افسردگی پس از زایمان سراغ کدام زنان میآید و چگونه درمان میشود؟
حدود 10 درصد از زنان، بعد از اولین زایمان خود مبتلا به افسردگی پس از زایمان میشوند اما اکثر آنها بدون این که به فکر درمان باشند، خود را بهخاطر شاد نبودن سرزنش میکنند.
موسسه خانواده سلامت بنیان- افسردگی پس از زایمان تقریبا در میان 10 درصد از زنانی که اولین زایمان خود را تجربه میکنند، دیده میشود. این نوع از افسردگی، شدیدتر، طولانیتر و ناتوانکنندهتر از حالت «گرفته بودن» عادی و موقت است که اکثر زنان در چند روز اول بعد از زایمان دارند.
علایم و نشانههای افسردگی پس از زایمان
اگر زنی پس از زایمان خود، حداقل 5 مورد از نشانههای زیر را هر روز و در زمانی طولانی تجربه کند، میتوان به این نتیجه رسید که دچار افسردگی پس از زایمان شده است:
- احساس غم و اندوه شدید، پوچی و ناامیدی
- بی اشتهایی یا زیاد غذا خوردن
- احساس خشم
- گریه زیاد
- لذت نبردن از سرگرمیهای معمول
- داشتن افکار منفی زیاد
- بی علاقگی به کودک
- احساس خستگی شدید
- تمایل به تنهایی و دوری کردن از دیگران
- وسواس بیش از حد
- حس بی ارزش بودن زندگی
- حس ناتوانی در کنار آمدن با مسایل زندگی
- مشکل در به خواب رفتن یا خواب زیاد
چه زنانی بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری هستند؟
سوالی که پیش میآید این است که چه زنانی بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی پس از زایمان قرار دارند؟ این مشکل را انواع مختلفی از زنان تجربه میکنند اما احتمال بروز آن در میان برخی از زنان بیشتر است. از جمله:
- زنانی که قبلا افسردگی عمده یا نوعی افسردگی خفیف داشتهاند
- زنانی که دوران حاملگی یا زایمان سختی را سپری کردهاند
- زنانی که ازدواج آنها موفق نبوده
- زنانی که از طرف همسر، خانواده و دوستان کمتر مورد حمایت قرار میگیرند
(با آزمون افسردگی بک، شدت افسردگی خود را بسنجید. برای دریافت این تست، اینجا کلیک کنید)
چرا زنان به افسردگی پس از زایمان مبتلا میشوند؟
دلایل بروز افسردگی پس از زایمان را میتوان در دو دسته کلی «تغییرات فیزیکی» و «مسایل عاطفی» دستهبندی کرد.
تغییرات فیزیکی: بعد از زایمان میزان هورمونهای استروژن و پروژسترون در بدن زن به شدت کاهش پیدا میکند و زمینه لازم برای افسردگی پس از زایمان را به وجود میآورد. از طرف دیگر، هورمونهای تولید شده توسط غده تیروئید هم ممکن است به شدت افت کند که همین مساله باعث ایجاد احساس خستگی، پریشانی و افسردگی میشود.
مسایل روحی و عاطفی: بسیاری از زنان بعد از زایمان دچار این احساس میشوند که اندامشان زشت شده و دیگر جذابیت ندارند. عدهای از آنها درباره مراقبت از فرزند و این که میتوانند مادر خوبی باشند یا خیر، نگرانیهای شدیدی را تجربه میکنند. برخی دیگر از زنان، دچار بحران هویت میشوند و احساس میکنند کنترل خود را روی زندگی از دست دادهاند. عده دیگری از مادران با بیخوابیهای مدام بهمنظور مراقبت از کودک دست و پنجه نرم میکنند که باعث آسیبپذیری زیاد آنها میشود. برخی نیز تلاش زیادی برای تطبیق روحی خود با مادر شدن دارند که آنها را آزار میدهد. زنانی که از زندگی زناشویی خود راضی نیستند و حمایت همسرشان را احساس نمیکنند نیز در معرض افسردگی پس از زایمان قرار دارند.
راههای درمان
اگر افسردگی پس از زایمان درمان نشود ممکن است ماهها و حتی سالها ادامه پیدا کند. با این حال، بسیاری از زنان اهمیتی به آن نمیدهند و برای درمان مراجعه نمیکنند. در عوض، آنها خود را به دلیل غمگین بودن در مواقعی که باید شاد باشند، مورد سرزنش قرار میدهند. این در حالی است که این کار، حال آنها را بدتر میکند. پس باید حتما به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنند.
درمان این افسردگی غالبا با 3 روش زیر انجام میشود:
- مشاوره و گفتگوی مراجع با رواندرمانگر
- خانوادهدرمانی و زوجدرمانی
- دارو درمانی
اگر زنی که مبتلا به افسردگی شده به روانشناس مراجعه کند، مشاور با او و خانوادهاش صحبت میکند و تلاش بر این است که از طریق مشاوره، مشکل او برطرف شود. با این حال، در برخی از افراد، مشاوره صرف، پاسخگو نیست و پزشک تشخیص میدهد که او باید از داروهای ضد افسردگی نیز استفاده کند.
داروهای ضد افسردگی، مواد شیمیایی مغز را که تنظیمکننده خلقوخو هستند، متعادل میکنند. مصرف این داروها در حین شیردهی خطری ندارد با این حال، مصرف خودسرانه این داروها به هیچ وجه توصیه نمیشود و حتما باید با تجویز پزشک صورت بگیرد.
کمکهایی که میتوانید به خودتان بکنید
با وجود این که درمان افسردگی پس از زایمان باید با کمک پزشک و روانشناس صورت گیرد، اما راهکارهایی کلی هم وجود دارد که میتواند به بهبود حال شما کمک کند. برخی از این راهکارها شامل موارد زیر است:
- از خودتان انتظار زیادی نداشته باشید
- دست از سرزنش خود بردارید و با خودتان مهربانتر باشید
- احساسات خود را بیان کنید و خودخوری نکنید
- از دیگران کمک بگیرید
- به خودتان استراحت بدهید اما دائم در خانه نمانید
مطالب مرتبط: