تفاوت میگرن و سردرد تنشی؛ راهکارهای ساده برای روزهای بدون درد
سردرد یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که تقریبا همه ما تجربه‌اش را داریم، اما همه سردردها شبیه هم نیستند. گاهی فشار خفیفی دو طرف سرمان را می‌گیرد و گاهی ضربان شدید یک‌طرفه ما را خانه‌نشین می‌کند. این دو حالت، اغلب نشانه دو نوع سردرد متفاوت هستند: سردرد تنشی و میگرن. شناخت تفاوت‌های آن‌ها، از علائم و علت‌ها گرفته تا روش‌های درمان، نه‌تنها به کاهش درد کمک می‌کند، بلکه می‌تواند از بازگشت دوباره این مهمان ناخوانده هم پیشگیری کند.
موسسه خانواده سلامت بنیان – سردرد یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که تقریبا همه ما در طول زندگی با آن روبه‌رو شده‌ایم. اما واقعیت این است که همه سردردها یکسان نیستند. دو نوع رایج، یعنی سردرد تنشی و میگرن، هرچند ممکن است در ظاهر مشابه به نظر برسند، ولی از نظر شدت، علت، علائم و حتی شیوه درمان تفاوت‌های زیادی دارند. آگاهی از این تفاوت‌ها کمک می‌کند که درمان مناسب‌تری انتخاب کرده و از بروز یا شدت گرفتن درد جلوگیری کنیم.
سردرد تنشی؛ رایج اما معمولا خفیف
سردرد تنشی شایع‌ترین نوع سردرد است و بیش از سه‌چهارم افراد آن را تجربه می‌کنند. این درد اغلب به شکل فشردگی یا سفتی در دو طرف سر بروز می‌کند. بعضی‌ها احساس می‌کنند چیزی شبیه یک نوار محکم دور سرشان بسته شده است. ممکن است درد به شقیقه‌ها یا حتی به گردن و شانه‌ها هم برسد. شدت آن معمولا خفیف تا متوسط است و اغلب توان ادامه کارهای روزانه را از شما نمی‌گیرد، هرچند می‌تواند آزاردهنده و خسته‌کننده باشد.
میگرن؛ سردردی شدید و ناتوان‌کننده
برخلاف سردرد تنشی، میگرن کمتر شایع است و حدود ۱۵ درصد بزرگسالان را درگیر می‌کند. درد آن معمولا ضربان‌دار و یک‌طرفه است، اما می‌تواند به هر دو طرف سر هم سرایت کند. میگرن اغلب با علائمی مثل تهوع، حساسیت به نور، صدا یا بو همراه است. در برخی افراد، پیش از شروع حمله، نشانه‌هایی به نام «اورا» ظاهر می‌شود؛ مثلا دیدن خطوط موج‌دار، نورهای چشمک‌زن یا مورمور شدن دست و صورت. شدت این نوع سردرد به حدی است که بسیاری ترجیح می‌دهند در محیطی تاریک و ساکت استراحت کنند تا درد کاهش یابد.
تفاوت علائم در یک نگاه
به طور کلی، سردرد تنشی بیشتر شبیه فشار یا سفتی مداوم در سر است، در حالی که میگرن معمولا به شکل دردی ضربان‌دار و شدید بروز می‌کند. در سردرد تنشی، درد معمولا دوطرفه است و علائم همراه زیادی ندارد. اما میگرن اغلب با تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا و حتی تغییرات بینایی همراه است. نکته دیگر این است که حرکت و فعالیت بدنی، میگرن را بدتر می‌کند، در حالی که در سردرد تنشی تغییر زیادی ایجاد نمی‌کند.
علت‌ها و عوامل محرک در هر یک از سردردها
سردرد تنشی
رایج‌ترین محرک این نوع سردرد، استرس است. خستگی، بی‌خوابی، کار طولانی‌مدت با رایانه، فشار چشم، مصرف بیش از حد یا کمبود کافئین، و حتی دندان‌قروچه می‌توانند باعث انقباض عضلات سر و گردن شده و سردرد تنشی ایجاد کنند. گاهی بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی نیز محرک موقتی آن هستند.
