برای همه ماست. بجای پرداختن به حاشیه ها و دعواهای زرگری، به جای کتمان حقیقت خودکشی او و به جای توطئه خواندن خودسوزی اش، بجای مقصر دانستن این نهاد و آن نهاد، بجای بردن آبروی او و خانواده اش و پرداختن به حواشی این اتفاق ناگوار بیاییم به اصل و متن موضوع بپردازیم که اگر در هنگام بازداشت یا در دادگاه کسی پیدا می شد و با این دختر جوان کمی همدلانه صحبت می کرد و برخوردی درست داشت شاید او الان پیش خانواده اش بود و از زندگی لذت می برد.

آن وقت نهاد های امنیتی و اطلاعاتی و قضایی  و صدا و سیما مجبور نبودند این همه وقت و انرژی صرف کنند تا از خود سلب مسئولیت کنند و دشمن را مقصر بدانند و بخواهند توطئه دشمنان را خنثی کنند و دشمنان نیز فرصتی برای استفاده از این خودسوزی برای ضربه زدن به نظام و توطئه نداشتند.

توجه مثبت غیر مشروط و همدلی دو عنصر گم شده در برخوردهای تقریبا تمامی ارگانها و سازمانها با مراجعین و ارباب رجوعها در کشور ما هستند. همان عناصری که حضرت علی علیه السلام به مالک در برخورد با مردم تاکید بر آنها دارد، آنجا که می گوید: مهربانی به رعیت و دوست داشتن آن ها و لطف در حق ایشان را شعار دل خود ساز زیرا آنان دو گروهند یا هم کیشان تو هستند یا همانندان تو در آفرینش.

امیدوارم همه ما از این اتفاق ناگوار و جانسوز درس عبرتی بگیریم و تلاش کنیم با رفتاری درست و اتخاذ تدابیری صحیح مانع از تکرار اتفاقاتی چنین تلخ گردیم. در برخورد با خواسته های مردم اگر به اصول اشاره شده در نامه امیرالمومنین علی علیه السلام به مالک اشتر نخعی رجوع کنیم و پاسخی درخور به خواسته های مردم بدهیم و با مهربانی و عطوفت با ایشان برخورد کنیم چنین اتفاقات تلخی را شاهد نخواهیم بود و دشمنان نیز فرصت هیچگونه بهره برداری را از این اتفاقات نخواهند داشت ولی وقتی خود ما رفتارهای نادرست و غیر صحیح داریم انتظار از دشمنان بی معنی خواهد بود.

امیدوارم با تقویت همدلی مانع از بسیاری از خودکشی هایی که ممکن است اتفاق افتد شویم و بتوانیم به هم کمک کنیم دنیا جای بهتری برای زیستن شود.

اشتراک گذاری...