تفاوت ظریف پذیرش احساسات با تسلیم شدن در برابر احساسات
پذیرفتن احساساتی مثل ترس، غم یا خشم نه‌تنها آسان نیست، بلکه برای بسیاری از ما تجربه‌ای گیج‌کننده و ترسناک است. شاید ترجیح بدهیم از این احساسات فرار کنیم یا وانمود کنیم اصلاً وجود ندارند، اما واقعیت این است که سرکوب احساسات فقط حال ما را بدتر می‌کند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که پذیرش احساسات – یعنی آگاه بودن از آن‌ها بدون قضاوت یا تلاش برای سرکوب‌شان – نه‌تنها به ما کمک می‌کند با خودمان صادق‌تر باشیم، بلکه تعادل روانی و کیفیت روابط‌مان را نیز بهبود می‌بخشد. این مطلب توضیح می‌دهد که پذیرش احساسات دقیقا یعنی چه، چرا برای سلامت روان اهمیت دارد و چطور می‌توان با تمرین‌های ساده، در این مسیر گام برداشت.
موسسه خانواده سلامت بنیان – کنار آمدن با احساسات دردناک، شدید و گاهی ترسناک، کار سختی است. با این حال، پذیرش احساسات می‌تواند به بهبود تنظیم هیجانی کمک کند، نوسانات خلقی را کاهش دهد و تعادل احساسی را تقویت کند.
این مقاله به موضوع پذیرش احساسات می‌پردازد و توضیح می‌دهد چرا این کار برای برخی افراد دشوار است. همچنین بررسی می‌کند که چرا این کار برای سلامت روان اهمیت زیادی دارد.
پذیرش احساسات چیست؟
اغلب زمانی که با احساسی ناراحت‌کننده مانند غم، ترس یا شرم روبه‌رو می‌شوید، واکنش اولیه‌تان این است که آن را انکار کنید و به هر قیمتی از آن دوری کنید. اگر آن احساس برایتان «بد» به نظر برسد، ممکن است با خودتان بگویید که نمی‌خواهید آن را تجربه کنید. در نتیجه، ممکن است دست به کاری بزنید تا از شر آن احساس خلاص شوید.
روش‌های ناسالم کنار آمدن با این احساسات می‌تواند شامل استفاده از مکانیسم‌های فرار مانند مصرف مواد مخدر یا الکل برای بهتر شدن حال، خریدهای ناگهانی و بی‌برنامه، پرخوری عصبی یا رفتارهای جنسی پرخطر باشد.
هیچ‌کس نمی‌خواهد همیشه با درد احساسی زندگی کند، اما زمانی که احساسات‌تان را سرکوب یا انکار می‌کنید، ممکن است اوضاع را بدتر کنید. فرار از احساسات در واقع باعث می‌شود دفعه بعدی که آن‌ها را تجربه می‌کنید، قدرت بیشتری داشته باشند.
احساسات نقش‌های مختلفی دارند؛ از جمله اینکه اطلاعات مهمی درباره دنیای اطراف‌تان به شما می‌دهند. آن‌ها نشانه‌هایی از وضعیت سلامت روان و رفاه شما در رابطه با تجربیات گذشته و حال‌تان هستند. بنابراین، کنار زدن یا نادیده گرفتن احساسات ایده خوبی نیست، چون در واقع دارید اطلاعات مهمی را نادیده می‌گیرید که می‌توانند در مسیر بهبودی شخصی‌تان به شما کمک کنند.
جایگزین سالم‌تر برای انکار یا سرکوب احساسات این است که یاد بگیرید تجربه‌های احساسی‌تان را بپذیرید. این کار را پذیرش احساسات می‌نامند.
معنای پذیرش
پذیرش به این معناست که:
- از احساسات خود آگاه باشید و بپذیرید که این احساسات وجود دارند، بدون آن‌که بخواهید آن‌ها را سرکوب یا از خود دور کنید.
- اجازه دهید احساسات همان‌طور که هستند باقی بمانند، بدون قضاوت یا تلاش برای تغییرشان.
- رها کردن تلاش برای کنترل احساسات و یاد گرفتن این موضوع که خودِ احساسات نمی‌توانند به شما آسیب بزنند؛ آن‌چه ممکن است به شما آسیب برساند، روش‌هایی است که برای خلاص شدن از احساسات به‌کار می‌گیرید.
- اصیل و صادق بودن با تمام تجربه احساسی‌تان و انکار نکردن هیچ بخشی از وجودتان، کاری است که نیاز به تمرین دارد.
پذیرش احساسات به‌معنای تسلیم شدن در برابر رنج نیست
بسیار مهم است که بین «پذیرش» و «تسلیم شدن» تفاوت قائل شویم. پذیرفتن احساسات به این معنا نیست که خودتان را محکوم کنید به اینکه همیشه حال بدی داشته باشید یا در درد و ناراحتی غرق شوید. همچنین به این معنا هم نیست که عمدا احساسات دردناک را نگه دارید یا خود را مجبور به تجربه ناراحتی‌های احساسی کنید.
پذیرش صرفا یعنی آگاه بودن از احساسات‌تان و پذیرفتن آن‌ها همان‌طور که در لحظه هستند، با این آگاهی که این احساسات دائمی نیستند و خواهند گذشت.
