• 18 خرداد 1398

کودکان قادر نیستند مانند بزرگسالان بین دروغگویی و شوخی تفاوت قائل شوند لذا برخی شوخی ها باعث آموزش دروغگویی به آنها می شود. کلید راست گویی کودکان این است که به والدین خود اعتماد داشته باشند.

موسسه خانواده سلامت بنیان، راضیه جلالی روانشناس؛ خیلی از والدین با این مشکل مواجه می شوند که فرزندشان به آنها راست نمی گوید و این مساله آنها را نگران می کند که نکند در آینده فرزند آنها تبدیل به یک آدم دروغگو شود. نگرانی این والدین بسیار به جاست اما آنها باید ابتدا این مساله را بررسی کنند که چرا فرزندشان دروغ می گوید؟

کودکان به این دلایل دروغ می گویند

کودکان اغلب به دلیلی دروغ می گویند مثلا به این نمونه ها توجه کنید:

– ترس از تنبیه شدن

– میل به خشنودی

– تقلید از بزرگ ترها

– تخیلی بودن و ساختن داستان هایی که فکر می کنند به وقوع خواهد پیوست

یک نمونه عملی از برخورد با کودکی که دروغ گفته است

اگر شما می دانید  که دلیل فرزندتان برای دروغگویی چیست او را با طرح سوال در اضطرار و فشار روحی قرار ندهید تا ناگزیر به دروغ گفتن شود. در چنین موقعیتی ابتدا به کار انجام شده اشاره کنید (مثلا وقتی می پرسیم تو قوطی آبرنگ را در اتاق نشیمن گذاشتی؟) و بگویید هیچ کس حق ندارد در اتاق نشیمن از آبرنگ استفاده کند سپس به موضوع دروغ گفتن اشاره کنید و بگویید نباید کار انجام شده را انکار کرد.

هنگامی که از فرزند خود می پرسید چرا او جعبه آبرنگ خود را در اتاق نشیمن رها کرده است او هیچ پاسخی نخواهد داشت. بهتر است به او بگویید “قبلا گفته بودم که جعبه آبرنگ را در اتاق نشیمن رها نکنی ولی امروز این کار را کردی. بنابراین تا دو روز اجازه نداری از آبرنگ استفاده کنی”. 2 روز زمانی طولانی برای یک کودک است و مجازات خوبی برای اوست تا بداند که نقض قوانین پیامدهایی ناخوشایند برای او خواهد داشت.

چطور درباره دروغگویی با فرزندمان صحبت کنیم؟

اگر فرزندتان به شما دروغ گفت او را تنبیه نکنید بلکه درباره دروغ گفتن با او حرف بزنید و بگویید که از شنیدن دروغ بیش از رفتار نادرست او ناراحت می شوید یا قصه چوپان دروغگو را برای او تعریف کنید تا فرزندتان متوجه شود که دروغ گفتن موجب از بین رفتن اعتماد دیگران می شود ودر صورت تکرار این کار، هیچ کس حرف راست او را هم باور نخواهد کرد.

ممکن است فرزندتان به شما بگوید که “قهرمان افسانه ای” را دیده است. او با این گفتار آرزوی خود را برای دیدن “قهرمان افسانه ای” بیان می کند پس به آرامی از او بپرسید آرزو داری قهرمان افسانه ای را ببینی؟

وقتی والدین طوری رفتار می کنند که کودک مجبور به دروغ گفتن می شود

گاهی اوقات کودکان دروغ می گویند تا جوابی را که میل دارید از زبان او بشنوید به شما بدهند. آنها چیزی را به شما می گویند که دوست دارید بشنوید ولی واقعیت ندارد. مادری که درباره پیشرفت تحصیلی فرزندش حساس است امکان دارد با طرح پرسش هایی همچون ” آیا امروز توانستی به سوالات معلم پاسخ دهی؟” یا “امروز چه نمره ای گرفتی؟” فرزند خود را تحت فشار قرار داده و او را به دروغگویی ناگزیر سازد. والدین با چنین رفتارهایی موجب می شوند که به طور ناخواسته موقعیتی برای فرزندشان فراهم کنند که او دروغ بگوید.

کودکان گاهی مشاهده می کنند که والدین آنها به دوستان خود دروغ می گویند بدین جهت این رفتار را از آنها آموخته و تقلید می کنند. گاهی نیز از والدین خود دروغ می شنوند. به طور مثال برخی والدین برای ساکت کردن فرزندشان به او وعده های دروغ می دهند یا وقتی که فرزندشان برای خریدن یک اسباب بازی اصرار می کند به او می گویند که آن اسباب بازی تمام شده است و فرزند آنها بعدها پی می برد که به او دروغ گفته اند و بدین ترتیب اعتمادش را نسبت به والدین خود از دست می دهد.

کلید راستگویی کودکان

کودکان قادر نیستند مانند بزرگسالان بین دروغگویی و شوخی تفاوت قائل شوند لذا برخی شوخی ها نیز باعث آموزش دروغگویی به آنها می شود. کلید راست گویی کودکان این است که به والدین خود اعتماد داشته باشند.

مادری با شنیدن صدای گریه نوزادش سراسیمه وارد اتاق خواب او شد و مشاهده کرد که فرزند بزرگ ترش در کنار تخت نوزاد ایستاده است. از او پرسید: “چه اتفاقی افتاده است؟” او با پشیمانی پاسخ داد: “او را کتک زدم”. مادر عصبانیت خود را کنترل کرد چون می دانست که چنین اتفاقاتی – که اغلب غیر عمدی است- بین فرزندان روی می دهد. راست گویی فرزند بزرگ تر او خیلی ارزشمند بود.

اگر کسی فرزندش را پند دهد یا بر سر او فریاد بکشد و یا او را کتک بزند تا راست بگوید در واقع، دروغ گفتن را به او تحمیل کرده است. این مادر به جای این برخوردها قانون خانواده را برای فرزند بزرگ ترش شرح داد و گفت: “می توانی برادر کوچکترت را دوست نداشته باشی و یا حتی از او متنفر باشی ولی حق نداری او را کتک بزنی “. سپس او را به تنهایی برای عذرخواهی به اتاق نوزادش فرستاد. علت تنها فرستادن فرزندش به اتاق این بود که نشان دهد به او اعتماد دارد.

شنیدن سخن راست به طور معمول برای والدین سنگین است زیرا مایلند پاسخی را که دوست دارند از فرزندشان بشنوند. اگر می خواهید فرزندتان به شما دروغ نگوید تحمل شنیدن پاسخ هایی خلاف میل خود را داشته باشید و به پاسخ های کوتاه فرزندتان بسنده کنید.

به این نکته ها عمل کنید تا فرزند راستگویی داشته باشید

اکنون به چند نکته دیگر در خصوص چگونگی برخورد با کودکان و دروغ گویی آنها اشاره می شود:

1. دروغگویی را یک رفتار زودگذر و ناپایدار تلقی کنید که با برخوردهای مناسب و ایجاد اعتماد برطرف خواهد شد.
2. هرگز به فرزند خود برچسب “دروغگو ” نزنید زیرا به این صفت عادت می کند و رفتار ناشایست خود را تغییر نمی دهد.
3. به شوخی های خود در مقابل فرزندتان دقت کنید. مثلا “به بابا نمی گویم که امروز چقدر خرج کردیم”.
4. صحنه سازی باعث آموزش دروغ گویی به فرزندتان خواهد شد. هیچگاه به او نگویید “هفته آینده می خواهیم به گردش برویم ولی به مدرسه ات خواهیم گفت که تو مریض بوده ای”. این نوع داستان ها سبب می شود اهمیت درس و مدرسه نزد کودک کاهش یابد و برای رسیدن به خواسته های خود دروغ بگوید.
5. وقتی فرزند خود را به علت دروغ گفتن تنبیه می کنید کاری نکنید که احساس بی لیاقتی و یاس کند. این احساس های منفی به تغییر رفتارهای ناپسند کمک نمی کند.
6. اگر فرزندتان در حضور دیگران دروغ می گوید تا خود را فردی شایسته نشان دهد در مقابل دیگران با او برخورد نکنید و هنگامی که با او تنها شدید در این مورد صحبت کنید.
7. از پذیرفت واقعیت فرار نکنید. اعتماد به فرزند یک چیز است و پنهان کردن ضعف ها و حق را به جانب او دادن چیز دیگری که باید بین این دو تفاوت قائل شد.
8. از خود بپرسید در صورت روبه رو شدن با دروغ کودک چه رفتاری خواهید داشت؟ در این صورت پیش از آن که با دروغ مواجه شوید واکنش خود را تعیین نمایید.

اشتراک گذاری...