میگرن
علت دقیق میگرن هنوز به طور کامل مشخص نشده، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی نقش دارد. تغییرات عصبی و شیمیایی در مغز، منجر به التهاب و گشادشدن رگ‌های خونی می‌شود و درد ایجاد می‌کند. محرک‌های رایج شامل تغییرات هورمونی (به‌خصوص در زنان)، کمبود خواب، نور شدید، تغییرات آب و هوا و برخی غذاها مانند شکلات یا پنیر کهنه است.
راهکارهای درمانی
درمان سردرد تنشی
بیشتر سردردهای تنشی با روش‌های ساده خانگی و داروهای بدون نسخه کنترل می‌شوند. مسکن‌هایی مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن معمولا مؤثرند. بعضی داروهای ترکیبی حاوی کافئین نیز می‌توانند اثر سریع‌تری داشته باشند. در موارد مزمن، پزشک ممکن است داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای مانند آمی‌تریپتیلین را برای کاهش دفعات و شدت سردرد تجویز کند.
درمان میگرن
کنترل میگرن اغلب نیازمند ترکیبی از شناسایی و اجتناب از محرک‌ها، داروهای متوقف‌کننده حمله (مثل تریپتان‌ها) و در صورت لزوم داروهای پیشگیری است. اگر میگرن بیش از چهار روز در ماه رخ دهد، داروهای ضدتشنج، داروهای فشار خون یا ضدافسردگی‌ها می‌توانند دفعات و شدت حملات را کاهش دهند. داروهای نوین مانند مهارکننده‌های CGRP و حتی دستگاه‌های پزشکی ویژه نیز در موارد مقاوم به درمان استفاده می‌شوند.
نقش تغییر سبک زندگی و درمان‌های خانگی
هم سردرد تنشی و هم میگرن می‌توانند با مراقبت‌های روزانه بهبود یابند. خواب منظم، تغذیه سالم، نوشیدن آب کافی، ورزش سبک و مدیریت استرس، از مهم‌ترین عوامل پیشگیری هستند.
برای کاهش درد، روش‌هایی مانند استراحت در محیط آرام، کمپرس سرد یا گرم، ماساژ شقیقه‌ها و گردن، حرکات کششی ملایم و حتی طب سوزنی می‌توانند مؤثر باشند. در میگرن، مصرف مقدار کمی کافئین یا زنجبیل نیز ممکن است به کاهش علائم کمک کند.
میگرن مزمن و سردرد ترکیبی
برخی افراد دچار میگرن مزمن می‌شوند؛ یعنی بیش از ۱۵ روز در ماه سردرد دارند و حداقل در ۸ روز آن علائم میگرن بروز می‌کند. این وضعیت ممکن است از میگرن‌های گاه‌به‌گاه در نوجوانی یا جوانی شروع شود و به مرور به دردهای مکرر و روزانه تبدیل گردد. عواملی مانند مصرف بیش از حد مسکن‌ها، استرس شدید، چاقی، آسم یا ضربه به سر و گردن، احتمال مزمن شدن را افزایش می‌دهند.
جمع‌بندی
سردرد تنشی و میگرن هر دو آزاردهنده‌اند، اما ماهیت و شدت آن‌ها متفاوت است. سردرد تنشی معمولا خفیف‌تر و قابل تحمل‌تر است، در حالی که میگرن شدیدتر و همراه با علائم اضافی بروز می‌کند. شناخت نوع سردرد، شناسایی محرک‌ها و به‌کارگیری ترکیبی از درمان‌های دارویی و تغییرات سبک زندگی، بهترین راه برای مدیریت و پیشگیری از این دو مشکل است.
در نهایت، اگر سردرد شما مکرر، شدید یا غیرعادی است، مشورت با پزشک ضروری خواهد بود.
برگرفته از وب‌سایت webmd.com
مطالب مرتبط
دردهای روان تنی که از مشکلات روحی ناشی می شوند را چگونه درمان کنیم؟
