16 باور غلط درباره خودکشی

26 آبان 1403

باورهای غلطی درباره خودکشی وجود دارد که اگر آنها را اصلاح کنیم، از بسیاری از خودکشی‌ها پیشگیری خواهد شد.

موسسه خانواده سلامت بنیان – دکتر علی شیخ‌الاسلامی، روانشناس؛ بسیاری از مردم در جامعه ما باورهای غلطی درباره خودکشی دارند که این باورها می‌تواند در اقدام افراد به خودکشی موثر باشد. ما اگر بتوانیم گام مثبتی در جهت اصلاح این باورها برداریم و باورهای درست در این زمینه را آموزش دهیم، خواهیم توانست از بسیاری از موارد خودکشی پیشگیری کنیم.

در ادامه به این باورها اشاره شده است.

صحبت درباره خودکشی یک اقدام نمایشی برای جلب محبت اطرافیان است

اگر کسی درباره خودکشی صحبت می‌کند ما باید به او توجه کنیم. وقتی کسی اعلام می‌کند که من می‌خواهم خود را از بین ببرم، در واقع، این یک نوع فریاد کمک‌خواهی است و او می‌خواهد دیگران کمک کنند تا او خودش را نجات دهد.

اگر به چنین فردی بی توجهی کنیم، او می‌تواند اقدام شدیدتری انجام دهد و آسیب‌های بیشتری به خود وارد کند.

بنابراین، هر کسی درباره خودکشی صحبت کرد باید به او اهمیت دهیم و با او گفتگو کنیم یا این که او را به متخصص ارجاع دهیم.

این نکته را به خاطر داشته باشید که اگر نتوانید گفتگوی حرفه‌ای با فرد داشته باشید، خطر افزایش پیدا می‌کند. کسی که می‌خواهد با چنین فردی گفتگو کند باید آموزش ببیند و بتواند به صورت حرفه‌ای کمک درستی به او داشته باشد. در واقع، صرف یک گفتگوی ساده نمی‌تواند به او کمک کند.

مشاوران و روانشناسان حرفه‌ای که در این زمینه آموزش دیده‌اند می‌توانند با این فرد گفتگو کنند و او را به یک نتیجه روشن و درست برسانند تا از خودکشی منصرف شود.

اما اگر این گفتگو توسط یک فرد غیر حرفه‌ای صورت بگیرد، باعث می‌شود فرد انگیزه بیشتری برای پایان دادن زندگی خود پیدا کند.

آدم عاقل خودکشی نمی‌کند و کسی که دیوانه است دست به این کار می‌زند

براساس آمارها بسیاری از افرادی که خودکشی می‌کنند، سابقه اختلال روانشناختی ندارند و دردها و رنج‌هایی که برایشان به وجود آمده، آنها را به سمت این کار سوق داده است.

بسیاری از این افراد، آدم‌های مثبتی برای جامعه هستند و می‌توانند نقش کمک‌کننده‌ای در جامعه داشته باشند.

اگر کسی تصمیم به خودکشی بگیرد هیچ چیز مانع او نمی‌شود

برخی از کسانی که تصمیم گرفته‌اند دست به این کار بزنند، اگر یک گفتگوی همدلانه یا محبت صمیمانه دریافت کنند، از تصمیم خود منصرف می‌شوند.

بعضی از افرادی که خودکشی آنها موفق نبوده، می‌گویند اگر در مسیری که می‌رفتم خودم را از بین ببرم، فقط یک نفر به من لبخند می‌زد و نگاه محبت‌آمیزی داشت، این کار را انجام نمی‌دادم.

کسانی که خودکشی می‌کنند تمایلی به کمک گرفتن ندارند

اتفاقا این افراد به دنبال دریافت کمک هستند، اما موفق نشده‌اند کمک بگیرند و حالا که احساس می‌کنند راهی برایشان باقی نمانده است، ترجیح می‌دهند دیگر زنده نباشند. پس اگر ما به این افراد کمک کنیم از کمک ما استقبال خواهند کرد.

وضعیت اقتصادی جامعه ما به‌گونه‌ای است که شاید فرد نتواند هزینه جلسه مشاوره را بپردازد، اما مرکز جامع سلامت دانشگاه علوم پزشکی خدمات رایگانی را در این حوزه عرضه می‌کند. همچنین، بسیاری از سازمان‌های دولتی به این مبحث ورود کرده‌اند و کمک می‌کنند افرادی که مشکل اقتصادی دارند هم بتوانند مشاوره بگیرند.

صحبت درباره خودکشی، فرد را ترغیب به انجام این کار می‌کند

گفتگو درباره این موضوع باعث ترغیب فرد نمی‌شود و ایده جدیدی به او نمی‌دهد. در واقع، کسی که تصمیم گرفته به زندگی خود پایان دهد نیازی به ایده‌های جدید ندارد و تصمیم خود را گرفته است.

در مقابل، وقتی صریح و صادقانه درباره احساسات و افکار خودکشی حرف می‌زنیم، می‌توانیم به نجات یک زندگی کمک کنیم.

خودکشی، ارثی است و اگر در خانواده کسی خودکشی وجود نداشته، او در امان است

اگر کسی در خانواده اقدام به خودکشی کرده باشد، هشدار و علامت خطر است که ممکن است سایر اعضای خانواده نیز دست به این اقدام بزنند. با این وجود، در بسیاری از موارد، در میان نزدیکان فردی که خودکشی کرده، این سابقه وجود نداشته است.

پایان دادن به زندگی، اقدامی تکانشی و پیش‌بینی‌ناشدنی است

برخی تصور می‌کنند افراد به صورت ناگهانی و بدون هیچ هشدار قبلی دست به خودکشی می‌زنند. اما معمولا کسی که می‌خواهد این کار را انجام دهد، مدت‌ها درباره این موضوع و انواع روش‌های آن فکر کرده و برنامه‌ریزی دارد.

موارد اندکی از خودکشی‌های تکانشی هم وجود دارد که فرد در یک لحظه به دلیل فشاری که به او وارد شده، دست به این کار می‌زند. اما در اکثر موارد، فرد مدت‌ها به این موضوع فکر و برای آن برنامه‌ریزی کرده است.

فردی که دچار رنج است می‌تواند به زندگی خود خاتمه دهد

این باور خودکشی را ترویج می‌کند و می‌گوید انسان بر جان خود مالک است و می‌تواند جان خود را از بین ببرد. اما ما به عنوان یک انسان در قبال هم‌نوعان خودمان باید احساس مسئولیت داشته باشیم و مسئولیت اجتماعی ما ایجاب می‌کند که به این افراد کمک کنیم.

خودکشی تنها به خود فرد آسیب می‌رساند و خطری برای دیگران ندارد

در برخی از گروه‌های اجتماعی، کسانی که به دنبال خودکشی هستند، دیگران را نیز ترغیب به این کار می‌کنند. حتی دیده شده که برخی از این افراد به صورت گروهی به زندگی خود پایان می‌دهند.

همچنین، خبرهای زیادی منتشر شده که برخی از پدرها یا مادرها به دلیل تنگناهای زندگی، ابتدا بچه‌هایشان را می‌کشند، سپس به زندگی خود پایان می‌دهند.

بنابراین، کسی که تصمیم به خودکشی می‌گیرد ممکن است به دیگران نیز آسیب بزند.

کسی که می‌خواهد خود را بکشد، باید حتما تحت دارودرمانی قرار گیرد

دارو درمانی به تنهایی کمک نمی‌کند و حتی گاهی اوقات داروهایی که برای جلوگیری از این کار تجویز می‌شود، ابزاری برای خودکشی بعدی فرد می‌شوند.

بهترین کار، درمان ترکیبی، یعنی دارودرمانی به همراه روان‌درمانی حمایتی است.

مددکاری اجتماعی در چنین مواردی اهمیت دارد. مددکار وارد زندگی فرد می‌شود و از نزدیک شرایط او را لمس می‌کند و بهتر می‌تواند به او کمک کند. این افراد در خط مقدم پیشگیری از خودکشی قرار دارند.

تنها کسانی که افسرده هستند به زندگی خود پایان می‌دهند

بسیاری از کسانی که خودکشی می‌کنند، دچار افسردگی نیستند. آنها یا سالم هستند، یا به یک اختلال روانشناختی دیگر مبتلا شده‌اند، یا به دلیل فشارهای خانوادگی و کاری دست به این اقدام می‌زنند.

اگر کسی برای خودکشی تردید دارد، جای نگرانی نیست

اتفاقا در این موارد نگرانی وجود دارد، چون وقتی فرد در این زمینه دچار تردید شده، امکان این که در یک لحظه اقدام به خودکشی کند، بیشتر است.

کسی که می‌خواهد خود را بکشد درباره آن حرف نمی‌زند

برخی از افراد معتقدند کسانی که تهدید به خودکشی می‌کنند فقط به دنبال جلب توجه هستند و کسانی که واقعا می‌خواهند این کار را انجام دهند، حرفی درباره آن نمی‌زنند.

این در حالی است که معمولا کسی که می‌خواهد خودکشی کند درباره آن صحبت می‌کند و برای آن برنامه‌ریزی کرده و وقتی با بی‌توجهی مواجه می‌شود، دست به این کار می‌زند.

افراد باهوش و موفق خودکشی نمی‌کنند

موارد متعددی دیده شده که افراد باهوش و موفق تصمیم گرفته‌اند به زندگی خود پایان دهند. وقتی فردی احساس تنهایی عمیق دارد، حتی اگر با هوش و موفق هم باشد، می‌تواند انگیزه پیدا کند که خود را از بین ببرد.

اگر کسی یک بار اقدام به خودکشی کرد دوباره این کار را انجام نمی‌دهد

بیشترین خطر خودکشی در افرادی است که یک بار به صورت ناموفق دست به این کار زده‌‌اند. به همین دلیل، باید بیشتر به این افراد توجه داشت.

ژست خودکشی را نباید جدی گرفت

چرا یک فرد باید به اینجا برسد که اگر به خواسته او توجه نشود، تصمیم بگیرد به زندگی خود پایان دهد؟ باید حتما به این فرد توجه شود و با او وارد گفتگو شویم چون یک محاسبه اشتباه می‌تواند باعث خودکشی فرد شود. وقتی فرد پاسخی دریافت نکند ممکن است اقدام شدیدتری انجام دهد.

البته، قرار نیست تمام خواسته‌های او برآورده شود، اما درباره خواسته او و دلایل آن گفتگو می‌کنیم و به شکل درستی به آن خواسته توجه نشان می‌دهیم.