برای درک بهتر پذیرش، تصور کنید شما سربازی هستید که مدت‌ها با احساسات خود – که آن‌ها را دشمن می‌دانسته‌اید – جنگیده‌اید.
پذیرش یعنی سلاح‌تان را زمین بگذارید و از میدان نبرد خارج شوید. این به معنای شکست خوردن یا تسلیم شدن در برابر احساسات نیست، بلکه یعنی از جنگیدن دست برداشته‌اید چون متوجه شده‌اید احساسات دشمن شما نیستند، و حالا می‌خواهید با آن‌ها صلح کنید.
یک مثال دیگر: فرض کنید می‌خواهید یک عادت بد مثل فحاشی را ترک کنید، چون بچه‌های کوچکی دارید و نمی‌خواهید این عادت را از شما یاد بگیرند. اما هرچه بیشتر تلاش می‌کنید که فحش ندهید، بیشتر این کار را انجام می‌دهید، حتی بدتر از قبل. این مسئله می‌تواند واقعاً آزاردهنده باشد.
احساسات هم به همین شکل‌اند؛ هرچه بیشتر سعی می‌کنید آن‌ها را متوقف کنید یا سرکوب‌شان کنید، قوی‌تر و شدیدتر می‌شوند. برای اینکه کاهش پیدا کنند، باید آن‌ها را بشناسید و از درون‌شان عبور کنید.
از یک جهت، پذیرش احساسات یعنی پذیرش این واقعیت که احساسات همواره در حال تغییر هستند.
وقتی خوشحال هستید، باید بپذیرید که شادی حالتی موقتی است و نمی‌توانید همیشه در حالت شادی باقی بمانید. این موضوع در مورد تمام احساسات صدق می‌کند، از ترس و اضطراب گرفته تا غم. احساسات زودگذرند و معمولا در عرض چند ثانیه، چند دقیقه یا چند ساعت از بین می‌روند.
اگر لحظه‌ای احساس غم کردید، به این معنا نیست که کل روزتان خراب شده است. شما در طول یک روز احساسات متعددی را تجربه خواهید کرد.
چرا پذیرش احساسات مفید است؟
چرا پذیرش احساسات مفید است؟ آیا بهتر نبود که بتوانیم به‌سادگی از شر آن‌ها خلاص شویم؟ پاسخ این است که نه، خلاص شدن از احساسات آسان نیست.
در واقع، بسیاری از افراد تلاش کرده‌اند که احساسات‌شان را سرکوب یا حذف کنند، اما موفق نشده‌اند. آن‌چه از تجربه و پژوهش‌ها مشخص شده این است که کنار زدن کامل احساسات نه‌تنها بسیار دشوار، بلکه تقریبا غیرممکن است.
شما به دلیلی احساساتی دارید؛ بنابراین نباید بخواهید آن‌ها را کاملا حذف کنید. احساسات بخشی از یک سیستم پیچیده در درون ما هستند که به ما کمک می‌کند تصمیم بگیریم از چه چیزهایی دوری کنیم و به چه چیزهایی نزدیک شویم. احساسات همچنین به ما کمک می‌کنند تا روابط ناسالم را پایان دهیم یا روابط سالم و ماندگار را حفظ کنیم.
نادیده گرفتن احساسات می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های ضعیف و نادرست منجر شود. به همین دلیل است که پذیرش احساسات می‌تواند بسیار مفید باشد، چون توجه به آن‌چه احساس می‌کنید، اطلاعات مهمی درباره خودتان و موقعیت‌تان به شما می‌دهد.
چگونه تمرین پذیرش احساسات را آغاز کنیم؟
خوشبختانه می‌توان مهارت پذیرش احساسات را یاد گرفت و در آن پیشرفت کرد. البته این روند همیشه آسان نیست. احساسات دشوار یا شدید معمولا ناخوشایند هستند و واکنش طبیعی بدن ممکن است این باشد که بخواهد از آن‌ها اجتناب کند. اما با تمرین مداوم، می‌توانید یاد بگیرید که احساسات‌تان را بیشتر بپذیرید. برخی از روش‌هایی که به شما کمک می‌کنند تا پذیرش احساسی بهتری داشته باشید عبارت‌اند از:
ذهن‌آگاهی Mindfulness
تمرینی است برای آگاه بودن از لحظه حال. یکی از عناصر اصلی ذهن‌آگاهی، مشاهده کامل افکار و احساسات بدون قضاوت است.
مدیتیشن
مدیتیشن، به‌ویژه مدیتیشن ذهن‌آگاهانه، می‌تواند در آگاهی و پذیرش احساسات موثر باشد. این تمرین به شما کمک می‌کند تا به تجربه‌های درونی و بیرونی خود آگاه‌تر شوید. می‌توانید مراقبه نشسته یا تمرین‌های تنفسی را امتحان کنید.
روان‌درمانی
اگر در پذیرش احساسات مشکل دارید، مشاوره روان‌شناختی می‌تواند بسیار مفید باشد. با پزشک یا متخصص سلامت روان مشورت کنید. برخی از روش‌های درمانی موثر در این زمینه عبارت‌اند از:
- رفتاردرمانی شناختی CBT
- رفتاردرمانی دیالکتیکی DBT
- درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد ACT
- کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی MBSR
برگرفته از وب‌سایت verywellmind.com
