عواملی که خطر خودکشی را افزایش میدهد
با یاد گرفتن علامتهای هشداردهنده خودکشی، میتوانید در حق خود و عضو خانوادهتان کار بزرگ و خیرخواهانهای انجام دهید.
موسسه خانواده سلامت بنیان- افکار خودکشی میتوانند نشانهای از افسردگی متوسط تا شدید باشند، هر چند که اکثر مبتلایان به افسردگی دست به این اقدام نمی زنند. بیماری افسردگی یکی از عمدهترین عوامل خطر آفرین برای اقدام به خودکشی است. تقریباً همه کسانی که اقدام به کشتن خود می کنند به یک بیماری روانی یا سوء مصرف مواد دچار میشوند و اکثر آنان بیشتر از یک مشکل دارند.
یکی از تصورات غلط در این رابطه این است: کسانی که راجع به خودکشی صحبت میکنند، برای انجام دادن آن اقدام نمیکنند.
این تصور درست نیست و اگر کسی درباره خودکشی حرف میزند، در حال درخواست کمک است و امکان دارد نیتش همین باشد. پس هر گونه صحبت در مورد کشتن خود باید کاملاً جدی تلقی شود.
فکر نکنید که امکان ندارد خودکشی در خانواده شما اتفاق بیفتد. افراد در هر سن و هر طبقه اجتماعی و اقتصادی اقدام به به این کار میکنند. با یاد گرفتن علامتهای هشداردهنده خودکشی، میتوانید در حق خود و عضو خانوادهتان کار بزرگ و خیرخواهانهای انجام دهید.
سرنخها و عوامل خطر آفرین عوامل متعدد و متفاوتی میتوانند بر احتمال خودکشی یک شخص اثر بگذارند. بعضی سرنخها میتوانند به شما بگویند که چه زمانی عضو خانواده یا دوست افسرده شما به این اقدام فکر میکند. برای مثال، نقشه دقیق خودکشی، تهدید به خودکشی، حرف زدن راجع به مرگ یا نومیدی و خیال پردازی درباره مرگ، نشانههای افکار کشتن خود هستند.
کسی که ناگهان از خانواده و دوستان کنارهگیری میکند، به سوء مصرف مواد مخدر یا الکل میپردازد یا رفتارش به طور ناگهانی خشن میشود، ممکن است به خودکشی فکر کند. بخشیدن داراییهای با ارزش یا ارائه آخرین توصیهها و صحبتها مانند نوشتن وصیت نامه، از دیگر نشانههای این مساله هستند.
کسی که رفتارش به طور غیر منتظره تغییر میکند. کسی که بعد از ماهها افسردگی ناگهان خوشحال به نظر میرسد یا بعد از مدتها بی شور و شوق بودن، ناگهان سرشار از انرژی و فعالیت میشود، ممکن است تصمیم به کشتن خود گرفته باشد.
در کودکان، فرار از خانه یا تغییر ناگهانی در وضعیت درسی میتواند نشان دهنده افکار خودکشی باشد. بسیاری از نشانههای بیماری افسردگی – اضطراب، تنش، کناره گیری از دیگران، ناتوانی در تمرکز، احساس بی ارزشی، ناراحتیهای جسمانی، تغییر در خواب، تغییر در اشتها در کسانی که دست به خودکشی میزنند دیده شده است.
عواملی که احتمال اقدام به خودکشی را بیشتر می کنند
برای تشخیص احتمال خودکشی یک فرد میتوان عوامل زیر را مدنظر قرار داد:
-
وضعیت زناشویی
وضعیت زناشویی شخص میتواند در احتمال خودکشی او اثر بگذارد. کسانی که مجرد، بیوه، جدا شده یا مطلقه هستند، نسبت به افراد متأهل، بیشتر در معرض خطر اقدام به این کار قرار دارند.
-
سن و جنسیت
با بالا رفتن سن، معمولا خطر خودکشی هم بیشتر میشود. تخمین زده میشود که ۹۰ درصد کسانی که خودکشی میکنند بالای 60 سال دارند و اکثر آنها مرد هستند. همچنین این موضوع به صورت قابل توجهی در جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله شایع است.
هر چند که زنان بیشتر از مردان اقدام به خودکشی ناموفق میکنند (حدود ۲ زن به ۱ مرد در سال ۱۹۹۴)، مردان بیشتر از زنان بر اثر این اقدام میمیرند (۴ مرد به 1 زن در سال ۱۹۹۴).
تبیین احتمالی این است که مردان معمولاً وسایل مرگبارتری انتخاب میکنند، مانند اسحله، در حالی که زنان، بیشتر وسایلی را که کمتر مرگبار هستند به کار میبرند، مانند قرص.
-
وضعیت سلامتی
کسانی که تازه تحت عمل جراحی قرار گرفتهاند، کسانی که درد شدید دارند، یا کسانی که به بیماری طولانی یا ناعلاج کشنده مبتلا هستند، زیاد در معرض خطر خودکشی قرار دارند. همان طور که قبلاً گفته شد، بیماری روانی و سوء مصرف مواد، عوامل خطر آفرین مهمی هستند.
-
کژکاری خانوادگی
بدرفتاری جنسی یا جسمانی در خانواده، سابقه خانوادگی ابتلا به بیماریهای روانی یا سوء مصرف مواد یا اقدام به خودکشی، میتوانند عوامل خطرآفرین برای این کار باشند.
-
اقدامهای قبلی برای خودکشی
کسانی که قبلاً اقدام به خودکشی کردهاند در خطر ارتکاب مجدد به آن قرار دارند.
-
خودکشی دیگران
آگاه شدن یا مشاهده مرگ حاصل از خودکشی دیگران، چه اعضای خانواده چه کسانی که سرنوشت آنها در کتابها یا رسانههای گروهی بازگو میشود، میتواند عامل خطر آفرین باشد. نوجوانانی که دوست یا هممدرسهای آنها دست به این کار می زند، ممکن است در معرض خطر باشند.
همچنین، احتمال دارد بعضی افراد افسرده، با خواندن اخبار مربوط به خودکشیهای دیگران، تمایل پیدا کنند تا چنین افکاری را به عمل در آورند.
** گزارش انجمن پزشکی آمریکا، ترجمه مهدی گنجی
مطالب مرتبط: